یک مطالعه جدید مهم نشان داد که بیماران مبتلا به کووید-۱۹ تا دو سال پس از بیماری، با افزایش خطر زوال عقل (دمانس)، مه‌ مغزی و سایر بیماری‌های مغزواعصاب مواجه‌اند.

پژوهشگران دانشگاه آکسفورد سوابق سلامت بیش از یک میلیون و ۲۵۰ هزار بیمار را بررسی کردند و داده‌های ۱۴ بیمار را که مشکلات مغزواعصاب و روانی در آن‌ها تشخیص داده شده بود در کنار گونه‌های متفاوت بیماری‌های کووید تجزیه و تحلیل کردند.

آن‌ها دریافتند که احتمال تشخیص بیماری‌های مغزواعصاب و بیماری‌های روانی مختلف در طول یک دوره‌ دو ساله پس از ابتلا به کووید، نسبت به سایر بیماری‌های تنفسی، در بدترین موارد، دو تا سه برابر بیشتر است.

این پژوهش که در مجله «لنست سایکیتری» (Lancet Psychiatry) منتشر شد، همچنین نشان داد که خطر ابتلا به صرع و تشنج در کودکان دو برابر افزایش می‌یابد؛ بر اساس این مقاله، پس از ابتلا به بیماری کووید، از هر ۱۰ هزار نفر در گروه سنی زیر ۱۸ سال، ۲۶۰ نفر به این بیماری‌ها مبتلا می‌شوند، در حالی که در سایر بیماری‌های تنفسی، این رقم ۱۳۰ نفر در هر ۱۰ هزار نفر است.

با این حال، پژوهشگران افزودند در کودکان، افزایش احتمال تشخیص‌ عارضه‌های مغزواعصاب و روانی پس از کووید-۱۹ کمتر از بزرگسالان بود.

پروفسور پل هریسون، نویسنده ارشد این مطالعه، گفت: «این نتایج پیامدهای مهمی برای بیماران و خدمات بهداشت و سلامت دارد؛ زیرا نشان می‌دهد که احتمالا مدت قابل‌توجهی پس از فروکش کردن همه‌گیری، موارد جدیدی از بیماری‌های مغزواعصاب مرتبط با کووید-۱۹ رخ می‌دهد.»

«کار ما همچنین تاکید می‌کند که باید پژوهش بیشتری انجام شود تا بفهمیم چرا پس از کووید-۱۹ این اتفاق رخ می‌دهد و برای پیشگیری یا درمان این بیماری‌ها چه باید کرد.»

دکتر ریچل سامنر، پژوهشگر ارشد دانشگاه متروپولیتن کاردیف، که در این پژوهش شرکت نداشت، گفت که این مطالعه «لایه دیگری از آسیب احتمالی بعدی برای خدمات بهداشت در سراسر جهان» را نشان می‌دهد.

او افزود: «آثار بلندمدت کووید آسیب اقتصادی درازمدت‌تری به شکل استفاده گسترده از خدمات سلامت، غیبت از کار یا حتی بی‌کاری را در پی دارد که برای بعضی‌ها که بیشتر تحت تاثیر شرایط تاکیدشده در این مطالعه‌اند، خطر محسوب می‌شود.»

«همچنین این نگرانی وجود دارد بیمارانی که به کووید مبتلا و به بعضی از این اختلال‌ها دچار می‌شوند، با توجه به سیستم‌های مراقبت‌ بهداشتی که با چالش کووید و فهرست انتظار به‌تاخیرافتاده بیماران در کشمکش‌اند، همچنان در تشخیص و درمان با تاخیر مواجه شوند.»

این مطالعه داده‌های مربوط به ۱۴ مورد تشخیص بیماری مغزواعصاب و اختلال‌ روانی را تجزیه و تحلیل کرد که از سوابق بهداشتی یک میلیون و ۲۸۴ هزار و ۴۳۷ بیمار در ایالات متحده به دست آمده بود که از ۲۰ ژانویه به بعد، ابتلای آنان به کووید تایید شده بود.

این تحلیل ۱۸۵ هزار و ۷۴۸ کودک (زیر ۱۸ سال)، ۸۵۶ هزار و ۵۸۸ بزرگسال بین ۱۸ تا ۶۴ سال و ۲۴۲ هزار و ۱۰۱ بزرگسال بالای ۶۵ سال را شامل می‌شد. این افراد با همان تعداد از بیماران مبتلا به سایر بیماری تنفسی که به عنوان گروه کنترل بودند، مقایسه شدند.

