وبسایت پولتیکو با انتشار گزارشی به تاریخ ۱۲ اوت ۲۰۲۲، نوشت ارزیابی‌های این وبسایت از پیش‌نویس پیشنهادی اتحادیه اروپا در مورد احیای برجام، نشان می‌دهد که این متن حاوی کاهش تحریم‌های ایالات متحده آمریکا علیه سپاه پاسداران انقلابی اسلامی است و به‌ جمهوری اسلامی ایران اجازه می‌دهد که، تا حد زیادی، از بازرسی‌ سایت‌های هسته‌ای اعلام نشده‌اش شانه خالی کند.

به‌گزارش پولتیکو، با توجه به اینکه پیش‌نویس پیشنهادی اتحادیه اروپا در هماهنگی و مشورت با ایالات متحده آمریکا تهیه شده است، به‌نظر می‌رسد دولت جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا، نیز با امتیاز دادن به جمهوری اسلامی ایران، خاصه از طریق کاهش تحریم‌های اعمال شده بر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، موافق باشد.

در صورت صحت اطلاعات مطرح شده در گزارش وبسایت پولتیکو، می‌توان گفت رویکرد اخیر دولت فعلی آمریکا در تضاد با روحِ اظهارات پیشین مقام‌های این دولت در مورد سپاه پاسداران قرار دارد.

رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا در گفتگویی که روز ۱۳ ژوییه ۲۰۲۲ با کانال ۱۲ اسرائیل داشت، تاکید کرد سپاه پاسداران سپاه انقلاب اسلامی را در فهرست نیروهای تروریستی آمریکا نگه خواهد داشت، ولو اگر چنین اقدامی باعث شود تا جمهوری اسلامی توافق احیای برجام را امضا نکند.

جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید، نیز در اوایل ماه جاری میلادی به‌صراحت اعلام کرد سپاه پاسداران جزو نیروهای تروریستی است و در فهرست تحریم‌ها باقی خواهد ماند. او در سوم اوت ۲۰۲۲ گفت:«همانطور که رئیس جمهوری به‌طور واضح گفت، نام سپاه پاسداران در فهرست سازمان‌های تروریستی باقی می‌ماند.»

با این‌وجود گزارش پولتیکو نیز تاکید می‌کند اگرچه متن پیشنهادی اتحادیه اروپا به‌منظور احیای توافق برجام به لغو مستقیم تحریم‌های اعمال شده بر سپاه پاسداران منجر نخواهد شد، اما امتیازهای در نظر گرفته شده برای جمهوری اسلامی ایران «اثر بخشی» تحریم‌های ایالات متحده آمریکا علیه سپاه پاسداران را کاهش می‌دهد.

Iranian Foreign Ministry / AFP

پولتیکو می‌نویسد، بر اساس متن پیش‌نویس ارائه شده از سوی اتحادیه اروپا، افراد و شرکت‌های اروپایی و آمریکایی می‌توانند بدون ترس از مواجه شدن با تحریم‌های ایالات متحده با شرکت‌هایی که طرف معامله سپاه پاسداران هستند به دادوستد بپردازند، تنها به این شرط که شرکت‌های مورد نظر در فهرست تحریم‌ها قرار نداشته باشند.

این امتیاز به امپراطوری اقتصادی تحت کنترل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی کمک می‌کند تا شبکه‌هایی که در سال‌های اخیر به‌منظور دور زدن تحریم‌ها ساخته است را فعال نگه دارد؛ شبکه‌هایی گشترده که وزارت خزانه‌داری آمریکا در سال‌های اخیر به‌صورت مرتب آنها را زیر نظر داشته و در بسیاری موارد آنها را فهرست تحریم‌هایش قرار داده است.

روزنامه وال‌استریت ژورنال در ۲۲ ژوئن ۲۰۲۲، با انتشار گزارشی تحقیقی از نقش نظام بانکی بین‌المللی در «مقاومت تهران در برابر فشار آمریکا» نوشت. این گزارش، که بر اساس گفتگو با دیپلمات‌های غربی، مقام‌های اطلاعاتی و مطالعه اسناد برخی بانک‌ها و شرکت‌ها تهیه شده بود، ادعا می‌کرد مجموعه‌ای از بانک‌های غرب، خاورمیانه و چین به مراکز صنعتی و انرژی متعلق به جمهوری اسلامی ایران کمک کرده‌اند تا بر تحریم‌ها فائق آید.

