از روز شنبه ۹ اسفند، شهر کابل نیز وارد فاز قرنطینه شد و قرار است تا ۲۱ روز در قرنطینه باشد. کمیته اضطراری پیشگیری از گسترش ویروس کرونا که به تازگی ایجاد شده است، روز جمعه در یک نشست خبری از آغاز برنامه قرنطینه ۲۱ روزه در شهر کابل خبر داد. پیش از این، شهر هرات در غرب افغانستان و هم‌مرز با ایران نیز برای ۲۱ روز قرنطینه شده است. 

بر اساس تصمیم‌هایی که این کمیته گرفته است، مردم جز برای چهار مورد (نیاز به خدمات بهداشتی و سلامتی، خرید مواد اولیه، نیاز به حمایت امنیتی و همراهی با بیمار)، در بقیه موارد نباید از خانه‌های خود خارج شوند. به نیرو‌های دولتی دستور داده شده است که جلو تردد بی‌دلیل مردم را در سطح شهر بگیرند. همچنین، جز مغازه‌های فروش مواد اولیه غذایی و داروخانه‌ها، بقیه فروشگاه‌ها باید تعطیل باشند. ادارات دولتی هم جز بخش‌هایی که نیاز به فعالیت در این دوره دارند، تعطیلند و در صورت نیاز، باید از خانه و به صورت «آنلاین» فعالیت‌های خود را ادامه دهند. 

در شهر کابل هنوز موارد بسیار کمی از ویروس کرونا (چهار نفر نیروی نظامی خارجی در داخل پایگاه نظامی ناتو، دو دیپلمات خارجی، و یک افغان که با خارجی‌ها کار می‌کند) تشخیص داده شده است، اما حکومت افغانستان نگران افزایش سریع این ویروس در سطح جامعه است. 

با این حال، مشاهدات میدانی در چهار روز گذشته نشان می‌دهد که اغلب مردم کوچکترین توجهی به قرنطینه و نیاز به خانه ماندن نداشته‌اند. خیابان‌های اصلی شهر، هرچند نه مانند گذشته، اما همچنان با ازدحام مردم رو‌به‌رو است. در هر منطقه تنها محدود مغازه‌هایی که حتی پیش از قرنطینه هم چندان رونقی نداشتند، تعطیل شده‌اند. بقیه مغازه‌ها هنوز باز هستند و بخشی از بازار روز کابل که بیشتر توسط دست‌فروشان اداره می‌شود هم مثل سابق فعال است. شاید تنها بخشی که می‌شود گفت به قرنطینه وفادار مانده‌اند، ادارت دولتی است که در تعطیلی به سر می‌برند. 

چرا قرنطینه نتوانست مردم را در هرات و کابل به خانه‌ها نگه‌ دارد؟ 

بخش عمده‌ای از مردم در افغانستان، معیشت روزمره دارند. یعنی وضعیت زندگی‌شان به گونه‌ای است که کار هر روز آن‌ها، مایحتاج روزانه‌شان را تامین می‌کند. چنین افرادی اگر یک روز کار نکنند یا یک روز کاری پیدا نکنند، آن روز را ناگزیر به گرسنگی خواهند گذراند. این قشر از مردم در شهر‌های بزرگ مانند کابل، هرات، مزار شریف و غیره، بیشتر مشاهده می‌شوند، زیرا بیشترشان روستاییانی هستند که به دلیل نبود کار در روستا، به شهرها آمده‌اند. برای این افراد، چیزی به نام قرنطینه یا ماندن در خانه مفهومی ندارد. دولت هم نمی‌تواند مانند چین از قوه قهریه علیه این قبیل افراد استفاده کند. بخش دیگری از مردم، کسانی هستند که باور‌های اعتقادی‌شان باعث شده است که هیچ‌ گونه نگرانی از شیوع ویروس کرونا نداشته باشند. ملا‌ها و روحانیون هم با تخدیر افکار عامه، این ویروس را قهر و غضب خداوند علیه کفار جلوه می‌دهند. در نتیجه، نیاز به قرنطینه مفهوم خود را برای این افراد از دست می‌دهد. چنانچه حتی با دستور وزارت حج و اوقاف افغانستان، باز هم شورای روحانیون و علمای دینی حاضر نشدند تا فتوای انجام مناسک مذهبی (مانند نمازجماعت) در خانه را صادر کنند. شورای علمای هرات رسما اعلام کرد که به هیچ وجه اجازه نخواهد داد تا در مساجد به روی نماز‌گزاران بسته شود. به همین دلیل، حالا وزارت حج و اوقاف افغانستان می‌خواهد فتوایی صادر کند که بر اساس ان، شیوه حضور مردم در مساجد مشخص شود. 

این گونه است که با این که از قرنطینه هرات یک هفته و از قرنطینه شهر کابل چهار روز می‌گذرد، ولی شواهد امر چیزی به نام قرنطینه را در این دو شهر نشان نمی‌دهد. 

از سوی دیگر، افزایش روز‌افزون موارد مثبت ابتلا به ویروس کرونا در هرات، نشان می‌دهد که این ویروس وارد چرخه اجتماعی شده است، زیرا بر شمار افراد مبتلا به کرونا که از سفر ایران برگشته باشند، افزوده نشده است و مشخص است که اغلب مبتلا شدگان، ویروس را از چرخه‌ آن در داخل همان جامعه گرفته‌اند. هم زمان، تعداد موارد مثبت در دیگر استان‌های افغانستان هم حاکی از گسترش ویروس در افغانستان است و این مسئله، نگرانی دولت افغانستان را که امکانات کمتری نسبت به کشور‌های دیگر برای مهار این ویروس دارد، افزایش داده است.