سرخوردگی تماشاگران از پایان‌بندی‌های ضعیف سریال‌های تلویزیونی

اغلب اوقات نویسندگان با یک چالش بزرگ روبه‌رویند؛ این‌که داستان را چطور تمام کنند

محمدرضا گلزار و ساره بیات، بازیگران سریال محبوب عاشقانه - عکس از پارس‌نیوز

دنبال‌کنندگان مجموعه‌های تلویزیونی دنباله‌دار، به انتظار کشیدن‌های طولانی برای به پایان رسیدن قصه و باز شدن گره‌های داستانی عادت دارند اما بعضی از این انتظارها هیچ‌وقت به پایان نمی‌رسد.

از ابتدای ورود تلویزیون به دنیای سرگرمی، چالش برنامه‌سازان برای نگه‌داشتن مخاطب پای جعبه جادویی ادامه دارد.

مجموعه‌های دنباله‌دار تلویزیونی هرسال میلیون‌ها تماشاگر را در ساعت‌های خاصی به تماشای برنامه موردعلاقه‌شان می‌نشانند.

پخش برنامه‌های موفق برای سال‌ها ادامه می‌یابند اما اغلب اوقات نویسندگان با یک چالش بزرگ روبه‌رویند؛ این‌که داستان را چطور تمام کنند.

این پایان گاهی آن‌چنان خودخواسته و با برنامه‌ریزی قبلی پیش نمی‌آید. عواملی مانند مرگ یکی از عوامل اصلی برنامه، عدم تمدید قرارداد ستاره‌ها، درگیری همکاران و گروه سازنده با هم مناقشات مالی می‌تواند یک مجموعه موفق را آن چنان از چشم مخاطب بیندازد که کسی حتی به یاد نیاورد که بالاخره سرنوشت قهرمان‌های داستان چه شد.

چند سال قبل وقتی مجموعه تلویزیونی «گمشده» (lost) بعد از شش فصل به پایان رسید موجی از خشم و دل‌سردی را بین طرفدارانش بر جای گذاشت. این مجموعه داستانی که به دگرگونی‌های زمان و مکان در یک جزیره ناشناخته می‌پرداخت، با داستانی جذاب و گیرا، آن‌چنان شروع طوفانی داشت که در طول سال‌های ساخت و نمایش هزاران کتاب و تارنمای اینترنتی درباره احتمالات پایان داستان ساخته و منتشر شد. نظریه‌های متفاوت فیزیک دست‌به‌دست می‌شد و هواداران تک‌تک نماهای آن را به دنبال نشانه‌های حل معما، صدها بار تماشا می‌کردند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

فصل آخر اما بسیار ناامیدکننده پایان یافت. اتفاقی که برای مجموعه «بازی تاج‌وتخت» نیز تکرار شد.

فصل پایانی آن‌قدر با انتظارات تماشاگران متفاوت بود که طومارهای شکایتی که در آن‌ها خواستار بازنویسی بخش پایانی داستان شده بودند، باعث شد نویسنده مشهور و منزوی آن جرج آر آر مارتین، رفتار طرفداران «بازی تاج‌وتخت» را در مورد فصل پایانی، رفتاری مسموم بخواند.

مجموعه آلمانی «تاریکی» در شبکه پخش نت‌فلیکس هم در سومین و گویا آخرین فصل، برای دوستدارانش ناامیدی به ارمغان داشت. داستانی که با هیجان ماشین زمان و سفر در دنیاهای متفاوت سؤالات بسیاری را مطرح کرده بود، با جواب‌های دم‌دستی و ابهامات فراوان، به پایان رسید.

اما دنبال‌کنندگان این سریال‌ها آن‌قدر خوش‌شانس بودند که لااقل پایان اسمی این برنامه‌ها را ببینند. در ایران علاقه‌مندان یک مجموعه، یک‌چهارم قرن بعد از پایان رسمی و آخرین قسمت پخش‌شده توانستند ته و توی داستان  را دربیاورند.

۲۵ سال قبل مجموعه تلویزیونی «در پناه تو» به کارگردانی حمید لبخنده و مجموعه‌ای از بازیگران جوان و خوش‌سیما، دل هزاران جوان را ربود. این جوان‌ها اما بالاخره در میان‌سالی از سرنوشت یکی از بازیگران اصلی داستان مطلع شدند.

