مطابق با آنچه در تحلیل هفته گذشته به آن اشاره شد، این هفته بورس تهران توانست سقف تاریخی خود را جابهجا کند. در هفته گذشته بورس تهران تنها سه روز کاری را پشت سر گذاشت اما در طی این سه روز با بازده ۱.۱۲ درصدی بالاترین میزان بازدهی را در میان بازارهای مختلف سرمایهگذاری داشت. این در حالی است که سایر اشکال سرمایهگذاری همچون سکه، طلا، دلار و یورو بازده منفی یا نزدیک به صفر را ثبت کردند. با ثبت بازده ۱.۱۲ درصدی طی هفته گذشته، بازده بورس تهران از ابتدای سال از ۲۷ درصد عبور کرد. در واقع بورس تهران در مدت زمان کمتر از یک فصل در حدود ۱.۵ برابر یک سال سود بانکی برای سرمایهگذاران خود به ارمغان آورده است. اگر بخواهیم بازده داراییهای مختلف را از ابتدای امسال بررسی کنیم بعد از بورس، سرمایهگذاری در بانک با بازده ۴.۲۳ درصدی در جایگاه دوم قرار دارد. در رتبه سوم، چهارم، پنجم و ششم نیز سکه طلا با بازده ۱.۶۷ درصدی، یورو با بازده ۰.۲۳ درصدی، طلا با بازده منفی ۳.۲ درصدی و در نهایت دلار با بازده منفی ۵.۷۷ درصدی قرار دارد. با توجه به شرایط کنونی آیا بازدهی مثبت بورس تهران در هفته آتی نیز ادامه پیدا میکند؟ در ادامه تحلیلهای هفتگی، این مقاله به بررسی اتفاقات هفته گذشته و هفته آتی میپردازد.
کاهش اندک قیمت دلار در سامانه نیما
قیمت دلار در سامانه نیما هماهنگ با قیمت دلار در بازار آزاد در حدود ۲ درصد کاهش پیدا کرد. دلار در روز یکشنبه در این سامانه به قیمت ۱۰۷ هزار و ۴۶۹ ریال معامله شده است. یکی از محرکهای رشد شاخص کل در هفتههای گذشته؛ افزایش قیمت دلار در سامانه نیما بود که این کاهش میتواند بهعنوان یک عامل منفی دیده شود.
کاهش قیمت نفت و سنگآهن
در طول هفته گذشته سنگآهن در حدود ۱۰ درصد از قیمت خود را از دست داد. این کاهش قیمت بعد از سقفشکنیهای پیایی قیمت سنگآهن طی هفتههای اخیر رخ داد. صنایع صادراتی سنگآهن ممکن است تحت تأثیر این خبر در هفته آتی شروع اصلاحی داشته باشند.
در کنار سنگآهن قیمت نفت طی هفته گذشته کاهش شدیدی داشت. قیمت نفت که در روزهای گذشته حول اعداد نزدیک به ۷۰ دلار نوسان میکرد طی هفته گذشته در حدود ۱۰ درصد از ارزش خود را از دست داده است. نفت برنت که در تاریخ ۲۹ ماه می اعداد نزدیک به ۶۸ دلار را ثبت کرده بود در کمتر از ۱۰ روز به ۶۲ دلار کاهش پیدا کرد. اصلاح نزدیک به ۱۰ درصدی نفت میتواند ریسکهای اقتصاد را بالا ببرد و امکان خروج پول از بورس و هجوم به بازارهای موازی همچون ارز و سکه را نیز افزایش دهد.
