هیلاری منتل، نویسنده‌ای که رمان او به نام «تالار گرگ‌ها» در میان ایرانیان و فارسی‌زبانان شناخته شده و به چاپ‌های متعدد رسیده است، در سن ۷۰ سالگی در بیمارستانی در اکستر انگلستان، بر اثر سکته مغزی درگذشت.
روزنامه ایندیپندنت به نقل از بیانیه مدیر انتشارات هارپر کالینز، خبر داد که این نویسنده بریتانیایی روز پنجشنبه (۲۲ سپتامبر) «به طور ناگهانی و در آرامش، در حلقه خانواده و دوستان نزدیکش» درگذشت. در این بیانیه از هیلاری منتل به عنوان یکی از بزرگ‌ترین رمان‌نویسان قرن حاضر انگلستان یاد شد و آثار محبوب او در زمره آثار کلاسیک مدرن بر شمرده شد.
سایت روزنامه نیویورک تایمز هم ضمن اعلام این خبر، به نقل از کارگزار ادبی منتل نوشت که این نویسنده جدا از سه‌گانه معروفش، در حال نگارش چند اثر دیگر بود.
سه‌گانه منتل که برای او دو جایزه ادبی معروف بوکر را به ارمغان آورد، داستان زندگی و به قدرت رسیدن اولیور کرامول، سیاستمدار و چهره تاریخی و نامی انگلستان در قرن شانزدهم، است. جلد اول این سه‌گانه در سال ۲۰۰۸ منتشر شد و همان سال جایزه بوکر را نصیب این نویسنده کرد. دو سال بعد و در ژوئن ۲۰۱۰، کتاب او در دوره اول جایزه والتر اسکات برنده و به آن عنوان بهترین کتاب تاریخی سال اعطا شد.
رمان دوم او که ادامه داستان کرامول است، با تمرکز بر داستان آن بولین (معشوقه و سپس همسر هانری هشتم)، در سال ۲۰۱۲ منتشر شد و در همان سال یکی از ۱۰ کتاب برتر فهرست سال ۲۰۱۲ نیویورک تایمز، یکی از ۱۰ کتاب برتر هفته‌نامه ناشران و یکی از ۱۰ کتاب برتر سال ۲۰۱۲ فهرست روزنامه واشنگتن پست شد تا حلقه موفقیت‌ها او را تکمیل و عزمش برای نگارش جلد سوم این سه‌گانه را جزم کند.
جلد سوم بخش انتهایی و دهه پنجم زندگی کرامول در همان مقطع تاریخی را به تصویر می‌کشد.
آثار منتل بر پیش‌خان کتابفروشی‌های ایران
نکته جالب توجه اینکه این کتاب‌ها همان سالی که به زبان اصلی منتشر شدند، به فارسی هم برگردانده شدند. در ایران، جلد اول این سه‌گانه را یکی از مترجمانی که خود روزنامه‌نگاری شناخته‌شده است، به فارسی ترجمه کرد و انتشارات کتابسرای تندیس در نمایشگاه کتاب همان سال (۱۳۹۰) آن را عرضه کرد که در زمره کتاب‌های پرفروش نمایشگاه قرار گرفت و تا امروز در بازار کساد کتاب ایران، چهار بار تجدید چاپ شده است.
علی‌اکبر قاضی‌زاده که این کتاب را به فارسی برگرداند، بعدها دو جلد دیگر این سه‌گانه را هم بلافاصله پس از انتشار ترجمه کرد. رمان‌هایی که به ترتیب در سال ۱۳۹۲ با نام «مجرمان را بیاورید» (Bring Up the Bodies) و «نور و آینه» (The Mirror and the Light) در سال ۱۳۹۹ منتشر شدند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
از رمان «تالار گرگ‌ها» ترجمه دیگری هم از کیومرث پارسای در دست است. علاوه بر این سه‌گانه معروف که هر سه آن‌ها آثاری حجیم به شمار می‌روند، کتابی دیگر از منتل با نام «ترور مارگارت تاچر» هم در ایران منتشر شده است؛ اثری که بر خلاف نام عنوان گول‌زننده آن، مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه منتل است که نخستین بار سال ۲۰۱۴ در انگلستان، منتشر شد و در ایران نیز انتشارات کتاب کوله‌پشتی بلافاصله آن را با برگردان فارسی زهره مهرنیا در ۱۵۲ صفحه به بازار داد و تاکنون سه بار تجدید چاپ شده است.
منتل در این مجموعه، همان شخصیت‌پردازی‌های جذاب و نگاه صریح و جسورانه را ارائه می‌کند. داستان‌های این مجموعه به موضوع‌هایی همچون دوری از خانه، مشکلات خانوادگی، خیانت‌های غیرمنتظره و مرگ‌های ناگهانی می‌پردازند و با به تصویر کشیدن بطن زندگی انسان، به مفاهیمی چون ازدواج، طبقات اجتماعی، خانواده و روابط انسانی توجه می‌کنند.
هیلاری منتل: کار من حیات بخشیدن به مردگان است
در گزارشی که روزنامه گاردین سوم ژوئن ۲۰۱۷ از دیدگاه‌های منتل ارائه داد، او به این پرسش پاسخ داد که چرا یک رمان‌نویس تاریخی شد. به باور او، «مردگان اگرچه دیده نمی‌شوند و نامریی‌اند، به نوعی با اسناد و شواهد تاریخی حضور دارند و غایب نیستند. برای دیدن حقایق تاریخی به کمک گرفتن از ارواح نیازی نیست، بلکه علم تاریخ می‌تواند به ما کمک کند که دوباره آن‌ها را صدا بزنیم و البته با هنر داستان‌نویسی، آن‌ها را مجددا زنده کنیم و به صحنه امروز بیاوریم و ببینیم و بشنویم صداهایی را که گویی پژواک صداهای خودمان‌اند و ویژگی هنر (داستان) این است که ما احساس کنیم مردگان هنوز دارای نیروی حیات‌اند و برای گفتن به ما چیزی دارند.»
