اظهارات روز پنجشنبه امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه که در نشست خبری مشترک با دونالد ترامپ، همتای آمریکایی خود، علاوه بر فعالیت های هسته ای، برنامه های موشکی ایران را نیز مورد توجه قرار داده بود، با واکنش وزارت امور خارجه ایران مواجه شد.
مکرون در این کنفرانس خبری به مواردی مانند جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای، کاهش فعالیت ها برای تولید موشک های بالستیک، کنترل اقدامات منطقه ای تهران و برقراری صلح در منطقه به عنوان اهداف مشترک کشورش با آمریکا در برابر ایران اشاره کرده بود.
این در حالی است که آیت الله خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی اخیرا مساله دفاعی-شامل موشک های بالستیک- را موضوع ناموسی توصیف کرد که ایران از آن کوتاه نمی آید. او همچنین با یادآوری فتوای قبلی خود بر ممنوعیت تولید و استفاده از سلاح هسته ای تاکید کرد.
عباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران نیز در واکنش به اظهارات مکرون گفت:«طرح موضوعات فرابرجامی نه تنها کمکی به برجام نمی کند، بلکه زمینه را برای بی اعتمادی بیشتر بین طرف های باقی مانده در برجام و دستیابی آمریکا به هدف خود در فروپاشی برجام، فراهم می کند.» ایرنا به نقل از او گزارش داد، کشورهای اروپایی ناتوان از عمل به تعهدات خود در چارچوب برجام هستند.
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران همچنین تاکید کرد، ادعاهای تکراری، بدون پشتوانه و متناقض رئیس جمهور آمریکا فاقد ارزش بوده و شایسته واکنش تازه‌ای نیست. ترامپ در حاشیه هفتاد و پنجمین سالگرد نرماندی در فرانسه مدعی شده بود، ایران دچار فروپاشیدگی شده و اگر بخواهد مذاکره کند، او آماده است اما تهران نمی تواند سلاح هسته ای داشته باشد.
موضوعات به گفته عباس موسوی، فرابرجامی که مکرون مطرح کرده، چکیده ای از مجموعه شرط های 12 گانه ای است که مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا سال گذشته روی میز گذاشت. موضوعاتی شامل محدویت در برنامه های هسته ای، موشکی، نفوذ منطقه ای و آزادی شهروندان آمریکایی از زندان های ایران که محور مذاکرات احتمالی واشینگتن برای دستیابی به توافقی گسترده تر با ایران را تشکیل می دهد.
بند مربوط به فعالیت های موشکی ایران از سال ها پیش و به خصوص در زمان مذاکرات هسته ای ژنو، از سوی مذاکره کنندگان آمریکایی مطرح بود، اما تهران با آن موافقت نکرد. برد 2 هزار کیلومتری موشک های بالستیک تا اسرائیل می رسد و لابی اسرائیل در واشینگتن تلاش کرد این موضوع را در روند مذاکرات هسته ای بگنجاند. روزنامه هاآرتص در 20 فوریه 2014 نوشت:«یووال اشتاینیتز، وزیر امور راهبردی اسرائیل پیش از دور دوم مذاکرات گروه 1+۵ و ایران، در دیدار با وندی شرمن، یک مقام ارشد فرانسوی و وزیر خارجه بریتانیا خواستار آن شده است که این موضوع بخشی از توافق نهایی با جمهوری اسلامی ایران باشد.»
در همان زمان محمد جواد ظریف در گفت و گو با ایرنا تاکید کرده بود، مساله موشکی خط قرمز است و مذاکرات هسته ای تنها محدود به برنامه های هسته ای خواهد بود. موضعی که همه مقامات ایران تا امروز در مورد آن اتفاق نظر دارند.
برخی تحلیلگران بر این باورند تکرار تجربه موفق ایران و آمریکا در همکاری های منطقه ای، بیش از هدف قرار دادن آنچه که ایران قدرت بازدارندگی می خواند، در کاهش تنش های جاری بین تهران و واشینگتن موثر است. در مقابل برخی با اشاره به اقدامات تحریک آمیز منسوب به ایران به نقش لابی متحدان آمریکا در منطقه برای حفاظت از منافع خود در مقابل ایران اشاره می کند که مانع از چنین همکاری هایی می شود.
