رواندا و کنگو برای آن که  از گونه‌های در خطر انقراض شامپانزه و گوریل کوهستانی در برابر ویروس کرونا حفاظت کنند، درهای پارک‌های ملی را موقتاً به روی محققان و گردشگران بستند.

در پارک ویرونگا در جمهوری دمکراتیک کنگو که قدیمی‌ترین پارک ملی آفریقا است، حدود یک‌سوم آخرین گوریل‌های باقی مانده در جهان به سر می‌برند. اکنون اندکی بیش از هزار گوریل کوهستانی در جهان باقی مانده است. پس از آن که کارشناسان متخصص گفتند احتمال دارد آنها در برابر ابتلا به ویروس کووید ۱۹ آسیب‌پذیر باشند، پارک ویرونگا را تا ۱ ژوئن به رو بازدیدکنندگان بستند.

کت لاوسن مدیر بخش حفاظت آفریقا در صندوق جهانی حیات وحش بریتانیا (WWF) به ایندپندنت گفت: «بیماری‌هایی که خاستگاه‌شان انسان است، از سرماخوردگی عادی گرفته تا ویروس کرونا، تهدید دیرپایی برای گوریل‌های کوهستان هستند.»

خانم لاوسن گفت:«هنوز مطمئن نیستیم که آیا میمون‌های بزرگ غیرآدم‌نما در برابر ویروس سارس CoV-2   که باعث بیماری کووید ۱۹ در انسان می‌شود آسیب‌پذیر باشند، ولی در برابر سایر بیماری‌های تنفسی انسان آسیب‌پذیر هستند. بنابراین فرض می‌کنیم که آسیب‌پذیر هستند و بر همین اساس اقدام لازم صورت می‌گیرد.»

در رواندا هم که همسایه کنگو است، در سه پارک ملی که زیستگاه این نخستی‌سانان است، گردشگری و تحقیقات موقتاً تعطیل شده است.

رواندا بازدید از پارک‌های وولکانو، گیشواتی-موکورا و نیونگ‌وی را تعطیل کرده است. آکاگرا، پارک ملی چهارم این کشور که زیستگاه این نخستی‌سانان نیست، همچنان به روی بازدیدکنندگان گشوده خواهد بود. البته مقامات دولتی دروازه این پارک را تحت پایشگری قرار داده‌اند و بازدیدکنندگان بعد از غربالگری و تب‌سنجی، وارد می‌شوند.

البته حفاظت‌گرایان گوشزد کرده‌اند که تعطیلی سراسری بر ثبات این پارک‌ها اثر منفی زیادی می‌گذارد، زیرا بخش بزرگی از درآمد آن‌ها از مجوزهای وحش‌گشت و  گشت‌های تعقیب گوریل‌ها تأمین می‌شود. بهای هر مجوز در جمهوری دمکراتیک کنگو بالغ بر ۴۰۰ دلار(۳۴۸ پوند) و در رواندا ۱۵۰۰ دلار(۱۱۷۰ پوند) است.

طبق تازه‌ترین آمار سازمان توسعه رواندا، درآمد پارک ملی وولکانو فقط از محل گشت تعقیب گوریل‌ها در سال ۲۰۱۸ میلادی ۱۹.۲ میلیون دلار(۱۶.۴ میلیون پوند) بود.

به گفته دیو ویلسون، رئیس بخش توسعه تجاری سازمان‌ پارک‌های آفریقا که پارک آکاگرا در رواندا را اداره می‌کند، با آن که این پارک همچنان گشوده باقی می‌ماند، به علت محدودیت‌های که برای مسافرت برقرار شده است تقریباً بازدیدکننده‌ای ندارد.

او در تماسی تلفنی گفت: «باید خط ‌مقدم دفاع از حیات وحش پارک را حفظ کنیم و با توجه به تعدیل‌های شغلی که رخ خواهد داد، فشار بیش‌تری را هم تجربه خواهیم کرد. با فروپاشی کامل صنعت گردشگری مواجه هستیم که تبعات زیادی دارد... شکی نیست که طی دو هفته آینده هیچ بازدیدکننده‌ای نخواهیم داشت.»

رواندا  مرزهای خود را بسته است و فقط مرزها به روی واردات کالا و محموله‌های بار و شهروندانی که در حال بازگشت به کشور خود هستند، باز است. شمار گردشگران کاهش یافته است، اما همچنان باید از حیات وحش در برابر انسان‌ها محافظت کرد. آکاگرا زیستگاه شیرها و کرگدن‌هایی است که مورد تهدید شکارچیان و قاچاقچیان هستند.

آقای ویلسون می‌گوید: «قاچاق شاخ کرگدن، عاج فیل و  گوشت شکار، از تبعات تجاوز به حیات وحش است که رفته رفته شاهد آن هستیم. پاسداری از این ناحیه حفاظت شده مسئولیت ما است.»

اما به گزارش صندوق جهانی حیات وحش بریتانیا (WWF) برای حفاظت از پارک‌ها در برابر مشکلاتی که پایداری آن‌ها را به خطر می‌اندازد، طرح‌های اضطراری در دست تدوین و اجرا است.

آقای لاوسن می‌گوید: «هم‌اکنون به حداقل رساندن ارتباط انسان‌ها و گوریل‌های کوهستانی و همچنین امکان انتقال بیماری در اولویت قرار دارد. فقط کارهای اساسی پایشگری با رعایت روال‌های مطلوب مثل حفظ فاصله ۱۰ متری و زدن ماسک به صورت انجام می‌شود.»

در سال ۲۰۱۸ جمعیت زیرگونه‌های گوریل کوهستانی افزایش یافت، به گونه‌ای که در فهرست قرمز گونه‌های تحت خطر اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت(IUCN) از رده‌ گونه‌های بسیار در خطر به گونه‌های در خطر انتقال یافتند.

آقای لاوسن می‌گوید: «شیوع بیماری می‌تواند این بهبودها را به سرعت از بین ببرد.»