انفجار پایگاه‌های حشد الشعبی؛ اسرائیل حملاتش را از سر گرفت؟

حشد الشعبی می‌گوید حملات کار پهپادهای آمریکا است ولی ممکن است این حملات کار نیروی دیگری باشد

بر اساس بیانیه نیروهای امنیتی عراق یک انبار تسلیحات و یک فروند هلیکوپتر هوانیروز ارتش در این حمله نابود شدند-Mohammed SAWAF / AFP

ساعت ۱۸ و ۳۸ دقیقه به‌وقت بغداد روز یکشنبه پنجم مرداد ۱۳۹۹، انفجاری جنوب این شهر را به لرزه درآورد.

پس از این انفجار، سه انفجار پی‌درپی دیگر رخ داد. محل این واقعه انبار تسلیحات نیروهای حشد الشعبی در پایگاه الصقر (شاهین) بود که بخشی از آن نیز مورد استفاده پلیس فدرال عراق است.

بلافاصله پس از این انفجار، رسانه‌های وابسته به حشد الشعبی انگشت اتهام را به سمت آمریکا نشانه رفتند و مدعی شدند که این انفجار ناشی از حمله هوایی جنگنده‌ها و پهپادهای رزمی این کشور بود.

ساعاتی پس از انفجار مقامات عراقی ادعای رسانه‌های وابسته به حشد الشعبی را رد کردند و نگهداری نامناسب مهمات ذخیره‌شده در این پایگاه و انفجار آن‌ها به علت افزایش دما در تابستان را دلیل انفجار معرفی کردند.

به‌نظر می‌رسد حشد الشعبی این توضیح را نپذیرفته است و در پاسخ به انفجار الصقر اقدام به حمله راکتی به کمپ تاجی در شب گذشته نموده است. البته حشد‌ الشعبی این موضوع را به‌صورت رسمی نپذیرفته است.

با توجه به عدم حضور نیروهای آمریکایی در این کمپ، تنها نیروهای عراقی متحمل خساراتی شدند و بر اساس بیانیه نیروهای امنیتی عراق یک انبار تسلیحات و یک فروند هلیکوپتر هوانیروز ارتش در این حمله نابود شدند.

تنها ۲۹ دقیقه پس از این حمله راکتی در نزدیکی بغداد، انبارهای تسلیحات یکی از پایگاه‌های حشد الشعبی واقع در کمپ اسپایکر در استان تکریت منفجر شدند.

حملات هوایی اسرائیل به پایگاه‌های حشد الشعبی در عراق

در حال حاضر، نیروی هوایی اسرائیل تعداد ۲۰ فروند جنگنده همه‌منظوره و رادارگریز اف-۳۵ آی ادیر در خدمت دو اسکادران شکاری ۱۱۶ و ۱۴۰ در پایگاه هوایی نواتیم دارد. نخستین دو فروند از این جنگنده‌ها در تاریخ ۲۲ آذرماه ۱۳۹۵ تحویل این نیرو شدند.

شش فروند دیگر در سال ۱۳۹۶ و پنج فروند دیگر در سال ۱۳۹۷ تحویل این نیرو شدند. پس از پایان آموزش‌های تکمیلی و رزمی خلبانان اف-۳۵ اسرائیلی و در نهایت پس از ارتقای نرم‌افزار کامپیوتر سلاح این جنگنده، امکان استفاده رزمی از آن‌ها در مأموریت‌های هوا به سطح فراهم شد.

نخستین بار در تاریخ ۱۹ ژوئیه ۲۰۱۹ مصادف با ۲۸ تیر ۱۳۹۸، دو فروند از این جنگنده‌ها اقدام به حمله هوایی به یک هدف در خاک عراق کردند که خبر آن توسط نگارنده در وب‌سایت میکروبلاگینگ توییتر منتشر شد.

این نخستین بار پس از ۳۸ سال بود که نیروی هوایی اسرائیل اقدام به انجام عملیات در عراق می‌کرد. سرانجام در تاریخ ۲۹ مردادماه ۱۳۹۸، مقامات آمریکایی نقش اسرائیل در این حمله هوایی را تائید کردند.

هدف حمله هوایی، مقر حشد الشعبی واقع در نزدیکی شهر آمرلی در شهرستان طوز خرماتو و در شمال عراق بود. در نتیجه این حمله هوایی، چندین نفر از نیروهای حشد الشعبی و همچنین یکی از فرماندهان میدانی سپاه قدس به اسم ابوالفضل سرابیان کشته و شمار نامشخصی از موشک‌های بالستیک تازه تحویلی از سوی سپاه پاسداران منهدم شدند.

حشد الشعبی در ابتدا مدعی بود که این حمله توسط آمریکا و با استفاده از پهپاد صورت گرفته است، اما ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا (سنتکام) در بیانیه‌ای نقش پهپادهای آمریکایی در این حمله را رد کرد.

