همزمان با تداوم سرکوب شدید معترضان در ایران، فعالان جنبش دادخواهی و سازمان‌های حقوق بشری راه‌کارهایی به‌منظور مستندسازی سرکوب‌ها و موارد نقض شدید حقوق بشر، از جمله شکنجه‌ها، ارائه داده‌اند.
گروه پزشکان حقوق بشر، به استناد مفاد پروتکل استانبول، پرسش‌نامه‌ای تنظیم کرده‌اند که قربانیان شکنجه یا خشونت‌های نیروهای انتظامی-امنیتی می‌توانند با همکاری کادرهای پزشکی مستقل، موارد شکنجه، ضربوشتم یا حتی آسیب‌های روحی-روانی را ثبت و به‌شیوه‌ای امن در اختیار مراجع و نهادهای بین‌المللی حقوقی قرار دهند.
در همین ارتباط، آرش و کامیار علایی، از اعضای گروه پزشکان حقوق بشر با انتشار یک ویدئو آموزشی از تمامی کسانی که به هر نحوی قربانی شکنجه و خشونت‌های نیروهای انتظامی-امنیتی حکومت ایران شده‌اند خواستند با پر کردن فرم فارسی گروه پزشکان حقوق بشر، به مستندسازی شکنجه، به‌عنوان یکی از شاخص‌ترین موارد نقض فاحش حقوق بشر، بپردازند.
به‌گفته آرش علایی، فرم‌های مربوط به گزارش‌دهی و مستندسازی موارد شکنجه و ضربوشتم، باید ظرف شش هفته، بعد از وقوع شکنجه تکمیل و حتی‌الامکان به تایید یک پزشک، پرستار یا حتی دانشجو پزشکی و پرستاری که دوره‌های آموزشی بالینی را طی کرده است برسد.
در این فرم‌ها باید اطلاعات شخصی، زمان و محل وقوع شکنجه و ضربوشتم و در صورت امکان مشخصاتی از ضارب و فرد شکنجه‌گر ارائه شود.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
برابر دستور‌العمل گروه پزشکان حقوق بشر، در صورتی که فرد شکنجه‌شده به هیچ یک از کادرهای درمان دسترسی نداشته باشد، موارد شکنجه و آسیب‌های جسمی و روحی، باید به تایید دو شاهد برسد.
از قربانیان شکنجه خواسته شده شرح آسیب‌های بدنی خود را به‌همراه چند عکس ارسال کنند. به‌گونه‌ای که میزان آسیب و اندام آسیب‌دیده به‌خوبی برای کارشناسان پزشکی قابل تشخیص و ارزیابی باشد.
فرم گروه پزشکان حقوق بشر در سه بخش تهیه شده است و قربانیان شکنجه علاوه بر آسیب‌های شدید بدنی و جسمانی، می‌توانند وضعیت روحی-روانی خود یا اختلال‌های ناشی از فشارهای نیروهای انتظامی-امنیتی را نیز گزارش کنند. این موارد نیز باید به تایید حتی‌الامکان یک پزشک یا دانشجو روان‌پزشکی برسد.
آین‌نامه مربوط به پروتکل استانبول و تحقیقات و مستندسازی شکنجه و دیگر رفتار‌ها یا مجازات‌های بی‌‌رحمانه، ضدانسانی یا تحقیرآمیز از سوی شورای حقوق بشر سازمان ملل در سال ۲۰۰۴ تهیه شده و به‌زبان فارسی هم در دسترس کادرهای پزشکی و قربانیان شکنجه قرار داد.
