یک مطالعه جدید نشان‌دهنده وجود پیوند «خطرناکی» است میان افزایش مصرف غذاهای بیش‌فراوری‌شده، مانند نان تست سفید و نوشیدنی‌های گازدار حاوی قند، با مرگ زودرس که می‌توان از آن پیشگیری کرد.

محققان با بررسی میزان مرگ‌و‌میر در سال ۲۰۱۹ در برزیل، دریافتند که افزایش مصرف این غذاهای موسوم به «غذاهای بیش‌فراوری‌شده» (UPFs)، از عوامل بیش از ۱۰ درصد مرگ‌های زودرس است.

طبق این تحقیق که اخیرا در نشریه آمریکایی «طب پیشگیرانه» (American Journal of Preventive Medicine) منتشر شد، مصرف این غذاها که یا مواد مغذی کامل ندارند یا کم دارند، از عوامل موثر حدود ۵۷ هزار مورد مرگ زودرس در این کشور واقع در آمریکای جنوبی در آن سال بوده است.

محققانی، از جمله پژوهشگران دانشگاه سائوپائولو در برزیل، می‌گویند این یافته‌ها «هشداردهنده» است، مخصوصا به این دلیل که برزیلی‌ها بسیار کمتر از شهروندان کشورهای پردرآمدتر، از این محصولات استفاده می‌کنند.

ادواردو ای‌اف نیلسون، از نویسندگان این پژوهش، در بیانیه‌ای گفت: «تحقیقات پیشین با مدلسازی محتویات حساس غذاها مانند سدیم، شکر و چربی‌های ترانس، و غذاها و نوشیدنی‌های خاصی مانند آبمیوه‌های حاوی قند، فشار [تاثیر منفی این مواد را] بر سلامت و اقتصاد افراد تخمین زده‌اند.»

دکتر نیلسون گفت :«تا جایی که می‌دانیم، برای برآورد اثرات احتمالی غذاهای یو‌اف‌پی بر مرگ زودرس، هیچ تحقیقی تا امروز انجام نشده است. با علم به اینکه این موارد را می‌توان به مصرف این غذاها نسبت داد، و با مدلسازی اثر تغییرات الگوی غذایی در حمایت از راهبردهای غذایی موثرتر، شاید بتوان از بروز بیماری‌ها و مرگ زودرس جلوگیری کرد.»

غذاهای بیش‌فراوری‌شده، مانند میان‌وعده‌های پخته و بسته‌بندی‌شده، وعده‌های غذایی آماده مصرف، پیتزای یخ‌زده، نوشیدنی‌های قنددار و غلات صبحانه، از اجزای معمول خورد‌و‌خوراک امروزی است، اما نتایج شمار روزافزونی از تحقیق‌ها، مصرف این غذاها را با ابتلا به طیفی از بیماری‌ها از قبیل چاقی، زوال عقل و سرطان مرتبط می‌داند.

محققان همچنین اشاره کردند که غذاهای یواف‌پی‌ پروتئین و فیبر کم، و قند افزوده، چربی و نمک زیادی دارند.

در تازه‌ترین تحقیق، پژوهشگران داده‌های جمع‌آوری‌شده از نظرسنجی‌های مربوط به نمونه‌های خورد‌و‌خوراک را از سراسر کشور مدل‌سازی کردند تا حداقل میزان مصرف غذاهای یو‌پی‌اف‌ را بر اساس جنسیت و گروه سنی برآورد کنند.

«طبق تحقیق جدیدی مصرف مواد غذایی بیش‌فراوری شده دارای مواد غذایی کامل اندک یا فاقد آن در سال ۲۰۱۹ در مرگ زودرس ۵۷ هزار نفر در برزیل نقش داشته است.»

آنان سپس سهم کل موارد مرگ‌و‌میر مرتبط با مصرف غذاهای یو‌پی‌اف‌ و اثرات کاهش ۱۰، ۲۰ و ۵۰ درصدی مصرف این غذاها را در این گروه‌های سنی برآورد کردند.

محققان می‌گویند طی دوره این مطالعه در برزیل، میزان مصرف غذاهای یوپی‌اف در تمام گروه‌های سنی و اقشار جنسی، ۱۳ تا ۲۱ درصد کل مصرف غذا بود.

 به گفته محققان، از ۵۴۱ هزار و ۲۶۰ نفر بزرگسال ۳۰ تا ۶۹ سال که مشخص شد در سال ۲۰۱۹، زودرس چشم از جهان فروبسته‌اند، ۲۶۱ هزار و ۶۱ نفر بر اثر بیماری‌های غیرمسری و پیشگیری‌شدنی درگذشته‌اند.

طبق یافته‌های این مطالعه، ۵۷ هزار مورد مرگ، یعنی اندکی بیش از ۱۰ درصد کل مرگ‌های زودرس و بیش از یک‌پنجم کل مرگ‌های ناشی از بیماری‌های پیشگیری‌شدنی غیرمسری در بزرگسالان رده سنی ۳۰ تا ۶۹ سال را می‌توان با مصرف غذاهای یوپی‌اف مرتبط دانست.

دکتر نیلسون توضیح داد: «مصرف غذاهای یوپی‌اف با بیماری‌های بسیاری مثل چاقی، بیماری‌های قلبی عروقی، دیابت، برخی سرطان‌ها، و سایر بیماری‌ها ارتباط دارد و علت مهم مرگ‌های پیشگیری‌شدنی و زودرس بین بزرگسالان برزیل است. »

به گفته محققان، در کشورهای پردرآمد مثل ایالات متحده، بریتانیا و کانادا که بیش از نیمی از کل کالری دریافتی از غذاهای یوپی‌اف تامین می‌شود، اثر منفی این غذاها از این نیز بیشتر است.

به گفته آن‌ها، برای کاهش مصرف فزاینده غذاهای یوپی‌اف در سراسر جهان، چندین مداخله‌ در حوزه بهداشت عمومی لازم است.

این اقدامات، از جمله عبارتند از خط‌مشی‌های مالی و تنظیم مقرراتی برای تغییر محیط‌های تغذیه، تقویت اجرای توصیه‌های مربوط به برنامه غذایی، و نیز روش‌هایی برای بهبود آگاهی، نگرش و رفتار مصرف‌کنندگان.

به گفته محققان، کاهش ۱۰ تا ۵۰ درصدی مصرف غذاهای یوپی‌اف، بالقوه می‌تواند سالانه از مرگ زودرس پنج هزار و ۹۰۰ تا ۲۹ هزار و ۳۰۰ نفر در برزیل جلوگیری کند.

در نوشته این محققان آمده است: «مصرف غذاهای بیش‌فراوری شده علت مهم مرگ زودرس در برزیل است. کاهش مصرف غذاهای بیش‌فراوری‌شده بهره چشمگیری برای سلامت مردم دارد و باید در خط‌مشی غذایی اولویت داشته باشد تا بتوان از مرگ‌های زودرس کاست.»

دکتر نلسون افزود: «حتی با صرفا کاهش مصرف غذاهای یوپی‌اف به سطح یک دهه قبل، مرگ‌های زودرس ناشی از آن ۲۱ درصد کاهش می‌یابد. خط‌مشی‌هایی که باعث شود گرایش مردم به مصرف غذاهای یوپی‌اف از بین برود، ضرورتی مبرم است.»