همه ما با پیامدهای همه‌گیری کووید۱۹ درگیر هستیم، اما در مورد افرادی که بر اثر جنگ و درگیری در شرایط آسیب‌پذیر به سر می‌بردند،  ظهور ویروس کرونا وضع را از قبل هم بدتر کرده است. 

در کشورهایی چون افغانستان، لیبی، سوریه و یمن، بمباران و موشک‌باران شهرها و روستاها، دسترسی مردم به آب، برق، بهداشت و نظام کارآمد بهداشت و درمان، یعنی خدمات اولیه‌ای که از آنان در مقابل ویروس محافظت می‌کند، را قطع کرده است. 

در ماه مارس دبیرکل سازمان ملل متحد خواستار آتش‌بس فوری شد تا امدادگران بتوانند به افرادی که در کشورهای درگیر جنگ به سر می‌برند، کمک کنند. تاکنون بیش از ۱۱۵ دولت، چندین سازمان منطقه‌ای، ۲۰۰ گروه جامعه مدنی و ۱۶ گروه مسلح غیردولتی این درخواست را پذیرفته‌اند. 

درگیری‌های طولانی کماکان در بسیاری از نقاط جهان ادامه دارد. این درگیری‌ها اغلب همراه با استفاده از تسلیحات سنگین در مناطق پرجمعیت است و اثرات مخربی بر غیرنظامیان دارد. در حال حاضر، بیش از ۵۰ میلیون نفر در جهان تحت تاثیر جنگ در مناطق شهری هستند. تاثیر آن بر کل جامعه عميق است و تا نسل‌ها باقی می‌ماند. 

ما طرف‌های درگیر در جنگ را به توقف فوری و بی‌قیدوشرط منازعات ترغیب می‌کنیم تا تدارکات امدادی و امدادگران بتوانند به افراد نیازمند کمک، دسترسی یابند. این نه تنها موجب نجات جان‌ها می‌شود، بلکه به طرف‌های جنگ فرصت میدهد تا تسلیحات و تاکتیک‌های خود را بازبینی کنند و ‌ در صورت از سرگیری درگیری‌ها، گام‌هاییبرای پرهیز از آسیب به غیرنظامیان بردارند. 

بیش از همه جا در شهرها، انتخاب سلاح مورد استفاده می‌تواند تاثیری شگرف بر میزان رنج غیرنظامیان داشته باشد. 

بسیاری از تسلیحات انفجاری که امروز در جنگ‌های شهری استفاده می‌شود، از جمله سلاح‌های غیردقیق که می‌توانند کل یک محله را به خطر اندازند، سیستم‌هایی که همزمان چندین راکت را بر سر منطقه‌ای گسترده شلیک می‌کنند و مهماتی که انفجارهای بزرگ و خوشه‌ای ‌از خود به جا می‌گذارند، و نیز سلاح‌های انفجاری ابداعی که عمدتا از سوی گروه‌های مسلح غیردولتی استفاده می‌شوند،  در اصل برای استفاده در میدان‌های باز نبردهای سنتی طراحی شده‌اند.

این قبیل تسلیحات، هنگامی که در مناطق پرجمعیت مورد استفاده قرار می‌گیرند، اغلب ویرانی عظیم و یکپارچه‌ای برجا می‌گذارند. اثر تخریبی آنها را می‌توانیم در تصاویر شهرهایی مانند موصل، تعز، و دونتسک ببینیم. 

اکثریت چشمگیر کشته‌شدگان، غیرنظامیانند. افراد بی‌شماری کشته یا به شدت مجروح شده‌اند. بیمارستان‌ها پر از مجروحان بدحالی است که جراحات سنگینی دارند و درمانشان دشوار است و اتاق‌های اورژانس هرگز خالی نمی‌شوند. بسیاری از جان‌به‌دربردگان مجبورند با معلولیت‌های دائمی یا فشارهای روانی شدید زندگی کنند. خانه‌ها ویران شده‌اند و مردم مجبور به یافتن سرپناهی در خانه اقوام خود شده‌اند یا از اردوگاه‌های بی‌امکانات، با بهداشت ضعیف و خدمات سطح پایین درمانی سردرآورده‌اند. 

برای قربانیان این قبیل جنگ‌ها، که از جراحت، آوارگی، معلولیت و عدم امنیت مصیبت‌زده‌اند، تهدید کووید۱۹ دردی مضاعف و تحمل‌ناپذیر است. 

به‌کار بردن سلاح‌های سنگین، زیرساخت‌های لازم برای نظام‌های بهداشت و درمان چون بیمارستان‌ها و دیگر تاسیسات بهداشتی و همچنین خطوط انتقال آب و شبکه‌های بهداشتی را تخریب و ویران می‌کند. این امر پیامدهای متوالی دارد و موجب مرگ بیشتر غیرنظامیان در مناطقی فرای محل انفجار تسلیحات می‌شود.

وقتی که پیشگیری از انتشار ویروس اهمیت دارد، نبود دسترسی به آب پاک و برق، اجرای تدابیر اولیه بهداشتی مانند شستن دست‌ها و دسترسی به اطلاعات آنلاین بهداشتی را ناممکن می‌سازد. تمامی این موارد ظرفیت جوامع متاثر از جنگ را برای مهار همه‌گیری موجود، فلج می‌کند. 

در ماه سپتامبر، دبیر کل سازمان ملل و رئیس کمیته بین‌المللی صلیب سرخ، خواستار اقدامات ویژه شدند. آنان قدرت حفاظت‌کننده قانون بشردوستانه‌ بین‌المللی را یادآور شدند و خواستار احترام به مقررات آن در زمان رخ دادن درگیری‌های مسلحانه در مناطق مسکونی غیرنظامی و همچنین جاهایی که غیرنظامیان در خطر آسیب بیشتر هستند، شدند. آنان همچنین از طرف‌های جنگ خواستند تا استراتژی‌ها و تاکتیک‌هایی را به کار برند که نزاع را به خارج از شهرها منتقل کنند و منازعات در مناطق شهری را کاهش دهند، و به علت نگرانی از احتمال بالای تخریب یکپارچه، طرف‌های جنگ را به پرهیز از کاربرد سلاح‌های انفجاری فراخواندند که حوزه تاثیر و تخریبی‌شان گسترده است.

با رسیدن دامنه کووید۱۹ به برخی از این مناطق درگیر جنگ، این درخواست بیش از همیشه لازم و اضطراری است. 

دولت‌ها برای راه‌حل سیاسی آماده می‌شوند که به پیامدهای انسانی استفاده از تسلیحات انفجاری در مناطق مسکونی رسیدگی کند. ما از تلاشهای موجود تحت رهبری ایرلند برای دستیابی به این امر استقبال می‌کنیم و تمام دولتها را به حمایت از این تلاش و تعهد به عدم استفاده از تسلیحات انفجاری با دامنه تخریب گسترده در مناطق مسکونی، ترغیب می‌کنیم. 

اگر اکنون اقدام شود، می‌توانیم از وخیم شدن بیشتر سیستم کم‌توان بهداشت و درمان جهان جلوگیری کنیم. 

شهرها به جای آن که هدف حمله و ویرانی قرار گیرند، باید در مبارزه علیه همه‌گیری بیماری و تهدید سهمگین بشریت، مورد حمایت قرار گیرند. 

مارک لوکاک معاون دبیرکل سازمان ملل در امور انسان‌دوستانه است، ایزومی ناکامیتسو معاون دبیرکل و نماینده ارشد امور خلع سلاح است، و رابرت ماردینی دبیرکل کمیته بین‌المللی صلیب سرخ است.