نکته مهم در آثار منتل به‌خصوص در سه‌گانه او، هم در نوع روایت و راوی‌هایی است که انتخاب کرده، هم در نوع پرداخت به شخصیت‌ها و حوادث آن سال‌ها و هم در به‌هم‌تنیدن تاریخ و هنر داستان‌نویسی است. این ویژگی‌ها به همراه پرداختن به جزئیات پشت صحنه ساختار قدرت در انگلستان قرن شانزدهم، سبب شدند تا مخاطب اتفاق‌های این رمان آن را با حساسیتی ویژه دنبال کنند. رمان سوم که بیش از هشت سال زمان برد تا منتشر شود، از جمله آثاری بود که بسیاری از مخاطبان در انتظارش بودند.
وقتی خبرگزاری رویترز در مارس ۲۰۲۰ خبر انتشار این رمان را منتشر کرد، نوشت که در سراسر جهان بیش از پنج میلیون نسخه از آثار منتل، به‌خصوص دو کتاب قبلی از این سه‌گانه، به فروش رفته‌اند که برای هر نویسنده‌ای، توفیقی بزرگ است. نیویورک تایمز هم در گزارش خود درباره انتشار رمان سوم نوشت که کتاب منتل در همان هفته اول عرضه در صدر کتاب‌های پرفروش قرار گرفته است.
از معلمی گمنام تا رمان‌نویسی شهیر
آن‌گونه که روزنامه نیویورک تایمز می‌نویسد، هیلاری منتل در ششم ژوئن ۱۹۵۲ در یک خانواده کاتولیک ایرلندی در هادفیلد، روستایی در دربی‌شایر انگلستان، به دنیا آمد و همان‌جا بزرگ شد. در ۱۸ سالگی، برای تحصیل در رشته حقوق در دانشکده اقتصاد لندن، به این شهر نقل مکان کرد اما توان پرداخت هزینه تحصیل خود را نداشت.
او پس از ازدواج با جرالد مک یوون، یک زمین‌شناس، به معلمی روی آورد و در کنار آن به نوشتن رمان هم پرداخت. نخستین رمان او با عنوان «مکانی با امنیت بیشتر» که درباره انقلاب فرانسه بود، در سال ۱۹۷۹، زمانی که ۲۷ ساله بود، منتشر شد؛ رمانی ۷۰۰ صفحه‌ای که ناشران بسیاری زیر بار چاپ آن نرفتند. در مقابل، رمان دوم او که در سال ۱۹۸۵ منتشر شد، با اقبال روبرو شد و نگاه منتقدان را به خود جلب کرد.
منتل در سال ۲۰۰۳ و پیش از نگارش نخستین جلد از سه‌گانه معروفش، اتوبیوگرافی خود با نام «از یاد بردن روح» (Giving up the ghost) را به چاپ رساند و در سال ۲۰۰۶ توانست «جایزه ادبیات داستانی زنان» (Baileys Women's Prize for Fiction) را دریافت کند. اما نام او زمانی به محافل انگلیسی‌زبان و سپس میان خوانندگان اکثر کشورها راه یافت که نخستین رمان از سه‌گانه معروفش را منتشر کرد؛ اثری که به گفته منتقدان و به‌خصوص مورخان، سرشار از جزئیات تاریخی است و به باور همان‌ها و البته با توجه به گفت‌وگوهایی که خود منتل با رسانه‌ها داشت، حاصل پژوهشی دقیق و جزئی و فیش‌برداری‌های بسیار او از اسناد و آثار تاریخی آن دوره است.
نام منتل در دوره‌ای هم به مباحث روز راه یافت؛ آنجا که روزنامه ایندپندنت در گزارشی، نقل قولی از او درباره مقایسه کیت میدلتون، همسر شاهزاده ویلیامز، نوه ملکه الیزابت، با آن بولین (شخصیت تاریخی و یکی از قهرمانان داستان‌های منتل) ذکر کرد. بولین معشوقه و سپس دومین همسر و شهبانوی هنری هشتم، پادشاه انگلستان، و یکی از قهرمانان کتاب سه‌گانه (به خصوص جلد دوم) منتل است که در برج لندن سر بریده شد؛ چرا که به زنا با محارم و خیانت به همسرش، یعنی هنری هشتم، متهم شد. اتهامی که هیچ‌گاه ثابت نشد. او مادر الیزابت اول است و البته پیش از آن، ندیمه کاترین آراگن، همسر اول هنری هشتم بود و یکی از شخصیت‌های جدل‌ساز و نزاع برانگیز تاریخ میانه بریتانیا به شمار می‌رود. منتل در جلد دوم کتابش همین حادثه را دستمایه اصلی نگارش کتاب قرار داد.
با مرگ منتل باید منتظر ماند و دید که آیا آنچه کارگزار ادبی او بیان کرده است، اینکه آثاری را در دست نگارش داشت، صورت واقعیت به خود می‌گیرد یا اینکه آن آثار نیز به موزه تاریخ سپرده خواهند شد.
