وقت آن است که جامعه بین‌المللی و نه فقط منتقدان معمول مثل ایالات متحده و آلمان، دست به دست هم دهند و به این برخورد بی‌مدارا پایان دهند.

به لطف برملا شدن مجموعه اسناد محرمانه‌ای متعلق به دولت چین، دانسته‌های ما درباره ماهیت حبس جمعی اویغورها کامل شد.

در این اسناد با تصویری مهیب از رفتار سرد و محاسبه شده مقامات بلندپایه چین مواجه می‌شویم.

دست‌کم یک میلیون از اویغورها در حبس به سر می‌برند و به نظر شماری از کارشناسان بین‌المللی، تازه‌ترین اسنادی که درباره آن‌ها به دست آمده است صحت دارند. چشم‌گیرترین سند از میان اسنادِ درزکرده، که به دست انجمن بين‌المللي روزنامه‌نگاران تحقيقي رسيده است، بخش‌نامه محرمانه‌ای است که کمیته حزب کمونیست در سین‌جیانگ در نوامبر 2017 صادر کرد و در آن برای مقامات شرح داده‌اند که چطور اردوگاه‌ها را اداره کنند. در این سند به طور مفصل به اهمیت جلوگیری از فرار زندانیان، ضرورت مراقبت با دوربین‌های فیلم‌برداری "بدون وجود نقاط کور" و ممنوعیت تماس با دنیای بیرون و اهمیت مخفی‌کاری پرداخته‌ شده.

گزارش‌های اطلاعاتی قبلاً برملا شده نیز جزو این اسناد هستند که راجع به ماهیت گردآوری داده‌های جمعی و تحلیل آن‌ها با هوش مصنوعی به منظور شناسایی و طبقه‌بندی کلی اویغورهایی است که باید دستگیر شوند. پیش از این هم در اوایل ماه جاری میلادی اسناد دیگری به بیرون درز کرده بود و به دست نیویورک تایمز رسیده بود. آن اسناد نشان می‌داد که چطور زندان‌های اردوگاهی بر اساس تقاضای مقامات بلندپایه و از جمله شی جین پینگ رییس جمهوری چین پا گرفت. همچنین این سندهای به بیرون درزکرده نشان می‌دهد که مقامات چینی قبول دارند خط‌مشی‌های آن‌ها باعث شده است تا شمار بسیار زیادی از کودکان از والدین‌شان جدا شوند.

در مجموع این اطلاعات جدید، غنی‌ترین منبع درباره کارکردهای درونی اردوگاه‌ها و هم‌چنین انگیزه‌های مقامات چینی برای طراحی و راه‌اندازی کل اردوگاه‌ها و هم‌چنین دستگاه مراقبت اورولی پشتیبان آن‌ها است. در مورد اهمیت این اسناد نیازی به اغراق نیست و آخرین قطعه از جورچینی هستند که پیش از این خبرنگاران، دانشگاهیان، محققان و گروه‌های فعال به منظور فهم ریزه‌کاری‌های یکی از شدیدترین سرکوب‌های موجود در جهان سامان داده بودند.

گزارش‌های گسترده و جامع محلی از سین‌جیانگ(به‌رغم وجود موانع جدی)، قزاقستان(محل اقامت بسیاری از زندانیان سابق) و افشای مناقصه‌های ساخت‌وساز و امنیت( توسط محققانی مثل آدریان زنز) و توسط آوارگان اویغور به کامل شدن تصویر کمک کرده است. اما از همه مهم‌تر اسنادی هستند که مستقیماً به خود حکومت چین تعلق دارند و امضای مقامات بلندپایه چین پای آن‌ها است و همان مقامات بر پیاده سازی این خط‌مشی‌ها نظارت دارند.