سرانجام در مردادماه همان سال و با تائید تلویحی نخست‌وزیر اسرائیل مشخص شد که این حمله توسط جنگنده‌های اف-۳۵ آی نیروی هوایی اسرائیل صورت گرفته بود و به دلیل رادارگریزی آن‌ها، رادارهای هشدار زودهنگام عراقی از شناسایی‌شان عاجز بودند.

پس از حمله هوایی به مقر حشد الشعبی در آمرلی، جنگنده‌های اف-۳۵ اسرائیلی در مجموع به هشت هدف دیگر در خاک عراق در سال ۱۳۹۸ حمله کردند. عمده این حملات موشک‌های و راکت‌های توپخانه‌ای هدایت دقیق حشد الشعبی بودند؛ موشک‌های نقطه زنی که از سوی اسرائیل به‌عنوان یک تهدید بالقوه دیده می‌شدند.

از میان این حملات می‌توان به حمله هوایی به یک انبار مهمات در کمپ اشرف در تاریخ ۵ مرداد ۱۳۹۸ و همچنین پادگان الصقر در جنوب بغداد در تاریخ ۲۱ مرداد ۱۳۹۸ اشاره کرد؛ همان پایگاهی که امروز در آن چند انفجار مهیب رخ داد.

یک روز پس از حمله هوایی به الصقر در تاریخ ۲۱ مرداد سال گذشته، به دستور نخست‌وزیر وقت عراق عادل عبدالمهدی حریم هوایی این کشور بر روی هواپیماهای شرکت‌کننده در عملیات ضد داعش «عزم راسخ» به‌طور موقت بسته شد. همچنین او دستور داد تا نیروهای حشد الشعبی تسلیحات و مهمات خود را از پایگاه‌هایی که در مجاورت مناطق مسکونی هستند خارج کنند.

اعتراف مقامات اسرائیلی به انجام حملات هوایی علیه حشد الشعبی در عراق در سال ۲۰۱۹

بنیامین نتانیاهو در حین یکی از سخنرانی‌هایش در روز دوشنبه ۲۸ مرداد ۱۳۹۸، به‌طور تلویحی نقش نیروی هوایی کشورش را در حملات هوایی به پادگان‌های حشد الشعبی در عراق پذیرفت.

کارشناسان معتقدند پس از آنکه تصاویر ماهواره‌ای از پادگان الصقر دو روز پس از انفجارها نشانگر اثرات حمله هوایی بود، امکان رد کردن نقش اسرائیل در این حمله برای نتانیاهو دیگر وجود نداشت.

پیش‌تر دولت عراق مدعی شده بود که نگهداری بد مهمات باعث انفجار آن‌ها در الصقر شده است؛ ادعایی مشابه به آنچه روز یکشنبه سریعاً از سوی مقامات عراقی مطرح شد.

دو رو پس از افشای نقش اسرائیل در حملات هوایی به پایگاه‌های حشد الشعبی، ابو مهدی المهندس رهبر سابق این گروه شبه‌نظامی وابسته به سپاه قدس، آمریکا را به همکاری با اسرائیل در این حملات هوایی متهم کرد.

پس از حمله هوایی به الصقر در تاریخ ۲۱ مرداد ۱۳۹۸، مقر تیپ ۳۰ حشد الشعبی در استان نینوا در تاریخ ۲۶ مرداد، یک انبار مهمات حشد الشعبی در نزدیکی پایگاه هوایی بلد در تاریخ ۲۹ مرداد، یک کاروان نیروهای حشد الشعبی در نزدیکی شهر القائم واقع در مجاورت مرز عراق و سوریه در تاریخ ۳ شهریور، یک انبار مهمات در شهر هیت واقع در استان الانبار (منجر به مرگ ۲۱ نیروی حشد الشعبی شد) در تاریخ ۲۹ شهریور، پایگاه تیپ ۱۳ حشد الشعبی در تاریخ ۳۱ شهریور و در نهایت یک انبار مهمات حشد الشعبی در نزدیکی شهر مدائن در جنوب غرب بغداد در تاریخ ۲۱ مهر همان سال مورد حمله جنگنده‌های اف-۳۵ نیروی هوایی اسرائیل واقع شدند.

سرانجام در تاریخ ۱۵ بهمن‌ماه سال ۱۳۹۸ و در جریان ملاقات وزرای دفاع ایالات‌متحده و اسرائیل تفاهم‌نامه‌ای بین این دو مبنی بر تقسیم‌کار نیروهای نظامی این دو کشور در مقابله با تهدید ایران و نیروهای نیابتی‌شان در منطقه خاورمیانه منعقد شد.

