در حالی که جامعه جهانی در تلاش است تا بحران جنگ در لیبی را به گونه مسالمت آمیز پایان دهد، ترکیه با دست اندازی و دخالت در امور لیبی، قصد دارد آتش جنگ را در این کشور بیشتر از پیش شعله‌ور کند و دامنه‌ اختلافات داخلی را میان گروه‌های مختلف این پهنه گسترش دهد. رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه بار دیگر هشدار داده است که نیروهای ترکیه به زودی در حمایت از دولت وفاق ملی لیبی وارد جنگ خواهند شد و اجازه نخواهند داد  نیروهای ارتش ملی لیبی به سوی طرابلس پیشروی کنند.

چند روز پس از ملاقات با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، اردوغان بدون این که دلیلی ارائه کند، اظهار داشت که سربازان ترکیه را برای جنگ و مقابله با نیروهای ارتش ملی، به لیبی خواهد فرستاد، این اظهارات در حالی صورت گرفت که ارتش ملی لیبی، آتش بس اعلام شده را رعایت می‌کرد.

ناظران بدین باورند که ترکیه پس از این که نتوانست از طریق مذاکرات مسکو به اهداف خود برسد، اکنون سعی دارد در آخرین لحظات پیش از برگزاری کنفرانس برلین، حضور دولت وفاق ملی را در طرابلس تثبیت کند. اردوغان در صحبتی که روز شنبه با روزنامه "پولیتیکو" داشت، کشورهای اروپایی را هشدار داد که سقوط دولت وفاق ملی لیبی می‌تواند اروپا را با تهدیدهای زیادی روبه‌رو کند.

طبق برخی گزارش‌ها، کنفرانس برلین طرحی را روی دست دارد که بر اساس آن، دولت کنونی وفاق ملی مورد بازنگری قرار گرفته و یک شورای رهبری با دو عضو تشکیل می‌شود و در پرتو آن، دولت وحدت ملی به وجود می‌آید. به باور بسیاری از کارشناسان، دولتی که تشکیل آن طبق این فرایند صورت گیرد و بتواند جایگزین دولت فعلی وفاق ملی شود، با منافع و اهداف ترکیه در تضاد خواهد بود. آن‌چه در میان، نگران کننده به نظر می‌آید، تصمیم ترکیه برای حمایت از شبه نظامیان و گروه‌های مسلح است که در طرابلس و اطراف آن حضور دارند، ترکیه ادعا می‌کند که هدف از تقویت شبه نظامیان این است تا آن ها قادر به مبارزه علیه گروه‌های تروریستی و قاچاق‌بران شده و نیروهای دولتی را در این زمینه یاری رسانند.

از سوی دیگر، اردوغان قصد دارد با ایجاد هیاهو در مورد ارسال نیرو و تجهیزات نظامی به لیبی و بزرگ‌نمایی بحران جنگ در این کشور، اروپا را از عواقب تحولات کنونی لیبی که می‌تواند منجر به افزایش تهدیدها و اوج‌گیری میزان مهاجرت غیر قانونی به اروپا شود، هشدار دهد.

در همین راستا، یونس فرحات، کارشناس امور سیاسی می‌گوید ترکیه همواره به عنوان یک عامل مزاحم در بحران لیبی عمل کرده و دخالت‌های آن منجر به تشدید اختلافات و درگیری‌ها در لیبی شده است، به عنوان مثال؛ ائتلاف "وفا" که در سال ۲۰۱۳ کنفرانس ملی را دچار آشفتگی کرد، مورد حمایت ترکیه بود.  جالب این جا است که عبد الوهاب قاید، رئیس ائتلاف وفا کسی بود که در سال ۲۰۱۴، "جنبش فجر لیبی" که انتخابات را با چالش روبه‌رو کرده و کشور را چند پاره ساخت، حمایت کرد. افزون بر آن، مداخله آشکار ترکیه برای سمت و سو دادن توافق نامه صخیرات  به منظور حفظ موقعیت گروه‌های اسلام گرا، اقدام دیگری در راستای برآورده شدن اهداف اردوغان در لیبی بود. در این اواخر و هنگامی که ارتش ملی لیبی توانست موفقیت‌های سیاسی و نظامی چشمگیری را کسب کند، اردوغان اقدام به اعزام نیرو به لیبی کرد تا از سقوط دولت وفاق ملی و شبه نظامیان وابسته به آن در طرابلس جلوگیری کند.

عیسی عبد القیوم، روزنامه‌نگار لیبی می‌گوید: به رغم این ترکیه برای تحقق اهداف مختلفی در لیبی دخالت کرده است اما اغلب تلاش‌های ترکیه، حمایت از گروه‌های اسلام ‌گرا بوده و در برخی از موارد، ترکیه از گروه‌های افراطی نیز حمایت کرده است، فراهم کردن زمینه‌ای انتقال صدها تن از جنگجویان وابسته به گروه‌های تروریستی از سوریه به لیبی، مصداق این مدعا است. عیسی علاوه کرد که ترکیه در هیچ شرایطی از حمایت دولت وفاق ملی به رهبری فائز السراج دست نکشیده و پشتیبانی خود را از دولت طرابلس در جریان آتش بس و مذاکرات نیز ادامه داده است.

بسیاری از ناظران عقیده دارند که ترکیه سعی داشت اهداف خود را از طریق گفت‌وگوهای مسکو برآورده کند و به یک آتش بس پایدار در لیبی دست یابد، اما خودداری ژنرال خلیفه حفتر از امضای توافق‌نامه آتش بس، تلاش‌های ترکیه را نقش بر آب کرد. عیسی عبد القیوم، علاوه کرد: آنکارا می ‌خواست با امضای توافق نامه آتش بس، بدون این که نیروهای ترکیه درگیر جنگ شوند، کسب پیروزی کند و نقش خود را در آینده لیبی تثبیت کند، اما امتناع ژنرال خلیفه حفتر از امضای توافق‌نامه آتش بس، نه این که مانع تحقق اهداف آنکارا در لیبی شده بلکه ترکیه را در وضعیت ناهنجاری قرار داد. اما ترکیه تا کنون حاضر به پذیرش شکست نیست و سعی می‌کند تا آخرین لحظات ممکن، از فراز و فرود تحولات لیبی بهره برداری کند.

عربی الورفلی، پژوهشگر سیاسی عقیده دارد که ترکیه سعی می‌کند با شعله‌ور کردن اختلافات داخلی در لیبی، تلاش‌های جامعه جهانی را برای حل بحران لیبی در کنفرانس برلین با شکست روبه‌رو کند. در واقع، هدف از اقدامات اخیر ترکیه این است تا کنفرانس برلین را به سرنوشت توافق نامه صخیرات دچار کند تا این که زمینه‌ای تحقق اهداف و منافع ترکیه در لیبی فراهم باشد.

https://www.independentarabia.com