چه کسانی باید در مذاکرات صلح حضور داشته باشند؟  

مذاکرات میان افغانی میتواند مسیر آینده را ترسیم کند

تمرکز اساسی طالبان در مذاکرات روی دو چیز خواهد بود؛  تغییر ساختار نظام و به دست آوردن قدرت کامل در افغانستان - NOORULLAH SHIRZADA / AFP

بر اساس مفاد مذاکرات صلح میان امریکا و طالبان ، دهم مارس نخستین نشست گفت وگوهای میان افغانی آغاز خواهد شد. بر همین اساس گفته میشود کشور نروژ میزبان نخستین دور مذاکرات میان افغانی خواهد بود. 

با این که هنوز مقامات نروژ رسما زمان برگزاری این نشست را مشخص نکرده‌اند اما اگر دهم مارس همچنان به عنوان آغاز نشست مطرح باشد، زمان زیادی برای شکل دهی ترکیب هیئت مذاکره کننده باقی نمانده است. اما مهم ترین مساله در حال حاضر ترکیب هیئت مذاکره کننده از سوی دولت افغانستان است که اشرف غنی آن را ( هیئت جمهوری اسلامی ) نام گذاشته است. 

قبل از این ترکیب هیاتی که برای مذاکرات صلح رفته‌اند ، نامتجانس و متفاوت بوده است. از سیاست مداران مخالف اشرف‌غنی گرفته تا چهره‌های محلی موافق طالبان در ترکیب این هیات حضور داشته‌اند. اما گویا این بار تصمیم گرفته شده تا ترکیب هیات مذاکره کننده کوچکتر از گذشته باشد. در چنین وضعیتی انتخاب افراد برای این حضور در ترکیب هیات بسیار سخت است. به طور مسلم تمامی سیاست مدارانی که در ۱۸ سال گذشته در حیات سیاسی افغانستان نقش بازی کردهاند ، خواهان رفتن به مذاکراتاند. از سوی دیگر حامد کرزای رئیس جمهور سابقه افغانستان نیزدر تلاش است تا حضور افراد نزدیک به او بیشتر از همه باشد. تا حضور او بتواند بر تمامی تصمیمهای گرفته شده در این مذاکرات سایه بیاندازد. در قدم دوم رهبران و فرماندهان جهادی با تمسک به این که دشمن اصلی طالبان، آنها بودهاند و در مقابل طالبان جنگیدهاند حق مذاکره با طالبان را نیز به خود میدهند. در این وسط دولت افغانستان که تنها مرجع مبارزه کننده با طالبان در ۱۸ سال قبل بوده کاملا از یادها رفته است.

 واقعیت این است که این دولت افغانستان است که در طول ۱۸ سال گذشته با طالبان جنگیده و طالبان هم قصد دارند دولت افغانستان را سقوط بدهند نه فرماندهان جهادی و نه حتی سیاستمداران بیرون از حوزه قدرت. به همین دلیل آنچه مهم است این که دولت باید چهره های وابسته به نهاد دولت و مهم تر از همه جمهوریت را به این مذاکرات بفرستد. زیرا تمرکز اساسی طالبان در مذاکرات روی دو چیز خواهد بود. یک تغییر ساختار نظام و دیگر به دست آوردن قدرت کامل در افغانستان. در مقابل این دو خواسته، تنها کسانی میتوانند ایستادگی کنند که به جمهوریت و نهاد دولت دموکراتیک باور داشته باشند و همچنان باور به یک نظام انتخابی مردم نه تحمیل شده بر اساس خواست تعدادی اقلیت.  متاسفانه تجربه تاریخی نشان داده است که بخش عمده ای ازسیاست مداران و حتی رهبران جهادی، چهرههای به شدت سازشکار و منفعت طلب بودهاند. در چنین وضعیتی این چهره ها با کوچکترین پیشنهادی که منافع آنان را تامین کند تمامی ارزشها را زیر پا خواهند کرد.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

 

هیئت مذاکره کننده طالبان به خوبی به این خصایص سیاست مداران افغان آشنا هستند و هم به خوبی در این رابطه آموزش داده شده اند. بنای تلاش طالبان این است که در گوشه‌ای از تصویر آینده نظام در افغانستان چهره این گونه افراد هویدا باشد . طالبان قبل از این نیز چند باری اعلام کرده بودند که آنان حکومتی خواهند ساخت که در آن رهبران احزاب سیاسی هم حضور داشته باشند. بدون این که جایگاه این حضور را مشخص کنند. 

در کنار آن جامعه مدنی ، نهادهای حامی حقوق زنان و فعالین رسانهای، جدیترین مخالفان ایدئولوژی افراطی طالبان در افغانستان هستند. دولت افغانستان می‌تواند در ترکیب این هیات به این چهره ها نیز مجالی برای حضور بدهد زیرا چنین ترکیبی می‌تواند در مقابل تمامی فشارهای طالبان ایستادگی کند. 

مهمتر از همه آن است که دولت افغانستان باید تلاش کند تا رسانه های افغانستان را به طور مستقیم در این مذاکرات دخیل کند. زیرا رسانه های مستقل افغانستان جزو نهادهایی هستند که تداوم دموکراسی و آزادی بیان و حقوق شهروندی را خطوط قرمز خود و نظام آینده افغانستان می‌دانند. فشار این گروه در مذاکرات میان افغانی، طالبان را مجبور به عقب نشینی از خواسته های ایدیولوژیک شان میکن . طالبان می خواهند تا در افکار عامه، چهره ای معتدل و استحاله شده نسبت به گذشته از خود نشان دهند. و تخریب این چهره در رسانه ها میتواند افکار جهانی را علیه طالبان بسیج کند. 

مذاکرات میان افغانی را می‌توان به مبارزات آزاد تشبیه کرد. جایی که از هر وسیله و حربه ای برای به زانو در آوردن حریف میتوان استفاده کرد. دولت افغانستان اگر می‌خواهد تداوم جمهوریت را در افغانستان تضمین کند، باید چهره هایی را برای رویارویی با طالبان بفرستد که به جمهوریت باور داشته باشند و آن را خط قرمز نظام افغانستان بدانند. 

دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مقاله لزوماً سیاست یا موضع ایندیپندنت فارسی را منعکس نمی کند.

بیشتر از دیدگاه