قدمت شیوع تب‌خال به رواج بوسه در عصر مفرغ می‌رسد

شیوع سویه اچ‌اس‌وی-۱ ویروس تبخال هم‌زمان با مهاجرت عظیم، حدود پنج هزار سال، قبل از اوراسیا به اروپا و ورود رسم بوسه است

مهاجرت بزرگ انسان‌ها از اوراسیا به اروپا رسوم جدیدی مانند بوسیدن را با خود به همراه داشت - pexels

بر اساس نتایج مطالعه‌ای جدید، قدمت شیوع تب‌خال امروزی به عصر مفرغ می‌رسد و با افزایش رواج بوسه ارتباط دارد.

بررسی دی‌ان‌ای باستانی نشان می‌دهد سویه اچ‌اس‌وی-۱ ویروس هرپس که موجب ایجاد تاول تبخال می‌شود در دوره مهاجرت بزرگ انسان‌ها از اوراسیا به اروپا حدود ۵ هزار سال پیش پدید آمده است.

محققان می‌گویند این مهاجرت به ورود رسوم جدید- از قبیل بوسه- از شرق و نیز افزایش تراکم جمعیت منجر شد که موجب افزایش میزان سرایت ویروس شد.

قدیمی‌ترین بوسه تاریخ در نسخه‌ای خطی مربوط به عصر مفرغ متعلق به جنوب آسیا ثبت ‌شده است.

رواج این رسم هم‌زمان شد با شیوع ویروس اچ‌اس‌وی-۱ که بر اساس این مطالعه منتشرشده در نشریه ساینس ادونسز (Science Advances) می‌تواند از راه دهان منتقل شود.

محققان دانشگاه کمبریج، سرپرست این تحقیق و اولین کسانی بودند که ژنوم‌های باستانی این ویروس را شناسایی و توالی‌یابی کردند، ‌ویروسی که هم‌اکنون حدود سه میلیارد و ۷۰۰ میلیون نفر در سراسر جهان به آن مبتلا‌ شده‌اند.

تا پیش از این، داده‌های ژنتیکی ویروس هرپس از سال ۱۹۲۵ در دست بود، اما این گروه چهار نمونه انسانی به‌دست آورد که از دوره‌ای بیش از هزار سال باقی مانده است.

محققان در جریان مقایسه نمونه‌های باستانی با نمونه‌های قرن بیستم توانستند تاریخ تکامل این ویروس را تخمین بزنند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

دکتر کریستیانا شیب، محقق دانشکده سنت جان دانشگاه کمبریج و رئیس آزمایشگاه دی‌ان‌ای باستانی دانشگاه تارتو که از نویسندگان اصلی این مطالعه است، گفت: «هر گونه اولیه حاوی نوعی از ویروس هرپس است پس می‌توان تصور کرد این ویروس از وقتی نوع بشر آفریقا را ترک کرده، همراه ما است.»

«با این حال حدود پنج هزار سال پیش اتفاقی افتاد که موجب شد یکی از سویه‌های ویروس هرپس بر دیگران غلبه کند که احتمالا افزایش نرخ سرایت آن شاید در اثر بوسه بوده است.»

نمونه‌های مورد استفاده در این مطالعه با استخراج دی‌ان ای ریشه دندان چهار انسان به دست آمد.

ویروس هرپس اغلب از طریق دهان منتقل می‌شود و دست‌کم دو نفر از این افراد دچار ناراحتی لثه بوده‌اند و یک‌سوم آن‌ها تنباکو می‌کشیده‌اند.

کهن‌ترین نمونه برگرفته از مردی بالغ است که پیکرش از حفاری در منطقه کوهستانی اورال روسیه به دست آمد و قدمت آن به اواخر عصر آهن در حدود هزار و ۵۰۰ سال پیش می‌رسد.

بقیه هم عبارت بودند از پیکر زنی که از حفاری در گورستان قدیمی انگلوساکسون واقع در کمبریج، از پیکر پسربچه‌ای متعلق به اواخر قرن ۱۴ باز هم در کمبریج و پسربچه دیگری احتمالا متعلق به قرن ۱۷ در هلند به دست آمد.

دکتر شارلوت هولدکرافت، یکی از نویسندگان اصلی این مطالعه می‌گوید «جهانیان شاهد بودند که کووید‌۱۹ در عرض چند هفته و چند ماه با آهنگی سریع جهش کرد، اما ویروسی مثل هرپس در بازه زمانی بسیار طولانی‌تری تکامل می‌یابد.»

«هرپس صورت در میزبانش تا آخر عمر نهفته می‌ماند و فقط از طریق تماس دهانی انتقال پیدا می‌کند، بنابراین جهش‌های آن به کندی و طی سده‌ها و هزاره‌ها رخ می‌دهد.»

«برای فهم چگونگی تکامل ویروس‌های نوع دی‌ان‌ای مثل این ویروس تحقیقات تاریخی عمیق لازم است.»

به گفت سازمان بهداشت جهانی اکنون دوسوم جمعیت زیر ۵۰ سال جهان حامل اچ‌اس‌وی-۱ است.

طبق هشدار سازمان ملی خدمات سلامت بریتانیا، تبخال از لحظه‌ نخستین احساس سوز‌ن سوزن شدن قابلیت سرایت دارد. همچنین براساس توصیه این سازمان وقتی تبخال گرفتیم نباید کودکان را ببوسیم، زیرا ممکن است به هرپس نوزادی که برای نوزادان بسیار خطرناک است مبتلا شود.

تبخال در اکثر موارد باعث می‌شود مبتلایان به آن احساس ناراحتی یا خجالت کنند، اما این ویروس اگر با سایر بیماری‌ها مثل گندخونی یا حتی کرونا همراه شود می‌تواند کشنده باشد.

سازمان ملی خدمات سلامت بریتانیا می‌گوید نوزادان، زنان باردار و افراد دچار ضعف دستگاه ایمنی برای مشاوره یا درمان به بیمارستان مراجعه کنند. در سال ۲۰۱۸ دو مادر جوان در پی زایمان به روش سزارین، بر اثر ابتلا به اچ‌اس‌وی-۱ جان باختند.

© The Independent