ماراتن مذاکرات اقلیمی بی‌نتیجه به پایان رسید

منتقدان، كنفرانس مادرید را «یک شکست تمام عیار» خواندند

کارولینای اشمیت ، رئیس مذاکرات  اقلیمی -  REUTERS / Nacho Doce

پس از بی‌فایده ماندن مذاکرات طولانی درکنفرانس مادرید، توافق درباره آینده تجارت گازهای گلخانه‌ای به گردهمایی سال آتی در گلاسکو موکول شد. منتقدان، این كنفرانس را «یک شکست تمام عیار» خواندند.

گفت‌وگوهای به بن‌بست خورده زیست‌محیطی سازمان ملل که هدف آن تأمین تعهدات بلندپروازانه‌ برای مقابله با انتشار گازهای گلخانه‌ای بر پایه توافق نامه ۲۰۱۵ پاریس بود، روز یکشنبه به پایان رسید. اما اتخاذ تصمیمات کلیدی در مورد چالش برانگیزترین موضوعات، برای یک سال دیگر به تعویق افتاد.

پس از دو هفته مذاکرات طولانی به منظور مقابله با گرمایش زمین، نمایندگان ۲۰۰ کشور حاضر در کنفرانس تغییرات اقلیمی سازمان ملل در مادرید اسپانیا، بیانیه‌هایی را به تصویب رساندند که در آنها، خواستار همت بیشتر برای کاهش گازهای گلخانه‌ای شده‌اند و بر ضرورت کمک به کشورهای فقیری تاکید کرده‌اند که از تاثیر تغییرات اقلیمی رنج می‌برند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

اما با وجود ان که بیست و پنجمین دوره کنفرانس سالانه، طولانی‌ترین آنها بوده است و حتی حاضران خسته آن، بیش از ۴۰ ساعت اضافه کار را تحمل کردند، آینده تجارت جهانی گازهای گلخانه‌ای نانوشته باقی ماند. اختلاف نظرهای لحظه آخری در مورد موضوعات اصلی، بدان معنی بود که تصمیمات کلیدی باید تا گردهمایی سال آینده در گلاسکو به تأخیر افتد.

یکی از اسناد اولیه که می‌بایست به تصویب نمایندگان می‌رسید، اعلامیه «شیلی – مادرید، زمان اقدام» بود که از کشورها می‌خواست تا تعهدات فعلی خود را برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، ارتقا بخشند. یکی از اهداف توافق پاریس، جلوگیری از افزایش ۱.۵ درجه سانتیگرادی جهان تا پایان قرن جاری میلادی است و شرط لازم برای رسیدن به این مقصود، اجرا و ارتقای تعهدات از سوی دولت‌هاست. امروز جهان در معرض افزایش دمای سه تا چهار درجه‌ای قرار دارد که می‌تواند  پیامدهای بالقوه وخیمی برای بسیاری از کشورها داشته باشد.

هیات‌های شرکت کننده همچنین درباره اختصاص بودجه برای کشورهای آسیب‌پذیر توافق کردند تا از آن طریق، تأثیر تغییرات شدید آب و هوایی در آن کشورها را جبران کنند. تاثیرات منفی آب و هوایی از مهمترین معضلات برای جزیره‌های کوچک و سایر کشورهای در حال توسعه است.

اما گروه‌ها و فعالان حامی محیط زیست، کشورهای ثروتمند جهان را متهم کردند که در درعمل به تعهدات‌شان برای مقابله جدی با تغییرات آب و هوایی کم‌کاری کرده‌اند. مدیر اجرایی سازمان «صلح سبز بین‌المللی»، جنیفر مورگان، گفت: «توافق پاریس قربانی بی‌مسئولیتی چند کشور قدرتمند تولید کننده کربن شده است، اما این کشورها در سمت اشتباه این چالش ایستاده‌اند؛ در سمت اشتباه تاریخ.»

