سقوط دولت جمهوری و سلطه طالبان، عواقب دردناکی برای مردم افغانستان داشت. به دلیل اقتصاد مصرفی، اتکای بیش‌ازحد به کمک‌های خارجی و حضور طالبان در قدرت که مورد تحریم جهانی قرار دارند، باعث شد تا همه کمک‌های بین‌المللی به افغانستان یکباره قطع شوند.

نتیجه توقف ارسال کمک‌های بین‌المللی، بحران انسانی بود که در زمستان سال گذشته افغانستان را درگیر کرد، سطح فقر به نزدیک ۹۰ درصد رسید و هر لحظه احتمال وقوع فاجعه انسانی وجود داشت.

سازمان ملل متحد با توجه به وخامت اوضاع در افغانستان، خواهان ارسال کمک بشردوستانه کشورهای جهان به این کشور شد. با وجود تحریم‌های گسترده، جامعه جهانی بار دیگر میلیاردها دلار کمک به افغانستان را وعده دادند. سهم کشورهای غربی در این کمک‌ها به‌شدت مشخص است. به‌طور مثال آمریکا و اتحادیه اروپا در یک‌سال گذشته هر کدام بیش از یک میلیارد دلار به افغانستان کمک کرده‌اند.

در این میان غایب بزرگ کمک به افغانستان، کشورهای اسلامی‌اند. توماس نیکلاسون، نماینده ویژه اتحادیه اروپا برای افغانستان پس از سفرش به این کشور در اوایل ماه اکتبر طی یک پیام توییتری هشدار داد: «افغانستان با زمستان سختی روبرو است. من از چین، روسیه و سازمان همکاری اسلامی می‌خواهم که با افزایش چشمگیر کمک‌های بشردوستانه، از بریتانیا، ایالات متحده، اتحادیه اروپا و دیگران الگوبرداری کنند.»

اما کمک‌های بشردوستانه کشورهای غربی در حال کاهش یافتن است و تنها نیمی از کمک درخواست شده سازمان ملل متحد برای مقابله با زمستان پیش رو دریافت شده است، زیرا کشورهای غربی تمرکزشان برای ارسال کمک‌ را به‌ اوکراین معطوف کرده‌اند. در این میان کشورهای اسلامی هیچ‌گونه توجه‌ای به افغانستان نمی‌کنند. عربستان سعودی هفته گذشته اعلام کرد که ۴۰۰ میلیون دلار کمک بشردوستانه به اوکراین ارسال می‌کند. این اعلام کمک عربستان سعودی اگرچه با استقبال نهادهای کمک‌رسان روبرو شد، اما در تضاد با ۱۱ میلیون دلاری است که پادشاهی قبله‌گاه مسلمانان جهان برای کمک‌ بشردوستانه به افغانستان در سال جاری متعهد شده بود.

کشورهای ثروتمند مسلمان دیگر نیز یا در فهرست ارسال کمک‌های بشردوستانه به افغانستان غایب‌‌اند، یا در پایین فهرست قرار گرفته‌اند. امارات متحده عربی در سال جاری تاکنون بیش از ۳۰۹ میلیون دلار در پاسخ به درخواست‌های بشردوستانه سازمان ملل به ۲۳ کشور کمک کرده است که از این میان ۱۷۱ میلیون دلار به اتیوپی و تنها ۱.۹ میلیون دلار به افغانستان اختصاص دارد.

کشور قطر که یکی از بالاترین نرخ سرانه تولید داخلی را دارد، در مجموع یک‌میلیون دلار به درخواست‌های بشردوستانه سازمان ملل متحد کمک کرده است که از این میان ۵۰۰ هزار دلار آن مربوط به کامرون می‌شود. وزیران خارجه سازمان همکاری اسلامی در دسامبر ۲۰۲۱ توافق کردند که برای بهتر شدن وضعیت اقتصادی افغانستان، یک صندوق ویژه برای کمک به این کشور در بانک توسعه اسلامی تشکیل بدهند. اما از دسامبر ۲۰۲۱ تا اوت ۲۰۲۲ این صندوق تنها مبلغی بیش از ۵۰۰ هزار دلار را به صلیب سرخ جهانی و هلال‌احمر کمک کرده است تا در افغانستان به مصرف برسد.

سخنگویان سازمان همکاری اسلامی و بانک توسعه آسیا به هیچ‌کدام از سوال‌ها در مورد تامین‌کنندگان بودجه صندوق پاسخ نداده‌اند. آغاز جنگ اوکراین تمرکز را از افغانستان به‌صورت کلی دور کرده است. سازمان ملل متحد برای کمک به اوکراین درخواست کمک ۴.۲۹ میلیارد دلاری کرده است. این مبلغ تنها ۲۰۰ میلیون دلار کمتر از کمکی است که سازمان ملل برای رفع مشکلات افغانستان درخواست کرده بود.

بر اساس گزارش‌ها، بودجه کمکی برای اوکراین در حدود ۶۸ درصد تکمیل‌ شده است، درحالی‌که افغانستان تاکنون ۴۵ درصد کمک‌ها را به دست آورده و ۵۵ درصد ریزش در کمک به افغانستان وجود دارد. عربستان سعودی از ۱۱ سپتامبر رابطه‌اش را با طالبان قطع کرده است و این گروه را باعث بدنامی اسلام می‌داند. طبیعی است که در چنین وضعیتی، عربستان سعودی هیچ‌گونه کمکی به افغانستان نخواهد کرد.

همچنین به دلیل طبقه‌بندی نکردن اولویت‌ها،  انتقادهایی به سیستم واکنش بشردوستانه به رهبری سازمان ملل وجود دارد. الکس دی وال، مدیر اجرایی بنیاد صلح جهانی در دانشگاه تافتس به صدای آمریکا گفت: «سیستم سازمان ملل به‌طور سنتی عمدتا توسط کمک‌کنندگان غربی تامین می‌شود، درحالی‌که کمک‌کنندگان مسلمان به‌طور انتخابی عمل کرده‌اند.» به گفته دی وال، شک و تردید در مورد سیستم کمک‌رسانی به رهبری سازمان ملل تنها به کشورهای اکثریت مسلمان که هیچ کرسی دائمی در شورای امنیت ندارند، محدود نمی‌شود.

کشورهای قدرتمند چین و روسیه که هر دو عضو دائمی شورای امنیت‌اند نیز از سیستم سازمان ملل به‌عنوان یک سیستم ناکارآمد و دستکاری شده انتقاد کرده‌اند. درحالی‌که جنگ در اوکراین و سایر بحران‌های بشردوستانه در سراسر جهان ادامه دارد، ممکن است کشورهای کمتری تمایل داشته باشند به افغانستان کمک کنند، به‌ویژه با وجود بحران‌های اقتصادی داخلی در میان بسیاری از کمک‌کنندگان که زمان بیشتری به این کشور کمک کرده‌اند. وضعیت حقوق بشر در افغانستان به شدت آشفته است و فقر به اندازه افزایش یافته، به‌طوری که مردم برای یک لقمه نان حاضرند فرزندانشان یا برخی از اعضای بدنشان را نیز بفروشند.