این مطالعه نشان داد که بزرگسالان ۱۸ تا ۶۴ ساله که تا دو سال قبل به کووید-۱۹ مبتلا شده‌اند، در مقایسه با افرادی که در همان دوره به سایر بیماری‌های تنفسی دچار بودند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به مه مغزی و بیماری‌های عضلانی‌ قرار دارند. در بزرگسالان ۶۵ سال به بالا، مه مغزی، زوال عقل و اختلال روانی بیشتر بود.

در میان افراد بالای ۶۵ سال، از هر ۱۰ هزار نفری که دو سال از ابتلایشان به کووید می‌گذشت، ۴۵۰ تشخیص جدید زوال عقل مشاهده شد که این رقم در گروه کنترل، ۳۳۰ مورد بود.

دکتر مکس تاکت، که تحلیل‌های این پژوهش را هدایت می‌کرد، گفت: «بسیار واضح است که این یک سونامی از موارد جدید ابتلا به زوال عقل نیست»؛ اما استدلال کرد که «با توجه به شدت پیامدهای تشخیص زوال عقل»، یافته‌های این مقاله را «نمی‌شود نادیده گرفت».

او افزود: «ما نمی‌خواهیم ادعا کنیم که سونامی وجود دارد، همچنین اصلا نمی‌خواهیم این عدد را کلا نادیده بگیریم.»

پروفسور هریسون گفت که تعداد تشخیص‌‌‌های جدید بیماری‌های مغزواعصاب و اختلال‌های روانی پس از کووید-۱۹ «ناچیز» نیست و «باید در برابر بار فزاینده مشکلات سلامت روان... که ممکن است به دلیل همه‌گیری در میان کل جمعیت رخ داده باشد، آماده باشیم».

پل گارنر، استاد بازنشسته رشته تحلیل شواهد در سلامت جهانی از دانشکده پزشکی گرمسیری لیورپول، هشدار داد که «ما باید در تفسیر افزایش‌های کوچک گزارش‌شده در زوال عقل و بیماری‌های روانی مراقب باشیم؛ به نظر من، این محتمل‌تر است که این افزایش‌ها به‌جای تاثیر مستقیم ویروس، به تحول‌های اجتماعی و پادآرمانشهری که در آن زندگی می‌کنیم مربوط باشد.»

این مطالعه همچنین نشان داد که ابتدا به دنبال بیماری کووید-۱۹، خطر ابتلا به افسردگی یا اضطراب در بزرگسالان افزایش یافت، اما پس از مدت به‌نسبت کوتاهی، به همان سطوحی بازگشت که در افراد مبتلا به یک عامل بیماری‌زای تنفسی دیگر مشاهده می‌شد. همچنین به نظر می‌آید که خطر اضطراب یا افسردگی در کودکان پس از بیماری کووید بالاتر نیست.

در عین حال، ظهور سویه دلتا به‌طور قابل توجهی با خطرهای شش ماهه اضطراب، بی‌خوابی، نقص شناختی، صرع یا تشنج و سکته‌های مغزی ناشی از کم‌خونی در ارتباط بود؛ اما در مقایسه با افرادی که درست قبل از موج دلتا به کووید-۱۹ مبتلا شده بودند، خطر زوال عقل کمتر بود. پژوهشگران افزودند اومیکرون هم به خطرهای مشابهی منجر می‌شود.

دکتر تاکت گفت: «یافته‌های ما در مورد پیامدهای درازمدت بر سلامت روان و مغز در افرادی که به کووید-۱۹ مبتلا شده‌اند، جزئیات تازه‌ای ارائه می‌دهد.»

«این خبر خوبی است که خطر بالاتر افسردگی و اضطراب پس از بیماری کووید-۱۹ به‌نسبت کوتاه‌مدت است و این خطر برای کودکان افزایش پیدا نمی‌کند.»

«با این حال، جای نگرانی است که بعضی از بیماری‌های دیگر مانند زوال عقل و تشنج پس از کووید-۱۹، حتی دو سال بعد، همچنان بیشتر دیده می‌شوند.»

پژوهشگران با تایید محدودیت‌های این مطالعه، گفتند که احتمالا افراد مبتلا به کووید خفیف یا بدون نشانه کمتر مشمول این نتایج می‌شوند. آن‌ها افزودند که این مقاله توضیح نمی‌دهد که چگونه کووید خطر ابتلا به یک بیماری مغزواعصاب یا اختلال‌های روانی را افزایش می‌دهد.