ممکن است با خود بگوییم دیگر جای انکار نمانده است اما همان طور که انتظار می‌رفت سفارت چین در بریتانیا اعلام کرده است که "این به اصطلاح اسناد چیزی جز اخبار دروغین و جعلی محض نیستند." در حالی که شماری از کارشناسان و زندانیان سابق صحت آن‌ها را تأیید کرده‌اند. باید انتظار داشت که پکن در روزهای آینده دفاعیات نامعقول پرزورتری بروز دهد، از ترجیع‌بند "اخبار دروغین" استفاده کند، به کلی خود شواهد را تکذیب کند و از مقابله با افراط‌گرایی، تروریسم، دفاع از حاکمیت ملی و جلوگیری از دخالت در امور داخلی چین دم بزند و از همه مهم‌تر ادعا کند که نفوذی در آن جا ندارد.

در این جا است که واکنش جامعه بین‌المللی اهمیت حیاتی پیدا می‌کند.

اکنون بهترین زمان برای آن است که دولت‌ها قدم جلو بگذارند و مخالفت خود را اعلام کنند. اقدام جمعی در صورتی ممکن است که آن‌هایی که -به حق از انتقام‌جویی چین هراس دارند، مورد حمایت سیاسی قرار گیرند. اما این بار نباید فقط همان منتقدان معمول مثل ایالات متحده یا آلمان به میدان بیایند. لازمه تلاش جمعی آن است که کشورهایی که تا کنون در این باره سخنی نگفته‌اند و البته از سیاست‌های چین هم حمایت نکرده‌اند به میدان بیایند.

آن‌هایی که تاکنون بی‌طرف بوده‌اند باید طرفی را انتخاب کنند که همان احترام به حقوق بشر است. این سمت‌گیری به هیچ وجه جنجال‌برانگیز نخواهد بود زیرا صحبت از بزرگ‌ترین دستگیری‌های خودسرانه یک گروه قومی از جنگ جهانی دوم به بعد است.

ابراز نگرانی‌های کارشناسان مستقل را که کنار بگذاریم، موضع سازمان ملل عمدتاً دست روی دست گذاشتن بوده است و از اشارات آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، نیز چنین برمی‌آید که این موضوع چندان اهمیت ندارد یا دست کم نیازی نیست که در مورد آن در ملاء‌عام اظهار نظر کند. سردمدارانی چون گوترش و میچل باچله، رییس کمیساریای عالی حقوق بشر، باید در این باره به صورت شفاف و در ملاء عام صحبت کنند.

سازمان همکاری اسلامی در ماه مارس با صدور قطعنامه‌ای از "تلاش‌های جمهوری خلق چین برای فراهم کردن خدمات مراقبت بهداشتی برای شهروندان مسلمان" تقدیر کرد. با توجه به آن که ادعای علنی سازمان همکاری اسلامی "حفاظت و پاسداری از منافع مسلمانان جهان" است، زمان آن فرا رسیده که کشورهای عضو این سازمان چنین موضعی را کنار بگذارند و دست کم از چین بخواهند که به جرم‌انگاری اسلام پایان دهد. نهضت‌العلما، بزرگ‌ترین سازمان مسلمانان جهان که در اندونزی دارای 90 میلیون عضو است، در ماه اکتبر اعلام کرد نمی‌تواند درباره وضعیت مسلمانان اویغور اظهارنظر کند و "هنوز در حال گردآوری اطلاعات" است. اکنون باید از آن‌ها پرسید آیا هنوز هم برای تصمیم‌گیری به اطلاعات بیش‌تری نیاز دارند.

با توجه به آن که هر شواهدی هم که مطرح شود، چین هم‌چنان به طفره رفتن و ابهام‌آفرینی ادامه خواهد داد، اکنون جامعه بین‌المللی باید بابت رفتار چین هزینه‌ای واقعی به این کشور تحمیل کند. تا کنون چنین هزینه‌ای را اعمال نکرده‌اند و به همین دلیل وضعیت اویغورها در عمل تغییری چندانی نکرده است. باید فشار آوردن به چین را آغاز کرد تا تغییری پدید آید.

چین بعد از حدود سه سال دستگیر کردن‌های جمعی و سرکوب‌گری‌های هولناک اکنون در آستانه کوتاه آمدن است. اکنون مسئولیت جمعی ماست که خواهان توقف فوری سرکوبی شویم که دقیقاً با بدترین بی‌عدالتی‌ها در تاریخ نوین گره خورده است.

پتر اروین مدیر برنامه در کنگره جهانی اویغور است.