با گذشت یک هفته از وقوع زلزله به بزرگی ۵.۹ در شهرستان خوی در استان آذربایجان غربی، ساکنان زلزله‌زده این منطقه همچنان با بحران کمبود امکانات گرمایشی، غذا و نبود مکانی امن برای استراحت مواجهاند.
یکی از فعالان اجتماعی در ایران که همراه چند خودرو حامل غذا و وسایل بهداشتی و گرمایشی به خوی سفر کرده است، روز شنبه ۱۵ بهمن‌ماه در گفت‌وگو با ایندیپندنت فارسی، از کمبود شدید اقلام خوراکی و بهداشتی و نبود اماکن امن برای اسکان موقت زلزله‌زدگان سخن گفت و همچنین از ایجاد مزاحمت نیروهای حکومتی در روند تقسیم اقلام کمکی بین شهروندان و روستاییان انتقاد کرد.
برخلاف ادعای مسئولان محلی و کشوری در ساعات و روزهای نخست وقوع زلزله درباره کمک‌های گسترده حکومت و دولت به زلزله‌زدگان، انتشار تصاویر زنان و مردان و کودکانی که همچنان بدون سرپناه کنار خیابان‌ها شب را به صبح می‌رسانند، در چند روز اخیر موجی از انتقادها را در رسانه‌های اجتماعی به همراه داشته است.
کار به جایی رسید که محمد مخبر، معاون اول رئیس‌جمهوری، خطاب به دبیر جمعیت هلال‌احمر گفت: «چرا به ما گزارش می‌دهید که اوضاع در مناطق زلزله‌زده خوی خوب است و به همه رسیدگی شده؟ مردم می‌گویند در سرما می‌خوابند، بعد شما می‌گویید چادر توزیع کردیم!»
یک فعال اجتماعی و ورزشکار که اکنون در خوی حضور دارد، درباره آخرین وضعیت زلزله‌زدگان در خوی و روستاهای اطراف به ایندیپندنت فارسی گفت: «وقتی تصاویر وضعیت وخیم زلزله‌زدگان را در رسانه‌ها مشاهده کردیم، همراه با دوستانی که خودروهای شاسی‌بلند و مخصوص آفرود دارند، به همراه صدها قلم کنسرو، چادر، نان، بخاری، چادر و اقلام بهداشتی راهی خوی شدیم. وضعیت از آنچه که فکرش را می‌کردیم بسیار دردناک‌تر است. میزان کمک‌های دولتی و حکومتی تاکنون بسیار ناچیز بوده و اگر کمک‌های مردمی نبود، بی‌شک ده‌ها نفر بر اثر گرسنگی و سرما جان خود را از دست می‌دادند.»
این شهروند ضمن اشاره به اینکه اقلام ضروری مورد‌نیاز زلزله‌زدگان در حال حاضر وسایل گرمایشی و اقلام بهداشتی است، افزود: «نکته عجیب برای ما این بود که نیروهای سپاه پاسداران و جمعیت هلال‌احمر که در منطقه حاضر هستند، با تهدید می‌خواستند وسایلی را که برای زلزله‌زدگان آوردیم از ما بگیرند و گفتند خودمان آن‌ها را به مردم می‌دهیم! اما ما مقاومت کردیم و پاسخ دادیم که اعتمادی به آن‌ها نداریم، چون در زلزله‌های قبلی دیدیم و شنیدیم که اقلام ارسالی مردم به زلزله‌زدگان در بازارهای آزاد به فروش رفته است. در نهایت، توانستیم به بسیاری از روستاهای اطراف خوی هم سر بزنیم و در حد توان خود به هموطنانمان کمک کنیم.»