در جریان این تفاهم‌نامه، اسرائیل مسئولیت مقابله با تهدیدات سپاه قدس و نیروهای نیابتی‌اش در سوریه را بر عهده گرفت درحالی‌که این مسئولیت در عراق بر عهده آمریکا قرار گرفت. شش روز پس از آن، وزیر دفاع اسرائیل، نفتالی بنت از این تفاهم‌نامه پرده برداشت.

حمله تلافی‌جویانه حشد الشعبی به کمپ تاجی و انفجار مقر کتائب امام علی در شب گذشته

بر اساس بیانیه صادرشده توسط نیروهای امنیتی عراق، شب گذشته، سه راکت کاتیوشا به کمپ تاجی که پایگاه اصلی و مقر فرماندهی هوانیروز ارتش عراق با بیش از ۸۰ فروند هلیکوپتر پرتاب شد و در نتیجه آن یک فروند هلیکوپتر ارتش عراق به‌طور کامل تخریب و یک فروند دیگر به‌شدت آسیب دید. همچنین یک انبار تسلیحات نیز از بین رفت.

تنها ۲۹ دقیقه پس از این رویداد، چند انفجار شدید در کمپ اسپایکر که تحت کنترل تیپ ۴۰ حشد الشعبی موسوم به کتائب امام علی است، رخ داد. بلافاصله پس از این انفجار، فیلمی از سوی یکی از نیروهای حشد الشعبی از آتش‌سوزی پس از آن منتشر شد که در آن یکی از نیروهای شبه‌نظامی از برخورد موشک‌های آمریکایی به این پایگاه می‌گفت.

پیش از حمله ایالات‌متحده و متحدینش به عراق در سال ۱۳۸۲ (۲۰۰۳)، کمپ اسپایکر واقع در ۱۷۰ کیلومتری شمال بغداد مرکز آموزش نیروی هوایی عراق بود.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

این کمپ متشکل از دو پایگاه هوایی متروکه به نام‌های مجید التمیمی و الصحرا است. تصاویر ماهواره‌ای نشانگر این هستند که این کمپ یکی از بزرگ‌ترین پایگاه‌های حشد الشعبی در عراق بوده و سه نقطه آن محل انبار و استقرار مهمات و تسلیحات شامل خودروهای زرهی طوفان و نفربرهای اهدایی بی ام پی-۱ و حتی تانک‌های تی-۷۲ سابق سپاه می‌باشند که در سال‌های ۱۳۹۳ الی ۱۳۹۷ توسط جمهوری اسلامی به حشد الشعبی جهت مبارزه با داعش واگذار شدند.

هنوز معلوم نیست که حمله هوایی شب گذشته به چه بخش‌هایی از آن آسیب زده است، اما بر اساس فیلم‌های منتشرشده انبارهای مهمات هدف اصلی بوده‌اند.

لازم به ذکر است پس از انفجار پایگاه الصقر در بعدازظهر روز یکشنبه، رسانه‌های وابسته به حشد الشعبی، تصویری از یک پهپاد رزمی بر فراز آن منطقه منتشر کردند و مدعی شدند که عامل حمله به این پادگان بوده است.

آن عکس نشان‌دهنده یک فروند ام کیو-۱ سی "گِرِی ایگِل، هواپیمایی نیروی زمینی (هوانیروز) ارتش ایالات‌متحده بود. پهپادهایی که در پایگاه عین الاسد در عراق مستقر بوده و نقش مهمی در جمع‌آوری اطلاعات برای نیروهای زمینی و همچنین پشتیبانی اطلاعاتی از مأموریت‌های رزمی هلیکوپترهای رزمی اِ اِچ-۶۴ ئی گاردیان این نیرو بازی می‌کنند. لازم به ذکر است حداقل یکی از این پهپادها در مأموریت کشتن ابومهدی المهندس و قاسم سلیمانی شرکت داشت.

صبح امروز سخنگوی عملیات «عزم راسخ» به نگارنده اعلام کرد که هیچ حمله هوایی چه از سوی ایالات‌متحده و چه از سوی ائتلاف شرکت‌کننده در این عملیات ضد داعش علیه این دو پایگاه صورت نگرفته است. بنابراین از نظر نگارنده دو احتمال در رابطه با این حملات هوایی وجود دارد، نخست آنکه این حملات ممکن است بار دیگر توسط جنگنده‌های اف-۳۵ آی نیروی هوایی اسرائیل صورت گرفته باشد و یا اینکه حداقل یکی از این حملات توسط پهپادهای رزمی سی اچ-۴ هوانیروز ارتش عراق صورت گرفته باشد.

انتشار تصاویر ماهواره‌ای در روزهای آینده نوع تسلیحات هواپایه مورد استفاده در حمله هوایی به این دو پایگاه و اینکه کدام‌یک از این دو نیروی نظامی در آن ممکن است نقش داشته باشند را مشخص می‌کند.

دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مقاله لزوماً سیاست یا موضع ایندیپندنت فارسی را منعکس نمی کند.

بیشتر از دیدگاه