فساد مالی در فوتبال ایران همیشه خبرساز و پرهیاهو است، اما با این حجم خبر از فساد مالی، ارکان قضایی فوتبال پیگیر نیستند. خبرها سر و صدا می‌کنند و بعد آتش اخبار خاموش می‌شود و از یاد می‌رود. بیایید دلیلش را جست‌وجو کنیم.
یکی از بندها در هشدارهای فیفا به فدراسیون فوتبال ایران چندان در رسانه‌ها بحث‌برانگیز نیست، اما شاید بیش از هر هشدار دیگری در بهبود وضعیت فوتبال ایران نقش بازی کند. اغلب به هشدارهای فیفا در زمینه دخالت‌های دولت، مثل حذف وزیر ورزش و جوانان و معاونش از مجمع، و تعداد زنان در مجمع و اصلاح آیین‌نامه برگزاری انتخابات و حذف رد صلاحیت‌ها پرداخته شده است. اما فارغ از تمام این هشدارهای مهم و کلیدی در اداره فوتبال، یکی از هشدارهای فیفا می‌تواند به مقابله با فساد در فوتبال ایران منجر شود.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
استقلال ارکان قضایی فدراسیون فوتبال، یکی از مهم‌ترین اصلاحیه‌هایی بود که فیفا به اعمال آن در اساسنامه فدراسیون فوتبال ایران تاکید داشت. مسئولان فدراسیون فوتبال مدعی هستند که این تغییرات را در نسخه ارسالی اساسنامه برای فیفا در نظر داشته‌اند، اما اطلاعات دقیق درباره این تغییرات منتشر نمی‌شود.
با این اصلاحیه اما چه تغییری در روند انتخاب اعضای ارکان قضایی فدراسیون فوتبال و عملکرد آن باید پدید آید؟ یا بعد از اصلاح اساسنامه، انتظار از ارکان قضایی فدراسیون فوتبال چه می‌تواند باشد؟
آنچه فیفا به عنوان «استقلال کمیته‌های فدراسیون فوتبال» از آن یاد می‌کند، چیزی نیست جز پررنگ شدن نقش اعضای مجمع در انتخاب اعضای ارکان قضایی فدراسیون فوتبال. مطابق تغییرات جدید اساسنامه، اعضای کمیته‌های انضباطی، اخلاق و استیناف، باید با رأی و تأیید اعضای مجمع فدراسیون فوتبال مشخص شوند، نه توسط رئیس فدراسیون فوتبال.
جالب است بدانیم که فدراسیون فوتبال یک بار تجربه چنین انتخابی را درباره رئیس پیشین کمیته اخلاق داشت که اتفاقا چند رای این کمیته علیه مسئولان فدراسیون فوتبال به همین دوره مربوط می‌شود. حکم محرومیت سعید فتاحی، رئیس وقت کمیته مسابقات سازمان لیگ بعد از بی‌نظمی و فاجعه در برگزاری فینال جام حذفی بین تیم‌های پرسپولیس و داماش، یکی از احکام پر سر و صدای این کمیته بود. حکم محرومیت سنگین علی کفاشیان و عباس ترابیان در پرونده فساد مالی هم حکم دیگر کمیته اخلاق بود؛ کمیته‌ای که در آن زمان رئیسش به انتخاب اعضای مجمع، در این سمت نشسته بود. اما بعد از استعفای او و انتخاب جانشینش از سوی حیدر بهاروند، سرپرست موقت فدراسیون، دیگر کسی از کمیته اخلاق و حکم‌هایش خبری ندارد. این یک مثال از همان تفاوتی است که باید بین کمیته مستقل مدنظر فیفا و کمیته‌هایی با اعضای منتصب از سوی رئیس فدراسیون فوتبال، قایل شویم.
هر چند، براساس اساسنامه جدید باز هم این هیأت رئیسه است که روسای مدنظر کمیته‌ها را به مجمع معرفی می‌کند، اما در نهایت افرادی برای ریاست و عضویت در ارکان قضایی انتخاب می‌شوند که از مجمع رای گرفته باشند.
تا زمانی که این روند انتخاب هم مثل تأییدیه‌های اعضای مجمع برای نامزدهای انتخابات فدراسیون فوتبال وارد فاز لابی یا ارعاب و تهدید نشده باشد، می‌توان به احکام بی‌طرف ارکان قضایی در این شیوه جدید امیدوار بود.
فدراسیون فوتبال ایران این‌روزها درگیر پرونده‌هایی است که اگر کمیته انضباطی، اخلاق و استیناف مستقل بودند، چه بسا می‌توانستیم به افشای فسادهای بزرگی در فوتبال ایران امیدوار باشیم. پرونده قرارداد مارک ویلموتس که رقمی گزاف دارد، و نیز پرونده محرومیت علی کفاشیان و عباس ترابیان که یکباره با کاهش محرومیت آنها بسته شد، می‌تواند در ارکان مستقل قضایی فدراسیون فوتبال بررسی شود. اما کمیته‌هایی که ارکان آن را رئیس فدراسیون انتخاب می‌کند، استقلال کافی برای بررسی این پرونده‌ها ندارند.
در فیفا و یوفا، زمانی بررسی پرونده سپ بلاتر و میشل پلاتینی ممکن شد که کمیته بررسی‌های اخلاقی توانست مستقل باشد و زیر سایه رئیس فیفا و یوفا فعالیت نکند. روسای سابق فیفا و یوفا با محرومیت‌های سنگین به دلیل تخلفات مالی مواجه شدند و اگر چنان استقلالی در ارکان قضایی نبود، آنها هرگز مورد بازخواست قرار نمی‌گرفتند. فیفا می‌خواهد همین تجربه را در فدراسیون‌ها تکرار کند.
در فوتبال ایران همیشه سرنخ‌های فساد مالی در رسانه‌ها مطرح است و با همین سرنخ‌ها، جنجال‌های رسانه‌ای راه می‌افتد، اما این خبرها هرگز به بررسی‌های دقیق قضایی منجر نمی‌شود، چون ارکان قضایی فدراسیون فوتبال برای بررسی این پرونده‌ها استقلال ندارند.
فیفا در هشدارهایش به فدراسیون فوتبال ایران کوشش می‌کند تا چنین بحران‌هایی را از میان بردارد و فدراسیون فوتبال با اصلاح حداقلی و با ترس از استقلال در تشکیلات خود، مقاومت می‌کند. چنین مقاومتی که اگر ادامه داشته باشد، شاید فیفا را به تعلیق فدراسیون فوتبال و سپردن اصلاح اساسنامه به کمیته انتقالی یا کمیته عادی‌سازی وادار کند.