 وی افزود: «کشورهایی که مانع رسیدن به توافق زیست‌محیطی هستند، مانند برزیل و عربستان سعودی که به واسطه رهبری ضعیف و غیرمسئولانه شیلی به کار خود ادامه می‌دهند، توافقات مربوط به کاهش کربن را زیر پا گذاشتند و دانشمندان و جامعه مدنی را محدود کردند.»

نماینده حزب دموکرات در کنگره آمریکا، الکساندریا اوکاسیو-کورتز، در ارزیابی خود با طعنه بیشتری این گفت‌گوها را یک «شکست تمام عیار» خواند. این نماینده پیشرو و از بینان‌گذاران «توافق جدید سبز» (New Green Deal) در حساب توییتری خود نوشت: «این نشست و کنفرانس‌هایی مانند آن با هدف مذاکرات جدی برای کاهش فوری انتشار کربن در سطح جهان برگزار می‌شوند. این همایش‌ها نباید به کوکتل‌ پارتی‌هایی تبدیل شوند که سیاستمداران با کوبیدن مخالفان و فروش آینده ما به پای سوخت‌های فسیلی، احساس بهتری نسبت به خود بیایند.» «توافق جدید سبز»، طرحی است برای رسیدگی به تغییرات اقلیمی و نابرابری‌های اقتصادی.

ریاست این مذاکرات بر عهده شیلی بود& اما اعتراضات خشونت‌آمیز ضددولتی باعث انتقال میزبانی کنفرانس از شیلی به مادرید شد. با وجود فشار برای تحقق نتیجه‌ای مثبت، فعالان زیست‌محیطی، رئيس جمهوری شیلی، «سانتیاگو پینیه‌را» را به خاطر تمایل به حفظ نیروگاه‌های زغال سنگی تا سال ۲۰۴۰، مورد انتقاد قرار دادند.

اقتصاددانان معتقدند که تجارت گازهای گلخانه‌ای در ایجاد انگیزه در سطح جهانی برای حرکت به سوی الگوهای پیشرفت با کربن کمتر، از کلیدی‌ترین موضوعات هستند. این موضوع یکی از پیچیده‌ترین مسایل مورد مناقشه در این نشست بود، و در نهایت هم با وجود همه تلاش‌های مذاکره‌ کنندگان، بی‌نتیجه باقی ماند. تجارت گازهای گلخانه‌ای باعث تنظیم قیمت برای انتشار دی اکسید کربن (که گاز اصلی گلخانه‌ای است) شده است و به کشورها یا شرکت‌ها اجازه می‌دهد تا مجوزهای انتشار گازهای گلخانه‌ای را کاهش دهند، که به نوبه خود باعث تشویق دولت‌ها و کشورها به جذب فن‌آوری‌هایی با آلودگی پایین‌تر می‌شود.

اروپا و سایر کشورها پیش‌تر اعلام کرده بودند كه به دست نیامدن توافق در مورد مبادله اعتبارات كربن، بهتر از یک توافق بد است که می‌تواند باعث تضعیف سازوكارهای موجود منطقه‌ای شود.

این گفت‌گوها در بعضی مواقع با اعتراضات خشمگینانه گروه‌های بومی و زیست‌محیطی، چه در داخل و چه در خارج از محل برگزاری، همراه شد. این تظاهرات نشان از استیصال فزاینده، به ویژه در میان نسل جوان، نسبت به روندِ کُند تلاش‌های دولت‌ها برای مهار تغییرات آب و هوایی است.

هلن ماونتفورد از «موسسه منابع جهانی» که یک اندیشکده محیط زیستی است، گفت: این مذاکرات «نشانگر میزان فاصله رهبران کشورها از فوریت علم و خواسته‌های شهروندانشان است که در خیابان‌ها ابراز می‌شود. ضروری است که اینان در سال ۲۰۲۰ از خواب بیدار شوند.»

بیشتر از جهان