۲۳ ژوئن در استانبول، همه چیز زیبا خواهد شد

روز دوشنبه ششم می ۲۰۱۹، شورای عالی انتخابات ترکیه اعتراض حزب حاکم «عدالت و توسعه» درباره انتخابات شهرداری در استانبول را پذیرفت و اندکی بیش از یک‌ماه پس از برگزاری این انتخابات که به شکست حزب حاکم و پیروزی کاندیدای حزب جمهوریخواه خلق، اکرم داوود اوغلو، منجر شده بود، ابطال آن را اعلام کرد. قرار است در ۲۳ ژوئن بار دیگر برای انتخاب شهردار رای‌گیری شود.

این تصمیم، اعتراض تعداد زیادی از شرکت کنندگان در انتخابات را در پی داشت. معترضان، بنا به شیوه‌ای که در اعتراضات مردمی ترکیه مرسوم است، در قاب پنجره خانه‌هاشان بر قابلمه‌هاشان می‌کوبیدند.

ابطال انتخابات، تنها برای شهرداری (که نامزد حزب حاکم در آن مغلوب شد) رخ داده است، اما نتایج انتخابات مناطق شوراها که حزب حاکم عمدتا در آن پیروز شده است، به قوت خود باقی است.

دو روز پس از اعلام ابطال انتخابات، در روز هشتم می ۲۰۱۹ حزب اصلی اپوزیسیون ترکیه درخواست لغو «انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی سال‌گذشته» را به همان دلیل «عدم رعایت کامل قانون» که از طرف شورای انتخابات اعلام شده بود، ارائه داد.

مطابق قوانینی که در خصوص اعتراض در انتخابات در ترکیه حاکم است، فارغ از آن که چه مدت از انتخابات گذشته باشد، چنانچه عدم رعایت کامل قانون یا تخلف کامل اثبات شود، احزاب در هر زمان می‌توانند به نتیجه انتخابات گذشته اعتراض کنند.

در پی این اقدامات، اکرم امام اوغلو، کاندیدای پیروز شده در استانبول، با شعار «همه چیز خیلی زیبا خواهد شد» طرفدارانش را به آرامش فرا خواند و در حساب توئیترش با هشتگ HerŞeyÇokGüzelOlacak از هواداران خود دعوت کرد تا در تظاهراتی به آن مناسبت در ۲۳ ژوئن مشارکت کنند. این هشتگ به‌سرعت در ترکیه گسترش یافت و مخالفان حزب حاکم، با این هشتگ همراهی خود را با اکرم امام اغلو اعلام کردند.

مخالفان حزب حاکم علاوه بر همراهی با کمپین HerŞeyÇokGüzelOlacak شیوه‌های خلاقانه دیگری را نیز در پیش گرفته‌اند.

از جمله، بسیاری از شرکت‌های هواپیمایی و هتل‌های منتقد دولت اعلام کرده‌اند که بلیط‌ها و اتاق‌های رزرو شده توسط مردم برای روز ۲۳ ژوئن را بدون جریمه کنسل خواهند کرد. این پیشنهاد از این نظر حائز اهمیت است که مطابق قوانین انتخابات در ترکیه، هر شهروند تنها در محلی که آدرسش ثبت شده است امکان رای دادن دارد و اگر به هر دلیلی در سفر باشد، شانس شرکت در انتخابات وقت را از دست خواهد داد. به همین دلیل، هتل‌ها و شرکت‌های هواپیمایی‌ با هشتگ‌های دموکراسی‌خواهانه مردم استانبول را به لغو سفرهاشان در روز برگزاری مجدد انتخابات دعوت می‌کنند.

همچنین در اقدام مشابه دیگری، شرکت‌های هواپیمایی برای دانشجویانی که شهروند رسمی استانبول هستند یک پیشنهاد ویژه برای بلیط رفت و برگشت در روز  ۲۳ ژوئن ارائه دادند؛ با این هدف که دانشجویان بتوانند با صرف هزینه‌ اندکی از محل تحصیل خود به استانبول بازگردند و پس از انداختن رای خود به صندوق، مجددا به محل تحصیل خود بازگردند.

