روز دوشنبه، ۱۷ فوريه ۲۰۲۰، سخنگوی کمیسیون انتخابات افغانستان از خاتمه یافتن بررسی ویژه آرایی که از سوی کمیسیون شکایت‌های انتخاباتی در نظر گرفته شده بود خبر داد. سخنگوی کمیسیون شکایت‌های انتخاباتی گفت، از میان ده استانی که باید آرای مشخص شده‌شان مورد بررسی ویژه قرار می‌گرفت، کار در سه استان به خاتمه رسیده است. با ختم بررسی‌ها و باز شماری آرا و تطبیق تصمیم‌ کمیسیون شکایت‌های انتخاباتی، نتایج نهایی انتخابات ریاست جمهوری افغانستان اعلام خواهد شد.

محمد حق‌پرست، سخنگوی کمیسیون مستقل انتخابات همچنین گفته است که بررسی ویژه نزدیک به ۲۴۰هزار رای نیز در دفتر مرکزی خاتمه پیدا کرده است. اظهارات مقام‌های کمیسیون شکایت‌های انتخاباتی، هم‌زمان با اعتراض تیم ثبات و همگرایی به رهبری دکتر عبدالله، بیان شده است. تیم ثبات و همگرایی، بررسی آرا و شکایات توسط کمیسیون انتخابات را یک‌جانبه و بدون حضور نماینده‌های این کمیسیون عنوان کرده و گفته است که تطبیق این فیصله‌ها بدون دستورالعمل مشخصی صورت گرفته است.

فضل احمد معنوی، از اعضای ارشد تیم ثبات و همگرایی، در یک نشست خبری به رسانه‌ها گفت که کمیسیون شکایت‌های انتخاباتی برخلاف تعهدی که سپرده بود عمل کرده است و به جای اینکه آرای مشکوک و غیر بیومتریک شده را باطل کند، فقط بازشماری کرده است. آقای معنوی همچنین گفته است، در صورتی که این شیوه همچنان ادامه پیدا کند، بررسی‌های ویژه را تحریم کرده و هیچ کس نخواهد توانست نتیجه نهایی را به آنها بقبولاند.

با این حال خانم حوا علم نورستانی، رئیس کمیسیون انتخابات افغانستان، گفته است که روند کاری کمیسیون همچنان پیش می‌رود. بهتر است که تمامی تیم‌های انتخاباتی نماینده‌های خود را برای نظارت بر این روند بفرستند. در صورتی که تیمی نماینده‌های خود را برای نظارت بر این روند نفرستد، آنان همچنان کار خود را پیش خواهند برد.

از محتوای اظهارات رئیس کمیسیون انتخابات می‌توان چنین برداشت کرد که به‌رغم مخالفت‌های تیم ثبات و همگرایی، کمیسیون کار خود را پیش برده و نتیجه نهایی را نیز اعلام خواهد کرد.

کمیسیون انتخابات، بررسی ویژه حدود ۲۴۰ هزار رای را، که کمیسیون شکایت‌های انتخاباتی دستور به بررسی ویژه آنها داده بود، روز دوشنبه به اتمام رسانید. چنین به نظر می‌آید که از مجموع آرا چیزی کم نشده است، زیرا برخورد تیم ثبات و همگرایی نشان می‌دهد که وضعیت به دلخواه آنان پیش نرفته است. از مجموع ده استانی که باید ۲۹۸ محل رای‌دهی آنان بررسی ویژه شود. کار چهار استان به اتمام رسیده و گفته می‌شود در این چهار استان هیچ رایی جابه‌جا نشده است. با این اوصاف حتی اگر در شش استان دیگر هم آرا تغییر گمئ، نقش آن‌چنانی در روند انتخابات نخواهد داشت. برخورد تیم ثبات و همگرایی نشان می‌دهد که به احتمال زیاد تیم دولت‌ساز به عنوان پیروز انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۸ اعلام شود. اما در صورت وقوع چنین وضعیتی، چه رخ خواهد داد؟

هفته گذشته ژنرال عبدالرشید دوستم، معاون اول رئیس جمهوری غنی، که در یک حصر خودخواسته در زادگاهش، در استان جوزجان، به سر می‌برد، گفته بود در صورتی که کمیسیون انتخابات - بر اساس آنچه او «آرای تقلبی» عنوان کرده - محمد اشرف غنی را به عنوان پیروز میدان انتخابات اعلام کند، او حکومتی موازی به رهبری دکتر عبدالله ایجاد خواهد کرد. به دنبال آن کریم خلیلی، رهبر حزب وحدت اسلامی، نیز از واکنش ژنرال دوستم حمایت کرد و گفت که این حزب نیز در صورت اعلام پیروزی تیم دولت‌ساز، حکومتی موازی به رهبری عبدالله عبدالله خواهد ساخت.

اما در واقعیت تشکیل حکومت موازی چندان کار ساده‌ای نیست. هواداران دکتر عبدالله به خوبی می‌دانند که آقای غنی در حال حاضر با چندین چالش از جمله مسئله صلح، انتخابات و حکومت‌داری رو به روست. در چنین وضعیتی چوب لای چرخ او گذاشتن، به معنی واقعی رئیس جمهوری را مستاصل می‌کند. مسلما امکان بردن انتخابات به دور دوم یا حداقل گرفتن امتیاز‌های سیاسی از رئیس جمهوری تا حدی می‌تواند برای تیم ثبات و همگرایی، که به عقیده کارشناسان سیاسی تقریبا به اخر عمر سیاسی خود نزدیک شده است، زمینه احیای مجدد باشد. از آن سو فشار امریکا برای رفتن پشت میز‌های مذاکره، دولت را ناگزیر می‌کند تا به هر قیمت نسبت به ثبات وضعیت و بیرون رفتن از تعلیقی که انتخابات به وجود آورده، اقدام عاجل کند. بنا بر این ایجاد چالش در چنین وضعیتی می‌تواند امتیاز آفرین باشد.

به احتمال بسیار زیاد کمیسیون انتخابات تا آخر هفته جاری یا اوایل هفته آینده، نتیجه نهایی انتخابات را اعلام خواهد کرد؛ و باز هم به احتمال زیاد تیم ثبات و همگرایی در مقابل این نتیجه خواهد ایستاد. باید دید چگونه در آستانه آغاز مذاکرات میان‌افغانی این مشکل به راه حل خواهد رسید.