رکود جهانی نزدیک است؟
نرخ بازده اوراق کوتاهمدت خزانه (سهماهه) در ایالاتمتحده آمریکا بیشتر از نرخ بازده اوراق بلندمدت خزانه (۱۰ ساله) شده است. این یکی از نشانههای رکود اقتصادی است. وضعیت شیب منفی منحنی بازده نسبت به زمان سررسید اوراق (سررسیدهای زودتر نرخ بازده بیشتر و سررسیدهای دورتر نرخ بازده کمتر داشته باشند) به لحاظ نظری در شرایط عادی اقتصاد قابل توضیح نیست. در واقع این پدیده نشان میدهد سرمایهگذاران در افق بلندمدت چندان به اقتصاد خوشبین نیستند. تجربه نیز نشان میدهد هر زمانی که در ایالات متحده آمریکا نرخ بازده اوراق سهماههی خزانه بیشتر از نرخ بازده اوراق ۱۰ ساله شده است یک رکود اقتصادی در سه سال آینده رخ داده است. البته اقتصاد ایران اثرگذاری مستقیم از رکود اقتصادی آمریکا ندارد ولی کاهش شدید قیمت کالاهای مصرفی همچون نفت، فولاد، سنگآهن و ... میتواند از تبعات رکود اقتصادی باشد. با توجه به اینکه بخش مهمی از صادرات کشور را این صنایع تشکیل میدهند رکود اقتصادی ممکن است بر فروش این شرکتها اثر منفی گذاشته و بورس تهران نیز به تبعیت از بورسهای جهانی اصلاحی داشته باشد.
نشانههای قوی مذاکرات
در خبرها آمده است که شینزو آبه نخستوزیر کشور ژاپن طی هفته آینده و در روز ۲۲ خرداد به ایران سفر میکند. این سفر که در سطح نخستوزیر ژاپن انجام میشود در تاریخ جمهوری اسلامی ایران سابقه نداشته است و نشاندهنده اهمیت این سفر برای ایران و ژاپن است. البته این سفر در آخرین روز کاری بورس تهران در هفته آینده یعنی چهارشنبه رخ میدهد و احتمال دارد اثرات و نتایج این سفر در هفتهی بعد از آن مشخص شود. در کنار سفر نخستوزیر ژاپن به ایران، وزیر امور خارجه آلمان «هایکو ماس» نیز به ایران سفر میکند. «پر فیشر» رئیس آلمانی اینستکس نیز همزمان با سفر وزیر امور خارجه آلمان به ایران سفر میکند تا با همتایان خود دیدار و از آخرین مراحل پیشرفت عملیاتی اینستکس اطلاعات کامل داشته باشند. سفرهای پیاپی مقامات کشورهای مختلف به ایران میتواند نشان دهنده عزم آمریکا برای مذاکره با ایران باشد.
شروع اصلاح نظام بانکی با عملیات بازار باز
رئیس بانک مرکزی در پیامی توضیحاتی حول موضوع عملیات بازار باز ارائه کرد. به نظر میرسد بانک مرکزی به دنبال هدفگذاری نرخ سود بهجای کلهای پولی و در نهایت کاهش نرخ سود از طریق عملیات بازار باز است. همانطور که میدانید بازده بدون ریسک با معکوس نسبت قیمت به سود شرکتهای بورسی رابطه مستقیمی دارد. با فرض ثبات در نرخ سود شرکتها، با کاهش نرخ سود بدون ریسک، قیمت افزایش پیدا خواهد کرد. پس به نظر میرسد اصلاح نظام بانکی و کاهش نرخ سود و تورم میتواند زمینهساز رشد بازار سرمایه در هفتههای آتی باشد.
تحلیل هفته آتی
پیشبینی بورس در هفته آتی بسیار پیچیده است. با توجه به افق بسیار روشن سرمایهگذاری بلندمدت در بورس تهران وجود اصلاح در شاخص کل در کوتاهمدت امری گریزناپذیر است. بازده بازار سرمایه در دو هفته گذشته بیش از ۵ درصد بوده است، این بازدهی بالا برای بورس تهران و اصلاح شدید در قیمتهای ارز ممکن است عدهای را برای فروش سهام و ورود به بازار موازی وسوسه کند و فشارهایی را در جهت اصلاح بازار داشته باشیم، همچنین کاهش قیمت ارز نیمایی، نفت و سنگآهن صنایع بورسی صادرات محور را با مشکل روبهرو میکند و به نظر میرسد اصلاح بازار در کوتاهمدت امری محتمل است. اما سفر آبه در ۲۲ خرداد به تهران و شروع مذاکرات میتواند سوخت مناسبی برای رالی بعدی بورس تهران باشد. در واقع به نظر میرسد در هفته آتی بعد از یک شروع منفی در بازار سرمایه هرچه به روزهای انتهایی هفته نزدیک میشویم اخبار مثبت ناشی از سفر نخستوزیر ژاپن و وزیر امور خارجه آلمان به ایران میتواند اثرات منفی را کاهش دهد و بورس تهران را به رنگ سبز در بیاورد.