حزب حاکم ترکیه در رقابتی نزدیک با حزب جمهوری‌خواه خلق، مهمترین حزب مخالف دولت، در انتخابات شوراها در برخی از شهرهای مهم، از جمله آنکارا، پایتخت آن کشور، و ازمیر نیز شکست خورده است، اما اختلاف رای میان کاندیداهای مخالف بالاست و ابطال آن به آسانی ممکن نیست.

کمیسیون انتخابات آرا، پیروزی نامزد حزب مخالف دولت در استانبول را هم تایید کرده بود، اما حزب حاکم از همان ابتدا اعلام کرد که آن نتیجه را نمی‌پذیرد و سرانجام نیز موفق  به ابطال آن شد.

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه که حزبش در این دوره نتوانست کنترل شهر آنکارا را در اختیار گیرد، با پذیرفتن شکست حزب عدالت و توسعه گفته بود: «اگر نقصی بوده، وظیفه ماست که تصحیح و جبرانش کنیم».

منصور یواش، نامزد حزب جمهوری‌خواه خلق برای شهرداری آنکارا، پایتخت ترکیه، در مقابل نامزد حزب عدالت و توسعه به رهبری آقای اردوغان، با اکثریت قاطع آرا پیروز شد. در ۲۵ سال گذشته، این نخستین بار است که نامزد اسلام‌گرایان در انتخابات شهرداری‌ها در پایتخت ترکیه شکست می‌خورد.

در این دوره از انتخابات، بیش از ۵۷ میلیون نفر از شهروندان ترکیه ثبت‌نام کرده بودند. با توجه به وضعیت اقتصادی در ترکیه، کاهش ارزش لیر و نارضایتی‌های موجود، این انتخابات می‌تواند نوعی «همه پرسی» برای اردوغان به‌شمار آید.

پس از شکست حزب عدالت و توسعه در سه شهر آنکارا، استانبول و ازمیر در انتخابات ۳۱ مارس ۲۰۱۹، احمد امام اوغلو، نخست وزیر سابق ترکیه، که زمانی در میان حلقه افراد نزدیک به رجب طیب اردوغان بود در یک بیانیه ۱۵ صفحه‌ای تحلیل خود را در مورد علل شکست حزب عدالت و توسعه منتشر کرد و با انتقاد از سیاست‌های دولت، بحران اقتصادی ترکیه را ناشی از بحران مدیریتی دانست. او همچنین از فشار بر رسانه‌ها نیز انتقاد کرده و در خصوص  قدرت گرفتن افراد نزدیک به اردوغان گفته است؛ افرادی که به جای چهره‌های اصلاح‌گرا و لیبرال در حزب حاکم با رویکرد‌های امنیتی که دغدغه‌شان حفظ وضعیت موجود است، قدرت گرفته‌اند.

بسیاری از منتقدان دولت آقای اردوغان بر این باورند که او از روزهای اوج خود دور شده است و نتیجه انتخابات ۲۳ ژوئن، برای ماندن او در قدرت، حیاتی خواهد بود.

اکرم امام‌اوغلو، نامزد مورد حمایت مخالفان رجب طیب اردوغان، پس از بازشماری آرا به عنوان شهردار استانبول اعلام شد.

آقای امام‌اوغلو پس از اعلام رسمی پیروزی‌اش گفت: «من شهردار همه مردم استانبول خواهم بود؛ ترک، کرد، لاز، ارمنی، رای‌دهندگان حزب جمهوری‌خواه خلق، حزب خوب عدالت و توسعه، حزب دموکراتیک خلق‌ها، حزب سعادت، چه آنها که به من رای دادند و چه آنها که ندادند».

چنین اشاره صریحی به اقلیت ارمنی ترکیه از طرف یک مقام ارشد، کم‌سابقه به‌شمار می‌آید.

با اعلام پیروزی اکرم امام‌اوغلو پس از بازشماری آرا، اکنون هر سه شهر بزرگ ترکیه، یعنی آنکارا، استانبول و ازمیر، شهردارانی مخالف دولت اسلام‌‌گرای رجب طیب اردوغان دارند.

البته حزب عدالت و توسعه همچنان به نتایج اعتراض دارد و خواهان رسیدگی به تخلف‌های ادعایی است. این حزب خواستار آن شده بود که واگذاری حکم شهرداری استانبول به اکرم امام‌اوغلو به تعویق افتد، اما با آن درخواست موافقت نشد.

بیشتر از جهان