زلمی خلیل‌زاد، فرستاده ویژه آمریکا برای صلح افغانستان، وارد کابل شده و با اشرف غنی، رئيس‌جمهور و عبدالله عبدالله، رئیس شورای عالی مصالحه ملی دیدار و گفتگو کرده است. دو کلیدواژه این دیدارها و گفتگوها، «کاهش خشونت» و «آزادی زندانیان» بوده تا موافقت‌نامه صلح آمریکا با طالبان را با شکست مواجه نکند.  

آقای خلیل‌زاد ساعتی پس از ورود به کابل به کاخ ریاست جمهوری رفت و در دو دیدار جداگانه با مقام‌های افغان (نخست در حضور رئیس جمهور و معاونانش و بعد در حضور رئیس جمهور و رئیس شورای عالی مصالحه) شرکت کرد. 

این ملاقات‌ها پس از سفر آقای خلیل‌زاد به دوحه پایتخت قطر و مذاکرات او با رهبران طالبان صورت می گیرد. کاهش خشونت و آزادی زندانیان از مسايل مورد بحث آقای خلیل‌زاد در دوحه نیز بوده است.

کاخ ریاست جمهوری در بیانیه ای پس از دیدار آقای خلیلزاد می گوید:‌«در این دیدار که در ارگ انجام شد و در آن معاونین ریاست جمهوری، مشاور امنیت ملی و نماینده فوق العادۀ رئیس جمهور در امور توسعه اقتصادی، تجارتی و کاهش فقر نیز حضور داشتند، هر دو جانب روی اقدامات بعدی در پروسۀ صلح صحبت کردند و بر تامین آتش بس یا کاهش خشونت قبل از آغاز مذاکرات مستقیم، تاکید ورزیدند.» 

این سفر همزمان با تشدید جنگ در خیلی از نقاط افغانستان صورت می گیرد.

هرچند طالبان برخلاف گذشته و در پی امضای توافقنامه صلح با آمریکا، نامی برای فصل بهاری جنگ خود برنگزیده اند،‌ جنگ عملا در گوشه و کنار افغانستان به شدت از سرگرفته شده است. بمبگذاری‌ها و حملات پیچیده به شهرهای و تغییر وضع نیروهای امنیتی افغان از دفاعی به تهاجمی در پی حمله به بیمارستان صدبستر برچی، بخشی از خشونت‌های تازه است. در تازه ترین مورد شورشیان طالبان به شهر قندوز در شمال کشور هجوم بردند که با مقاومت نیروهای امنیتی به رهبری اسدالله خالد، وزیر دفاع کشور که خود برای پس زدن حملات طالبان به قندوز رفته است، رو برو شد. 

دولت افغانستان می گوید در این حمله ۴۰ جنگجوی طالبان کشته و ۵۰ شورشی دیگر مجروح شدند. ۸ سرباز افغان نیز در جنگ اخیر قندوز کشته شدند. 

دولت افغانستان می گوید طالبان در آستانه مذاکرات صلح بین الافغانی با افزایش خشونت‌ها می خواهد مواضع خود را تحکیم بخشید، دو مرکز استان را تصرف نمایند و رهبری خود را از پاکستان به قلمروی افغانستان انتقال دهد. 

پاسخ قاطعانه دولت به حملات طالبان از جمله انجام حملات هوایی این باعث این نگرانی شده است که تمام تلاشهای صلح آمریکا شکست نخورد. 

همزمان، هبت الله آخوندزاده، رهبر گروه طالبان در پیامی به مناسبت عید فطر از جنگجویان این گروه خواست که صفوف شان را تقویت کنند.

هرچند بیانیه رهبر طالبان ملایمتر از گذشته است و در آن به جلوگیری از تلفات غیرنظامی، حقوق زنان، همکاری با نهادهای خیریه بین المللی و تامین روابط حسنه با کشورهای خارجی تاکید شده است، ملا هبت الله چنان لحنی اختیار کرده است که گویا منتظر پیروزی است. 

در این بیانیه که به زبان‌های مختلف و از جای نامعلوم منتشر شده، آمده‌است: «به مقامات آمریکایی میگوییم، برای کسی باید اجازه ندهید که توافق‌نامه انجام یافته میان ما و شما را، که به سطح جهانی پذیرفته شده‌است، با موانع، تاخیر و سرانجام به ناکامی و شکست رو به رو بسازد. در این توافق نامه همه چیز به گونه واضیح آمده است، چارچوب خوبی را به سود هردو ملت و حل مشکلات به میان می‌آورد.» 

ارگ ریاست‌جمهوری افغانستان می‌گوید با رد بیانیه طالبان کلمات ملا هبت الله را بی ارزش خوانده و می گوید که کابل انتظار دارد تلاش‌های جهانی برای صلح در افغانستان به کاهش خشونت‌ها بیانجامد.

صدیق صدیقی، سخنگوی رییس‌جمهور گفت: «انتظار دولت جمهوری اسلام افغانستان و مردم افغانستان از تلاش‌های جامعه جهانی این است که (طالبان) از خشونت دست بکشند.» 

در چنین شرایط زلمی خلیلزاد در گفتگو با رهبران افغانستان ابراز آمادگی کرد که با طالبان موضوع کاهش خشونت و آتش بس را مطرح خواهد کرد. 

در حالی که برای افغانستان کاهش خشونت و آتش بس از اهمیت زیادی برخوردار است، طالبان مصر آزادی زندانیان خود هستند. دولت افغانستان که تاکنون بیش از هزار زندانی طالبان را آزاد کرده، پس از حملات اخیر این روند را متوقف کرده است. 

اشرف غنی به آقای خلیل‌زاد خاطر نشان کرده است که حکومت افغانستان و طالبان در زمینه آزادی زندانیان، روی روش‌های واضح و روند معقول که از سوی تیم های تخصصی دو طرف انجام شود و مورد قبول هر دو جانب باشد، به موافقت برسند. 

به نظر می رسد افغانستان وارد مرحله «آخرین جنگ» با طالبان شده است چراکه با حل اختلافات سیاسی و ایجاد پست ریاست شورای عالی مصالحه ملی برای عبدالله عبدالله و امکان انجام سفرهای خارجی پس از همه گیری ویروس کرونا، بسر مذاکرات صلح بین افغان‌ها فراهم می شود.

طالبان برای اینکه نشان دهد از قوت، وحدت رهبری و توان قبلی برخوردار است، دست به یک رشته خشونت‌ها زده است. دولت اشرف غنی هم با تمام توان در مقابل این خشونت‌طلبی ایستادگی می‌کند. انتظار می رود دو طرف به زودی حرف خود را به جای «میل تفنگ» از پشت «میز مذاکره» بزنند.