پیام امروز آمریکا برای افغانستان روشن است؛ راس ویلسون، کاردار سفارت ایالات متحده آمریکا در کابل از تاخیر و کندی در پیشبرد امور مربوط به شروع مذاکرات صلح بینالافغانی ابراز ناخرسندی کرده است.
او پس از گفتگو با حامد کرزی، رئیس جمهور پیشین و عبدالرب رسول سیاف، رهبر جهادی که در ایجاد دولت مشترک جدید بین اشرف غنی و عبدالله عبدالله پادرمیانی کردند، در رشته توییتی مینویسد: «ما از رهبران این کشور فورا میخواهیم که دولت جدید و شورای عالی مصالحه را ایجاد کنند و با تکمیل روند آزادی زندانیان به سوی آغاز مذاکرات بین افغانها گام بردارند.»
۶۵ روز از توافق اشرف غنی، رئیس جمهور و عبدالله عبدالله رئیس شورای عالی مصالحه برای تشکیل دولت جدید افغانستان میگذرد، اما وزرای پیشنهادی آقای عبدالله تاکنون معرفی نشدهاند. از سوی دیگر، دو طرف نتوانستهاند حدنصاب برای ایجاد شورای عالی مصالحه را تکمیل کنند. این است که مذاکرات صلح بینالافغانی که نقشه آینده سیاسی کشور ترسیم میکند، پا در هوا است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در واقع باز شدن قفل مذاکرات رابطه مستقیمی به پیکارهای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و احتمالا پیروزی دونالد ترامپ برای یک دور دیگر نیز دارد که میخواهد به رایدهندگان آمریکایی نشان دهد طولانی ترین جنگ تاریخ معاصر ایالات متحده آمریکا را «مسئولانه» پایان داده است.
سرپرست سفارت آمریکا در کابل مینویسد: «مردم افغانستان بیصبری خود را نشان دادهاند. مذاکرات بینالافغانی را الان شروع کنید تا درباره آتشبس جامع و دایم بحث آغاز شود.»
پنج ماه از امضاء توافق صلح بین آمریکا و طالبان و آتش بس دوجانبه بین دو طرف متخاصم میگذرد. اما حملات شورشیان علیه دولت افغانستان در این مدت به شدت ادامه داشته است. شورای امنیت ملی کشور میگوید طالبان تنها در یک ماه گذشته ۴۲۰ شهروند غیرنظامی را کشته یا مجروح کرده است. این خشونت طلبی که نوعی زورآزمایی برای آزادی پنج هزار زندانی طالبان پیش از شروع مذاکرات صلح تلقی می شود، دولت افغانستان را هم در موضع دفاعی قرار داده است.
کابل اصرار دارد که ۴هزار و ۴۰۰ زندانی طالبان را آزاد کرده، اما رهایی ۶۰۰ زندانی خطرناک طالبان خلاف قوانین حاکم در کشور است. طالبان این را وقت کشی برای شروع مذاکرات میدانند. منابعی به ایندپندینت فارسی میگویند که در میان این افراد شهروندان کشورهای خارجی نیز هستند.
این اما و اگرها و شتابی که آمریکا برای آغاز و انجام مذاکرات صلح آنهم ترجیحا پیش از ۳ نوامبر، روز انتخابات ریاست جمهوری دارد، در کابل با دیده تردید نگریسته میشود.
تفاوت دیدگاه اشرف غنی، رئيس جمهور کشور با زلمی خلیلزاد، فرستاده ویژه آمریکا دیگر حقیقت آشکار است.
طرح صلح آقای غنی این است که ثبات سیاسی کشور نباید قربانی انتخابات ریاست جمهوری آمریکا شود. او از برنامه پنج ساله برای مذاکره، توافق و اجرایی کردن آن با طالبان سخن گفته است تا زمینه ادغام شورشیان مسلح را مانند حزب اسلامی حکمتیار در جامعه رفته رفته فراهم کند.
حزب اسلامی گلبدین حکمتیار که سالها علیه دولت افغانستان جنگید، سرانجام در سپتامبر ۲۰۱۶ با دولت اشرف غنی به توافق صلح رسید، در این مدت به حزب سیاسی تبدیل و تا حد زیادی هم در جامعه افغانی ادغام شده است.
به نظر میرسد افکار عمومی در افغانستان نیز طرفدار ادغام طالبان به روش حزب اسلامی حکمتیار است تا نظام دموکراتیک حفظ و دستاوردهای ۲۰ سال گذشته در حوزه حقوق بشر و دموکراسی یکباره از بین نرود.
به تازگی پیکاری در رسانه های اجتماعی با هشتگ «به طالبان باج ندهید» نیز آغاز شده است که بیانگر نگرانی مردم از کوتاه آمدن طرفها به خواستهای طالبان و احتمال تحمیل این گروه بر مردم افغانستان است.
طرح دیگر اما دیدگاه زلمی خلیلزاد برای آینده سیاسی افغانستان است. این دیپلمات کارکشته افغان تبار که با تمام کش و قوسهای پیچیده توانست توافقنامه صلح آمریکا و طالبان را به سرمنزل مقصود برساند، باور دارد که نه طالبان حزب اسلامی است و نه آمریکا پنج سال دیگر برای ادغام شورشیان فرصت دارد. هشدار او این است که اگر طالبان و دولت پیش از خروج آمریکا به توافق نرسد، خطر یک جنگ خونین بر سر تصرف کابل وجود دارد.
شیراعظم شنواری، مشاور نزدیک او به رسانه ها گفته است که آقای خلیلزاد از تاخیر در شروع مذاکرات ناراحت است و می خواهد این گفتگوها هرچه زودتر شروع شود تا جلو خونریزی گرفته شود. باور همکاران آقای خلیلزاد این است که اگر یکبار مذاکرات صلح شروع شود، دیر نخواهد که به نتیجه برسد.
در کابل بسیاری به نوع توافق با طالبان با تردید نگاه میکنند و میپرسند توافق صلح با طالبان با چه قیمتی حاصل خواهد شد.
پاسخ راس ویلسون، سرپرست سفارت آمریکا در گفتگوی روز گذشته با هیات مذاکره کننده افغانستان این بود: «راه سیاسی رسیدن به صلح دائمی مذاکرات بینالافغانی است. ایالات متحده چشم به راه شروع مذاکرات است. افغانستان قوی و متحد که ریشههای دموکراتیک و احترام به حقوق بشر از جمله حقوق زنان، کودکان و اقلیتها را در دل داشته باشد، آینده روشنتری برای مردم این کشور فراهم خواهد کرد.»