به‌گزارش خبرگزاری رویترز، شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با صدور قطعنامه‌ای در روز پنجشنبه، ۱۷ نوامبر ۲۰۲۲، از جمهوری اسلامی ایران خواست تا در مورد منشا اورانیوم کشف شده در سه سایت هسته‌ای گزارش نشده خود با بازرسان آژانس همکاری کند.

رویترز به‌نقل از متن این قطعنامه، که از سوی ایالات متحده آمریکا، بریتانیا، فرانسه و آلمان تهیه و ارائه شده است، نوشت شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به جمهوری اسلامی تاکید کرده است که همکاری مقام‌های تهران با بازرسان آژانس امری «ضروری و فوری» به‌حساب می‌آید.

قطعنامه صادر شده شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در روز پنجشنبه، دومین قطعنامه این گروه از کشورها علیه فعالیت‌های هسته‌ای حکومت ایران در سال جاری میلادی به‌حساب می‌آید.

شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در هشتم ژوئن سال جاری نیز قطعنامه‌ دیگری علیه فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی صادر کرد و در آن نسبت به عدم همکاری حکومت ایران با بازرسان آژانس به‌منظور کشف منشا اورانیوم غنی شده در سه سایت گزارش نشده تهران، ابراز نگرانی کرد.

با این‌وجود، تازه‌ترین قطعنامه صادر شده علیه فعالیت‌های هسته‌ای تهران، در مقام مقایسه با قطعنامه ماه ژوئن، با همراهی تعداد کمتری از ۳۵ عضو فعلی شورای حکام به‌تصویب رسید: در مورد قبلی ۳۰ عضو شورای حکام با قطعنامه پیشنهادی چهار کشور غربی موافقت کردند و تنها چین و روسیه به آن رای منفی دادند، اما قطعنامه روز پنجشنبه تنها با موافقت ۲۶ عضو این شورا همراه بود.

به این ترتیب، میخائیل اولیانوف، نماینده دائمی روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین، با انتشار خبر مربوط به تصویب قطعنامه روز پنجشنبه در حساب توییتری خود، همین موضوع را مضمون اصلی اظهارنظرش در این مورد قرار داد. این دیپلمات دولت روسیه ضمن مقایسه تعداد موافقان دو قطعنامه اخیر شورای حکام علیه فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی، چنین نوشت:«از منظر روسیه، [وضعیت] این [بیانیه] از ماه ژوئن بهتر است؛ یعنی وقتی که قطعنامه‌ای مشابه ۳۰ موافق داشت.»

در قطعنامه اخیر شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکید شده که در صورت همکاری نکردن مقام‌های جمهوری اسلامی با بازرسان آژانس، شورای حکام نیز گام‌های بعدی لازم در این زمینه را برخواهد داشت که یکی از این اقدامات می‌تواند ارجاع پرونده فعالیت‌های هسته‌ای حکومت ایران به شورای امنیت سازمان ملل متحد باشد.

پیش‌تر خبرگزاری رویترز نوشت مقام‌های حکومت ایران با سفر بازرسان آژانس به تهران در ماه جاری میلادی موافقت کرده‌اند؛ سفری که در آن قرار است بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به سئوالات جامعه جهانی در ارتباط با منشا اورانیوم کشف شده در سه سایت هسته‌ای گزارش نشده متعلق به جمهوری اسلامی پاسخ دهد.

به‌گزارش رویترز، آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای به مقام‌های حکومت ایران اعلام کرده که انتظار دارد از آنها پاسخ‌های فنی معتبر دریافت کند، به «مکان‌ها و مواد» دسترسی داشته باشد و در صورت لزوم بتواند اقدام به «نمونه‌برداری» کند.

در حال حاضر کشورهای غربی می‌گویند مسئله مربوط به ذرات اورانیوم کشف شده در سایت‌های هسته‌ای گزارش نشده متعلق به جمهوری اسلامی، و تلاش مقام‌های تهران برای توقف تحقیقات آژانس در این زمینه، به مانعی بر سر مذاکرات احیای برجام بدل شده است.

از طرف دیگر نیز مقام‌های حکومت ایران ادعا دارند آنچه قدرت‌های غربی به‌عنوان ابهامات موجود در فعالیت هسته‌ای جمهوری اسلامی طرح می‌کنند ناشی از فشارهای سیاسی اسرائیل است که نخستین‌بار با انتشار مجموعه‌ای از اسناد اعلام کرد حکومت ایران سایت‌هایی هسته‌ای دارد که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از وجود آنها مطلع نیست؛ سایت‌هایی که در آنها ذرات اورانیوم نیز کشف شده است.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارشی که ۶ سپتامبر سال جاری تهیه کرد، هشدار داد جمهوری اسلامی با نصب سانتریفیوژهایی پیشرفته در تاسیسات هسته‌ای نطنز و فردو، در پی آن است تا سطح غنی‌سازی اورانیوم را افزایش دهد و از برنامه‌ریزی قبلی خود در این زمینه نیز فراتر برود.

خبرگزاری رویترز، که نسخه‌ای از این گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را نیز رویت کرده است، روز دهم اکتبر ۲۰۲۲ در این مورد نوشت سانتریفیوژهای مدنظر آژانس، که از نسل IR-6 هستند، در امر غنی‌سازی اورانیوم، بسیار کارآمدتر از سانتریفیوژهای IR-1، که بر اساس توافق برجام تنها نسلی از سانتریفیوژها به‌حساب می‌آید که جمهوری اسلامی اجازه استفاده از آنها را دارد، عمل می‌کنند.

رویترز در گزارش روز دهم اکتبر خود همچنین تاکید کرد جمهوری اسلامی سانتریفیوژهای IR-6 را در تاسیسات هسته‌ای نطنز و فردو راه‌اندازی کرده است؛ تاسیساتی که بر اساس اطلاعات موجود طراحی آنها به‌صورتی است تا در برابر بمباران هوایی مقاوم باشند.

با تمامی این اوصاف خبرگزاری رویترز روز پنجشنبه، ۱۰ نوامبر، به‌نقل از آخرین گزارش آژانس درباره فعالیت‌های هسته‌ای تهران نوشت سطح اورانیوم غنی‌شده متعلق به جمهوری اسلامی در ماه‌های اخیر کاهشی اندک داشته و با ۲۶۷ کیلوگرم کاهش به حدود ۳ هزار و ۶۷۳ کیلوگرم رسیده که همچنان بسیار فراتر از میزان مجاز (۲۰۲ کیلوگرم) قید شده در توافق برجام است.