وال‌استریت ژورنال در این گزارش نوشت، این بانک‌ها به حکومت ایران این امکان را می‌دهند تا از طریق شبکه‌ای از شرکت‌های نیابتی، صرافی‌ها و شرکت‌های میانجی، در سال میلیاردها دلار نقل‌وانتقال مالی انجام دهد.    

از سوی دیگر، این روزنامه آمریکایی با انتشار گزارشی در روز پنجشنبه، نوشت دیپلمات‌های اتحادیه اروپا، که در صدد «شکستن بن‌بست مذاکرات احیای برجام‌اند»، در متن ارائه شده به طرفین حاضر در مذاکرات وین، امتیاز جدیدی را به جمهوری اسلامی ایران پیشنهاد کرده‌اند. به‌گزارش وال‌ایتریت ژورنال، هدف این امتیاز جدید این است که هرچه سریع‌تر به «تحقیقات سازمان ملل متحد در مورد فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی در گذشته» پایان داده شود.

این روزنامه می‌نویسد طرف‌های غربی مذاکرات پیشنهاد داده‌اند که اگر جمهوری اسلامی به پرسش‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پاسخ دهد و به «شفاف‌سازی» موضوع کمک کند، ایالات متحده آمریکا و کشورهای اروپایی نیز از کشورهای عضو شورای حکام تقاضا می‌کنند تا تحقیقات آژانس در مورد فعالیت‌های هسته‌ای حکومت ایران در سال‌های گذشته را متوقف کنند؛ امری که پولتیکو نیز  در ارزیابی‌اش از پیش‌نویس ارائه شده از سوی اتحادیه اروپا به آن اشاره دارد.

پولتیکو همچنین می‌نویسد مقام‌های اتحادیه اروپا حاضر نشدند تا در مورد ارزیابی این وبسایت از پیش‌نویس پیشنهاد شده به طرفین مذاکرات وین، اظهارنظر کنند. با این‌حال پولتیکو به نقل از یکی از مقام‌های دولت آمریکا نوشت این دولت در «انظار عمومی» مذاکره نمی‌کند و تن به اظهارنظر در مورد «افشاگری‌های مطبوعاتی» نمی‌دهد.

با این‌حال این مقام دولت آمریکا بار دیگر نکاتی را تکرار کرد که پیش از این نیز در گفته‌های سخنگوی وزارت خارجه آمریکا و نماینده ویژه دولت این کشور در امور ایران نیز وجود داشت.

ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده آمریکا، روز پنجشنبه گفت:«ما متن پیشنهادی اتحادیه اروپا را به‌دقت مطالعه می‌کنیم و، در صورت درخواست، به آنها پاسخ خواهیم داد.»

رابرت مالی، نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران، نیز همزمان با انتشار گزارش پولتیکو در حساب کاربری‌ توییترش نوشت دولت آمریکا در «هیچ مذاکره‌ای درباره تغییر سازوکار تغییرات پیش از امضای قرارداد، دستورالعمل‌های خدمات مالی یا سایر استاندارهای انطباق با تحریم‌های ایالات متحده آمریکا در چارچوب بازگشت دوجانبه به اجرای کامل برجام» شرکت نداشته است. او همچنین تاکید کرد:«هر گزارشی به‌غیر از این غلط است.»

در پیوند با این موضوع، پس از انتشار گزارش روز پنجشنبه وال‌استریت ژورنال، سخنگوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز از اظهار نظر در مورد اطلاعات درج شده در این گزارش خودداری کرد.

با این‌حال رافائل گروسی، مدیر کل آژانس، پیش از این متعهد شده بود تا تحت هیچ شرایطی تحقیقات درباره منشا ذرات اورانیوم کشف شده در سه سایت گزارش نشده جمهوری اسلامی ایران را رها نکند و تا مشخص نشدن این موضوع که اورانیوم‌های مورد نظر در حال حاضر در کجا قرار دارند، از تحقیقات دست نکشد.