رفتن به دور دوم انتخابات ریاست جمهوری افغانستان به کابوسی بزرگ می‌ماند، اما می‌توان احساس کرد که این کابوس بزرگ، در حال رخ دادن است. شرکت آلمانی «درملوگ» که مسئولیت تهیه و تنظیم دستگاه‌های بایومتریک در انتخابات ریاست جمهوری افغانستان را به عهده دارد، پس از هشت روز بررسی آرای ظاهرا بایومتریک ریخته شده به صندوق‌های رای، روز پنجشنبه ۱۶ آبان گزارش خود را به کمیسیون مستقل انتخابات فرستاد. این کمیسیون نیز بر اساس گزارش شرکت درملوگ،  اکنون از میان در حدود ۱۹۲۹۰۰۰ رای بایومتریک، ۸۶ هزار رای را فاقد وجاهت قانونی دانسته و باطل عنوان کرده است.

به این ترتیب، تنها در حدود یک میلیون و ۸۴۳ هزار رای دارای اعتبار قانونی است. حال کمیسیون انتخابات می‌بایست این تعداد رای را بر اساس واحد‌های اداری، مراکز و محل‌های رای‌‌گیری دسته بندی کند، و خود را برای اعلام نتایج در روز پنجشنبه ۲۳ آبان ماه آماده کند. اما بر اساس ظواهر امر، احتمال آن که انتخابات به دور دوم برود، زیاد است. زیرا طبق گزارش‌های تایید نشده، بخش عمده آرای باطل شده مربوط به تیم «دولت‌ساز» بوده است. 

اما اکنون، با توجه به آمار فوق‌العاده اندک رای‌دهندگان، باطل شدن این بخش از آرا می‌تواند آرای نامزدان اصلی را به ۵۰ درصد تقلیل دهد. در عین حال، ۱۳۷ هزار رای دیگر نیز از سوی تیم «ثبات و همگرایی» به رهبری دکتر عبدالله عبدالله، مشکوک خوانده می‌شود. در حال حاضر این تعداد آرا در مرکز داده‌های کمیسیون انتخابات درج شده است، اما بنا به شکایت تیم ثبات و همگرایی، توسط شرکت درملوگ قرنطینه شده است و سرنوشت نهایی آن هنوز مشخص نیست. با توجه به این نکات، محافل سیاسی و نهاد‌های داخلی نظارت بر انتخابات، از احتمال رفتن انتخابات به دور دوم خبر می‌دهند. 

آیا رفتن به دور دوم امکان‌پذیر است؟ 

اکنون که تعداد آرای بایومتریک مشخص شده است، کمیسیون می‌خواهد تا نتیجه را بر اساس واحد‌های اداری، مراکز و محل‌های شمارش آرا، دوباره تقسیم‌بندی کند. سپس، این آرا با حضور ناظران انتخاباتی رقبا، دوباره بازشماری خواهد شد و انتظار می‌رود که کمیسیون بتواند تا روز ۲۳ آبان ماه، نتایج ابتدایی را آماده و منتشر کند. هرچند، تعدادی از فعالان در عرصه انتخابات معتقدند که با توجه به چالش‌های حساسیت بر‌انگیزی مانند ماجرای نامعلوم ۱۳۷ هزار رای مذکور و تاکید تیم ثبات و همگرایی بر باطل نشدن رای‌هایی که قبل از آغاز رسمی زمان رای‌دهی و پس از پایان آن به صندوق‌ها ریخته شده است، حتی اعلام نتایج ابتدایی انتخابات هم در روز ۲۳ آبان امکان‌پذیر نخواهد بود.

با این حال، در صورت پذیرش احتمال اعلام نتایج ابتدایی در روز معین، به نظر نمی‌رسد که برگزاری دور دوم انتخابات ممکن باشد، یا به زودی‌ برگزار شود. مهم‌ترین چیز برای رفتن انتخابات به دور دوم انتخابات، تخصیص بودجه لازم برای برگزاری آن است. در دور اول، بخشی از بودجه ۱۴۹ میلیون دلاری برگزاری انتخابات از سوی دولت افغانستان، و بخشی نیز از جانب جامعه جهانی تامین شد. اما به نظر نمی‌رسد که هیچ‌گونه امکاناتی برای برگزاری دور دوم انتخابات در نظر گرفته شده باشد. دولت افغانستان هنوز برای تامین  بودجه داخلی خود به حمایت‌ها و کمک‌های جامعه جهانی نیازمند است. از سویی نیز فصل سرما در بخش‌هایی از افغانستان با بارش سنگین برف و بسته شدن مسیر‌های عبور همراه است. درچنین وضعیتی، تعویق برگزاری انتخابات تا ماه‌های گرم سال آینده نیز به خلاء مشروعیت قدرت خواهد انجامید.  

احتمالات دیگر

طالبان و جمعی از سیاست‌مداران افغان بر ایجاد «دولت موقت» برای رفتن به سر میز مذاکره تاکید دارند، زیرا حکومت فعلی را فاقد مشروعیت لازم برای پیشبرد مذاکرات صلح می‌دانند. حکومت نیز اقرار دارد که صلاحیت دولت فعلی برای پیش‌برد مذاکرات صلح صفر است و دولت بعدی باید در مورد صلح گفت‌وگو کند. حال، چنانچه انتخابات به دور دوم برود و دور دوم هم حداقل تا شش ماه دیگر برگزار نشود، بحث مذاکرات صلح به حاشیه رانده خواهد شد و شور و هیجانی که تازگی‌ها برای آغاز گفت‌وگو‌های میان-افغانی ایجاد شده است، از بین خواهد رفت. 

در چنین وضعیتی، احتمال دارد که کشور‌های منطقه و حامیان جهانی دولت افغانستان بر حکومت فشار وارد کنند تا برای آغاز روند گفت‌وگو‌های صلح، به تشکیل دولت موقت تن در دهد. در چنین صورتی، همان فاجعه قابل پیش‌بینی رخ خواهد داد: اجرای قانون اساسی کنونی به تعلیق می‌رود، نظام سیاسی آینده براساس خواست مذاکره کننده‌ها شکل خواهد گرفت، و تمامی دستاورد‌های دموکراتیک در افغانستان نیز از میان خواهد رفت. این، همان کابوس بزرگی است که اگر انتخابات به دور دوم برود، قابل تصور خواهد بود.