روز چهارشنبه ۱۲ بهمن، ویدیویی در رسانه‌های اجتماعی منتشر شد که نشان می‌داد نیروهای سرکوب جمهوری اسلامی با حضور در شهر خوی، مانع از ورود و توزیع کمک‌های مردمی به مردم زلزله‌زده شده‌اند. همچنین در زلزله‌های کرمانشاه و بم، اخبار زیادی از فروش اقلام اهدایی شهروندان به جمعیت هلال‌احمر، در بازارهای آزاد منتشر شده بود.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
این فعال اجتماعی که از تهران راهی خوی شده است، از جاده‌های برفی، ناهموار و خطرناک منتهی به روستاهای اطراف خوی گفت: «نیروهای امدادی زیادی در منطقه حضور دارند اما نمی‌دانیم دقیقا چه می‌کنند! هموار کردن جاده‌ها و خالی کردن مسیر از برف که به ترافیک زیاد و منحرف شدن خودروهای زیادی منجر شده، طبیعتا وظیفه همین نهادهای نظامی و امدادی است، اما چرا کار نمی‌کنند؟ مثلا برای رفتن به همین روزستای تپه‌باشی که کانون اصلی زمین‌لرزه بود، بسیار سختی کشیدیم و وقتی به روستا رسیدیم، با کوهی از ویرانه‌ها و مردم آواره و گرسنه مواجه شدیم. وضعیت در روستای قوردیک سفلی هم به همین شکل است.»
این خیر و امدادگر در پایان صحبت‌هایش، به «فقر و بیکاری گسترده» مردم خوی و شهرها و روستاهای اطراف نیز اشاره کرد و گفت همین مسئله باعث شده است که نیاز به حمایت گسترده‌تری برای کمک به شهروندان در این مناطق حس شود.
روز شنبه ۱۵ بهمن، خبرگزاری دولتی ایسنا گزارشی تصویری از روستای تپه‌باشی منتشر کرد که نشان می‌دهد در این روستا خانه‌ها به‌صورت گسترده تخریب شده‌اند. ایسنا نوشت: «با گذشت چند روز از وقوع زلزله، مردم این روستا همچنان از ترس زمین‌لرزه‌ها خارج از خانه‌هایشان به سر می‌بردند. ساکنین روستاهای زلزله‌زده از کمبود امکانات شکایت دارند و منتظر کمک هستند.»
همچنین روز گذشته ویدیویی از یک کودک در خوی منتشر شد که در واکنش به سوالی درباره کیفیت امدادرسانی‌ها گفت: «اصلا از کارهای دولت راضی نیستم. سقف خانه ما خراب شده، مسئولان کمک نمی‌کنند، رسیدگی نمی‌کنند.»
مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در استان آذربایجان غربی می‌گوید تاکنون ۹ هزار و ۲۵۰ واحد مسکونی در زلزله خوی دچار آسیب‌های ۲۰ تا ۸۰ درصدی شده‌اند و از این تعداد، یک‌هزار و ۷۵۰ واحد مسکونی با خسارت بالای ۵۰ درصد، واحد تخریبی و نیازمند احداث مجددند. این سخنان به این معنی است که حداقل هزار و ۷۵۰ خانواده در حال حاضر در خوی و روستاهای اطراف بدون خانه‌اند و با محاسبه حداقل جمعیت هر خانواده، با کمترین برآورد ۴۵۰۰ نفر در مناطق زلزله‌زده بدون سرپناه شده‌اند.
روز شنبه ۸ بهمن، زلزله‌ای به بزرگی ۵.۹ در ساعت ۲۱:۴۴، شهرستان خوی در استان آذربایجان غربی را لرزاند. بر اساس آخرین آمار دولتی، این زلزله تاکنون یک هزار و ۱۶۷ مصدوم و ۳ فوتی داشته است.
همچنین، زلزله‌ها و پس‌لرزه‌هایی که تاکنون ادامه دارد، به شهروندان اجازه نمی‌دهد به منازل تخریب‌شده‌شان برگردند و کار بازسازی را آغاز کنند. آخرین زلزله در ایران صبح امروز شنبه ۱۵ بهمن، در ۲۰ کیلومتری قصرشیرین، به بزرگی ۴.۷ شهرستان‌های غرب استان کرمانشاه را لرزاند و ۴ مصدوم به جا گذاشت.
در شرایطی که جمهوری اسلامی همچنان به کمک‌های هنگفت و چند هزار میلیارد تومانی‌اش به کشورهای خارجی و گروه‌های شبه‌نظامی در غزه، لبنان، یمن، سوریه و عراق ادامه می‌دهد، مردم نیازمند در ایران هر بار در بحران‌هایی مانند زلزله یا سیل، به کیفیت پایین امدادرسانی و نبودِ هزینه‌کرد درست برای بهبود کیفیت زندگی شهروندان اعتراض کرده‌اند.
