دانشمندان با استفاده از سلول‌هایی که داخل تراشه‌های لاستیکی سیلیکونی رشد یافته‌اند، مدل «واژن روی تراشه» ساخته‌اند– پیشرفتی که می‌تواند به درک بهتر آثار جوامع باکتریایی بر سلامت واژن کمک کند.

پژوهشگران از جمله دانشمندان موسسه ویس (Wyss) دانشگاه هاروارد، اشاره کردند با اینکه روی آثار باکتری‌های روده چند دهه‌ مطالعه‌ شده است، نقش‌های جامعه باکتریایی موجود در واژن «اغلب نادیده گرفته می‌‌شود».

به گفته آن‌ها، اختلال در جامعه میکروبی موجود در این اندام به واژینوز باکتریایی [عفونت واژن] بی‌وی (BV) منجر می‌شود– بیماری که تقریبا ۳۰ درصد زنان در سن باروری در سراسر جهان به آن مبتلا می‌شوند و هزینه درمان سالانه آن حدود ۴.۸ میلیارد دلار است.

با این حال در کارآزمایی‌ برای یافتن روش‌های درمان عفونت واژن، موانعی وجود دارد؛ چون میکروبیوم واژن انسان با مدل‌های حیوانی رایج که در پژوهش‌ها از آن‌ها استفاده می‌شود، تفاوت قابل‌توجهی دارد.

در مطالعه جدیدی که به‌تازگی در نشریه میکروبیوم (Microbiome) منتشر شد، دانشمندان راه‌حل «مهم» این مشکل را در قالب یک تراشه جدید پیدا کرده‌اند که همانند محیط بافت واژن انسان، از جمله جوامع میکروبی آن، ساخته شده است.

آکانکشا گولاتی، یکی از نویسندگان این مطالعه، در بیانیه‌ای گفت: «مانع اصلی کار این بود که هیچ مدل بالینی مناسبی نداشتیم که بتوان از آن برای مطالعه اینکه کدام روش‌های درمانی واقعا می‌توانند عفونت واژن در بافت‌های انسانی را درمان کنند، استفاده کرد. پروژه گروه ما تولید تراشه واژن انسانی برای کمک به پیشرفت و آزمودن درمان‌های جدید عفونت واژن بود.»

تراشه واژن از اپیتلیوم واژن انسان و سلول‌های بافت همبند زیرین تشکیل شده است.

پژوهشگران موسسه ویس برای مطالعه میکروبیوم واژن و شناسایی درمان‌های بهتر تراشه اندام انسانی ساخته‌اند.

دانشکده پزشکی هاروارد،۳۰ نوامبر ۲۰۲۲

دانشمندان برای ساخت این تراشه، سلول‌های اپیتلیال واژن انسان را در کانال بالایی یک تراشه پلیمری کاشتند و سلول‌های فیبروبلاست رحم انسان را که به تشکیل بافت همبند کمک می‌کند، به آن افزودند.

آن‌ها با استفاده از این وضعیت، آرایش سه‌بعدی دیواره واژن انسان را تکرار کردند.

دانشمندان می‌گویند تراشه جدید بسیاری از ویژگی‌های فیزیولوژیکی واژن را دارا است و چنان‌چه در پیوند با گونه‌های مختلف باکتری قرار گیرد، می‌توان برای مطالعه تاثیر آن‌ها بر سلامت این اندام، از آن استفاده کرد.

آن‌ها با افزودن هورمون جنسی زنانه استرادیول به تراشه واژن دریافتند که الگوهای بیان ژن تراشه در پاسخ تغییر کرده‌اند و نشان‌دهنده آن است که به هورمون‌های مشابه واژن واقعی حساس است.

پژوهشگران سپس سه کنسرسیوم متفاوت حاوی چندین گونه باکتری لاکتوباسیلوس کریسپاتوس (Lactobacillus crispatus) به آن افزودند که بعد از سه روز با موفقیت در تراشه‌ها مستقر شدند.

این باکتری تولید اسید لاکتیک را که به حفظ پ‌هاش (PH) پایین واژن کمک می‌کند و جلو رشد سایر میکروب‌ها را می‌گیرد، آغاز کرد.  

دانشمندان سپس گونه‌های مختلف باکتری مرتبط با واژینوز باکتریایی مثل گاردنرلا واژینالیس، پرووتلا بیویا و آتوپوبیوم واژینا را به آن افزودند.

آن‌ها دریافتند که این باکتری‌های «بد» پ‌هاش تراشه‌ها، آسیب به سلول‌های واژن و تولید مولکول‌های متعدد مرتبط با التهاب را افزایش می‌دهند– پاسخ‌هایی مشابه آنچه در بیماران انسانی مبتلا به واژینوز باکتریایی دیده می‌شود.

عبدمی جنید، یکی از نویسندگان این مطالعه، گفت: «خیلی جالب بود که گونه‌های مختلف میکروبی چنین آثار متضادی بر سلول‌های واژن انسان ایجاد کردند و ما توانستیم آن‌ها را به‌راحتی با کمک تراشه واژن مشاهده و ارزیابی کنیم.»

پژوهشگران امیدوارند با استفاده از تراشه واژن درمان‌هایی بیابند که عفونت دستگاه تناسلی، عوارض دوران بارداری و میزان مرگ‌ومیر نوزادان را کاهش دهد.

دان اینگبر، نویسنده ارشد این مطالعه، گفت: «پرواضح است که مراقبت از سلامت زنان برای سلامت تمام انسان‌ها مهم است، اما تولید ابزارهایی برای مطالعه فیزیولوژی زنانه به تعویق افتاده است.»

دکتر اینگبر افزود: «امیدواریم این مدل پیش‌بالینی جدید به پیشرفت درمان‌های جدید برای واژینوز باکتریایی و همین‌طور بینش جدیدی برای سلامت باروی زنان منجر شود.»