امکان تکرار تاریخ در لبنان

سعد حریری و نواب سلام گزینه‌های احتمالی نخست‌وزیری لبنان

هنگامی که حسان دیاب، نخست‌وزیر لبنان، در تلویزیون استعفای کابینه‌اش را اعلام می‌کرد، به تظاهرکنندگان در اطراف پارلمان گاز اشگ آور شلیک شد.

دیاب از این فرصت استفاده کرد تا بحران را به نیروهای سیاسی که قبل از او قدرت را در دست داشتند نسبت ‌بدهد.

او ادعا کرد که سعی در رفع مشکلات لبنان داشت اما متوجه شد که «فساد بزرگ‌تر از دولت است». 

به‌دنبال اعلام استعفای او، راهپیمایی‌ها متوقف شد.

مردم بیروت جشنی هم نگرفتند. در عوض مردم با حفظ جانب احتیاط گفتند این «اولین قدم خوب» بود. 

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

شیرین، یکی از تظاهرکنندگان که از انفجار روز سه‌شنبه جان سالم به‌دربرده و در بیمارستان مداوا شده، می‌گوید: «ما از روز اول به این دولت اعتماد نداشتیم. اما می‌ترسیدیم دوباره همان اتفاقات قبل تکرار شود. باید همه سیستم، از جمله رئیس‌جمهور، کنار بروند.» 

تنها چند روز قبل، تظاهرکنندگان خشمگین در میدان شهدای بیروت ماکت همه چهره‌های سیاسی را دار زدند.

جمعیت به ساختمان‌های وزارت‌خانه‌ها حمله برد و برای مدت کوتاهی کنترل این وزارت‌خانه‌ها را به دست گرفت.

آن‌ها وزرا را صدا می‌زدند تا به صورت نمادین به دار بیاویزند. 

هنگامی که مشخص شد رئیس جمهور، نخست وزیر، نیروهای امنیتی و مسؤولان بندر، همگی از مواد منفجره خطرناکی که انبار شده ‌بود، و گمان می‌رود دلیل انفجار باشد، مطلع بودند، خشم بر خیابان ها مستولی شد. در انفجار روز سه‌شنبه هفته گذشته بیش از ۲۰۰ نفر کشته و ۶۰۰۰ نفر دیگر زخمی شدند. 

خشم مردم باعدم پاسخگویی رسمی و فوری پس از انفجار، بیشتر شد. شهروندان مسلح به جارو و بیل، آوارهای به‌جا مانده از انفجار را پاکسازی کردند و به ۳۰۰ هزار نفری که خانه‌هایشان را از دست دادند سرپناه دادند. 

درمیان تهدید ناآرامی‌های بیشتر، کابینه هنوز تا دوشنبه و پیش از استعفای جمعی، به جایگاهش چسبیده بود. 

حالا که استعفا داده‌اند چه می‌شود؟ آیا واقعا تغییری به ‌وجود می‌آید؟ 

در حال ‌حاضر عملا دولت سرپرستی را به عهده خواهد داشت تا زمانی ‌که به درخواست میشل عون، رئیس جمهور، پارلمان درباره نخست‌وزیر جدید به توافق برسد. 

این اتفاق اکتبر سال گذشته هم افتاد؛ هنگامی که سعد حریری،  نخست وزیر سابق لبنان پس از تظاهرات گسترده علیه وخیم‌تر شدن بحران اقتصادی کنار رفت. این روند ممکن است ماه‌ها زمان ببرد. 

نام جایگزین‌های احتمالی که در راهروهای قدرت منتظر مانده‌اند، آشناست. این افراد شامل خود آقای حریری، و نواف سلام، نامزد سابق نخست وزیری، دیپلمات و قاضی است که روابط نزدیکی با آمریکا دارد، است.

این اسامی نمایان‌گر تغییر اساسی که معترضان خواستارش بودند نیست. حتی وزرای مستعفی دولت اذعان داشته اند که مسئله همین است.

آقای راوول نعمه، که تا عصر روز دوشنبه وزیر اقتصاد کشور بود، گفت: «من فکر نمی‌کنم که بدون تغییر کامل سیستم سیاسی یا قانون اساسی راه‌حل واقعی بلندمدتی وجود داشته ‌باشد.» 

مانند آقای دیاب، او هم «نیروهای سیاسی» را مورد سرزنش قرارداد: «برای آن که به ما اجازه ندادند کارهایی را که لازم بود انجام دهیم. او افزود که کابینه ای که او عضو آن بوده قادر نیست ظرف شش ماه سی سال سوءمدیریت را جبران کند.» 

او افزود: «ما امیدوار بودیم که به عنوان تکنوکرات، بتوانیم کار کنیم اما نتوانستیم.» 

به گفته مها یحیی، مدیر مرکز کارنگی خاورمیانه، فشار زیادی برای اصلاح وجود نداشت؛ نه تنها در خیابان‌های لبنان، بلکه از سوی جامعه بین‌المللی هم این درخواست اصلاح مطرح می‌شد. 

یک کنفرانس جمع‌آوری اعانه به میزبانی امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، روز یک‌شنبه حدود ۲۳۵ میلیون یورو (۲۱۷ میلیون پوند) کمک برای کمک‌های انسان‌دوستانه فوری جمع کرد. این کمک‌ها تنها به شرط شفافیت، و اطمینان از این‌که پول به جیب قدرتمندان نمی‌رود، ارائه می‌شود. 

با این وجود که برای بازسازی لبنان، یک دولت باثبات لازم است.

همه طرف‌ها با این موضوع موافق‌اند که شرایط کنونی قابل تحمل نیست. 

خانم یحیی می‌گوید: «دیگر مساله فروپاشی سیاسی نیست، بلکه با سقوط کامل اقتصاد، یک بحران انسانی بزرگ در راه است. نیاز به کمک به شدت احساس می‌شود و همه چشم‌ها به لبنان دوخته شده ‌است.»

© The Independent