سازندگان فیلم و سریال و عوامل مشغول در صنعت سرگرمی ایران علاوه بر تمام مشکلاتی که همکاران آن‌ها در سراسر دنیا با آن‌ها مواجه‌اند، مساله دیگری را نیز پیش رودارند و آن «ممیزی» آثار هنری و انحصار پخش آن‌ها است.

در ایران هیچ شبکه تلویزیونی غیردولتی مجوز فعالیت ندارد و هرکسی که نتواند از سد عظیم بازبینی‌های صداوسیمای ملی رد شود، باید به فروش در شبکه خانگی قناعت کند. در این بازار موازی، کمی حساسیت‌های سنتی و مذهبی کمتر است، رعایت حجاب اسلامی قواعد سخت‌گیرانه دولتی را ندارد و کلمات ممنوعه در آن کمتر است.

این آسان‌گیری باعث شد سال‌ها قبل وقتی ستاره پول‌ساز تلویزیونی با مدیران وقت صداوسیما به توافق نرسید، کار جدیدش را مستقیماً روانه سوپرمارکت‌ها کند. مهران مدیری «قهوه تلخ» را با یک شروع به‌یادماندنی در شبکه خانگی شروع کرد. وعده قرعه‌کشی‌های بزرگ داد و در ابتدای هر قسمت از مردم می‌خواست که قسمت‌های پخش‌شده را «کپی» نکنند و حتماً آن را بخرند.

۱۰۲ قسمت پخش و فروخته شد اما شش قسمت نهایی هیچ‌وقت به بازار نیامد. سرنوشت قرعه‌کشی‌ها هم مشخص نشد. توضیحات عوامل سازنده هم در حد این که «کار سختی بود و تجربه اول ساخت سریال برای شبکه پخش خانگی بسیار دشوار بود» ماند.

بعد از ناتمام ماندن قهوه تلخ پول‌ساز، گویی قبح رها کردن کار در نیمه‌راه برای بقیه کارگردانان و برنامه‌سازان شکسته شد.

قلب یخی، عشق تعطیل نیست، عاشقانه و ابله هم یا پایانی نداشتند و یا آن‌قدر به‌سرعت و با پایان‌بندی ضعیف جمع شدند که گویی اصلاً برای آن وقت هم نداشتند.

در این میان «رقص روی شیشه» با حضور مهتاب کرامتی و بهرام رادان کارش به شکایت از عوامل هم رسید.

مهدی گلستانه کارگردان این سریال بود که در نیمه‌راه بازیگران با او به سبب پرداخت نشدن دست‌مزدهایشان کار را رها کردند.

شکایت‌های قضایی احتمالاً سرنوشت یکی دیگر از برنامه‌های پرطرفدار را تغییر دهد. سریال «شهرزاد» که عوامل و تهیه‌کنندگانش درگیر یکی از بزرگ‌ترین پرونده‌های فساد شده‌اند ممکن است دیگر ادامه پیدا نکند.

تهیه‌کننده این مجموعه تلویزیونی به کارگردانی حسن فتحی، در سال ۱۳۹۵ به اتهام فساد صندوق ذخیره فرهنگیان بازداشت شد. از طرفی حمایت ترانه علیدوستی بازیگر نقش شهرزاد از هادی رضوی تهیه‌کننده، باعث شد کمپینی علیه این سریال با عنوان «نه به شهرزاد» در فضای مجازی راه‌اندازی شود که بر محبوبت آن تأثیر منفی داشت.

عوامل سازنده «رقص روی شیشه» مجبور شدند داستان را با متن‌خوانی روی تصاویر تمام کنند. اتفاقی که ۲۵ سال قبل درباره «در پناه تو» هم تکرار شده بود.

جایی که صدایی خسته روی تصاویری دلگیر خبر از تولد نوزادی می‌داد که طبق فرمایش ممیز‌های صداوسیما باید دنیا می‌آمد تا خانواده‌ای مؤمن و مذهبی که کودکی را هم به فرزندخواندگی پذیرفته بودند، اجاقشان کور نماند.

دلایل این رها شدن داستان هر چه باشد، هرروز اعتماد بینندگان و علاقه‌مندان به برنامه‌های دنباله‌دار را کمتر می‌کند و در بازار متنوع و رنگارنگ صنعت سرگرمی، شاید دیگر سخت بشود کسی را برای چند سال پای یک داستان نشاند.

بیشتر از فرهنگ و هنر