استیضاح رئیس جمهوری، دونالد ترامپ، لحظه‌ای تاریخی در تاریخ ایالات متحده است. به هر حال، تا پیش از این فقط دو رئیس جمهوری دیگر را نمایندگان به طور رسمی استیضاح کرده بودند، و مجلس سنا آن‌ها را محاکمه کرد.

اما این که ترامپ برکنار شود یا نشود (عقل متعارف می‌گوید برکنار نمی‌شود) بر قابلیت حکومت در انجام کارهای معمول خودش اثر ناچیزی خواهد داشت. اما حرف‌هایی که دموکرات‌ها به ضرس قاطع در مورد بحرانی شدن اوضاع مطرح می‌کنند، خلاف چنین دیدگاهی است.

هفته قبل نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان، وقتی اعلام می‌کرد که دموکرات‌ها با تهیه پیش‌نویس‌های لازم استیضاح ترامپ را به پیش ببرند، در اظهاراتش گفت: «مردم‌سالاری ما در خطر است». جری نادلر، نماینده دموکرات و رئیس کمیته قضایی مجلس نمایندگان، نیز همین هفته و در  سخنرانی افتتاحیه رسیدگی به استیضاح، گفت: «درستی انتخابات بعدی ما در خطر است».

چاک تاد از ان‌بی‌سی هم که باید از اوضاع آگاهی بیشتری داشته باشد، در برنامه میعاد مطبوعات این هفته از نادلر پرسید: «به نظر شما اگر رئیس جمهوری تبرئه شود، انتخابات سالمی در سال ۲۰۲۰ خواهیم داشت؟» دانیل س گولدمن، وکیل عضو کمیته اطلاعات مجلس، هم گفت که ترامپ «خطری حی و حاضر برای انتخابات آزاد و سالم و امنیت ملی ما است.»

پرسش‌ها و اظهاراتی از این دست، مضحک است. آن‌هایی که وانمود می‌کنند اگر ترامپ در قدرت باقی بماند، کشور به نوعی «جمهوری موزفروش» (کنایه از کشوری حقیر و آشفته که بیهوده عنوان «جمهوری» بر خود دارد) تبدیل می‌شود، نه تنها جدیت استیضاح را کاهش می‌دهند، بلکه به کشور و نظام حکومتی آن هم لطمه می‌زنند.

ایالات متحده نزدیک به هشتاد سال بعد از پاگرفتن، نزدیک بود بر اثر جنگ داخلی از هم بپاشد، اما دوام آورد. ۴۰ سال و اندی بعد از آن، درگیر جنگ جهانی اول شد. سپس، دچار «رکود بزرگ» شد، و پس از آن وارد جنگ جهانی دوم شد. بعد هم جنگ کره. جنگ سرد. بحران موشکی کوبا. ویتنام. واترگیت. بحران گروگان‌گیری در ایران. واقعه یازده سپتامبر.

با توجه به تمام آشفتگی‌هایی که آن رویدادها به بار آوردند، آیا گویندگان چنین حرف‌هایی به راستی فکر می‌کنند که اگر این آدم اهل محله کویینز نیویورک و مجری برنامه‌های عامه‌پسند تلویزیونی، در سنا تبرئه شود، مملکت فرو می‌پاشد؟

مایکل آنتون، از مقامات بلندپایه سابق امنیت ملی در دولت ترامپ، نیز در گذشته چنین لفاظی‌هایی کرده بود. او در سال ۲۰۱۶ با نام مستعار پابلیوس دسیوس موس، مقاله‌ای تحت عنوان «انتخابات پرواز ۹۳» نوشت. آنتون در آن مقاله انتخابات سال ۲۰۱۶ را  با پرواز سرنوشت‌ساز واقعه یازده سپتامبر مقایسه کرد، و نوشت: «انتخابات ۲۰۱۶، انتخابات پرواز ۹۳ است: اگر به کابین خلبان حمله نکنیم، می‌میریم.» به عبارت دیگر، منظورش این بود که اگر در مقابله ترامپ و هیلاری به ترامپ رأی ندهیم، همه چیز نابود می‌شود.

امروز، کنگره به حصول توافق در مورد توافق ایالات متحده-مکزیک-کانادا، «یو‌اِس‌اِم‌سی‌اِی»، معروف به نفتا ۲، خیلی نزدیک شده است و در حال تصویب قوانینی مثل قانون مبارزه و مقابله با سوء‌استفاده از تماس تلفنی رباتی است. دموکرات‌های مجلس نمایندگان، یک سال آزگار در مورد «یو‌اِس‌اِم‌سی‌اِی» با کاخ سفید مذاکره کردند و دو طرف برای رسیدگی به نگرانی‌های خاصی که وجود داشت، همکاری کردند تا امروز صبح که اعلام کردند با هم این قانون را به پیش خواهند برد. یعنی حتی در میانه تحقیقات استیضاح هم نظام مردم‌سالاری ما در حال کار است. دموکرات‌ها با دونالد ترامپ و نمایندگان جمهوری‌خواه پشتیبان وی همکاری می‌کنند تا کارها انجام شود. اگر کل ساخت‌های مردم‌سالاری ما در خطر می‌بود، چنین چیزی به هیچ وجه رخ نمی‌داد.

این تازه‌ترین هوچی‌گری‌های سیاسی، نمی‌توانند در میدان استدلال برنده شوند و کسی را اقناع کنند. در واقع، چنین هوچی‌گری‌های ناخوشایندی برای غوطه‌ور شدن در باورهایی خاص و حفظ کردن آن‌ها است.

به نظر من، ترامپ مرزهای قدرت اجرایی را به حد نهایی آن رسانده است. محیطی ایجاد کرده است که در آن دموکرات‌ها به جای آن که در پی مهار قدرت باشند، وعده می‌دهند آن را بسط دهند. می‌گویند که در «روز نخست» رسیدن به قدرت، همین کار را خواهند کرد و کنگره نیز اگر تسلیم خواست‌های آن نشود، آن را دور خواهند زد.

این کار درست نیست و به آن منجر خواهد شد که استیضاح به ابزاری سیاسی در خدمت تعصب‌ها تبدیل شود، نه سازوکاری فراحزبی در خدمت کنگره برای داوری درباره کردار رئیس جمهوری. این وضعیت، مردم‌سالاری ما را بیش از خود استیضاح با تهدید مواجه می‌کند.

برای جلوگیری از فرو افتادن جمهوری به مهلکه‌ای تاریک، تضمین‌هایی در قانون اساسی وجود دارد. هر چه که رخ دهد، ایالات متحده سال‌های سال بعد از کنار رفتن ترامپ از قدرت نیز همچنان عملکرد عادی‌اش را ادامه خواهد داد. باید آن قدر حساسیت و ایمان به کشورمان داشته باشیم که چنین باوری را تداوم دهیم. دوران قدرت رئیس ‌جمهوری در کاخ سفید است که با تهدید مواجه می‌شود، نه شالوده‌های مردم‌سالاری ما.