سی‌ام ژوئیه با عنوان «روز جهانی مبارزه با قاچاق انسان» نامگذاری شده است. سازمان ملل متحد، هر سال با نامگذاری متفاوت تلاش می‌کند توجه افکار عمومی را به مهم‌ترین رویدادهای پیش رو در عرصه قاچاق انسان جلب کند. موضوعی که امسال سازمان ملل بر آن تمرکز کرده، نقش فناوری به عنوان ابزاری است که هم می‌تواند قاچاق انسان را شدت دهد و هم مانع آن شود؛ از این رو شعار امسال روز جهانی مبارزه با قاچاق انسان، «استفاده و سوءاستفاده از فناوری» انتخاب شده است.
در گزارش سازمان ملل درباره انتخاب این شعار برای سال ۲۰۲۲ آمده است: «با گسترش جهانی استفاده از فناوری، به‌ویژه پس از همه‌گیری کووید-۱۹ و تغییر در سبک زندگی روزمره، جنایت قاچاق انسان راه خودش را به فضای سایبری باز کرده است.
اینترنت و ابزارهای دیجیتال، روش‌های بسیاری را برای جذب، بهره‌برداری و کنترل قربانیان به قاچاقچیان انسان ارائه می‌دهند. با کمک فناوری، شناسایی و ارتباط گرفتن با قربانیان، سازماندهی حمل‌ونقل و اسکان آن‌ها و انتقال پول با سرعت بیشتر بین قاچاقچیان انسان فراهم شده است.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در گزارش سازمان ملل همچنین اشاره شده است که فناوری به این مجرمان اجازه می‌دهد در سراسر حوزه‌های قضایی در سطح بین‌المللی فعالیت کنند و با سهولت بیشتری از شناسایی فرار کنند. با همه این‌ها، سازمان ملل تاکید می‌کند که نباید فراموش کرد که در استفاده از فناوری، فرصت بزرگی نیز نهفته است.
فناوری می‌تواند به این منجر شود که شیوه‌های عملکرد شبکه‌های قاچاق راحت‌تر شناسایی شوند و خدمات حمایتی بهتری به نجات‌یافتگان ارائه شود. علاوه بر آن، با افزایش آگاهی مردم از طریق اینترنت و رسانه‌های اجتماعی می‌توان به کاهش خطر قربانی شدن افراد کمک کرد.
پیشنهاد دبیر کل سازمان ملل برای کاهش قاچاق انسان
آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل روز ۳۰ ژوئیه امسال به مناسبت روز جهانی مبارزه با قاچاق انسان پیامی صادر کرد. در پیام او، قاچاق انسان «جنایتی هولناک و تجاوزی همه‌جانبه به حقوق، امنیت و حیثیت مردم» نامیده شد.
او در پیام خود تاکید کرد که مشکل قاچاق انسان، به‌ویژه برای زنان و دختران در حال شدت گرفتن است و این گروه بیشترین میزان افراد قاچاق‌شده در سطح جهان را تشکیل می‌دهند.
در متن گوترش آمده است: «درگیری‌ها، آوارگی اجباری، تغییرات آب و هوایی، نابرابری و فقر سبب شده است ده‌ها میلیون نفر در سراسر جهان فقیر، منزوی و آسیب‌پذیر شوند. در کنار این مسائل، همه‌گیری کووید-۱۹ کودکان و جوانان را از دوستان و همسالان خود جدا کرده و باعث شده است زمان بیشتری را به تنهایی و در فضاهای آنلاین بگذرانند. این در حالی است که قاچاقچیان انسان از این آسیب‌پذیری‌ها استفاده می‌کنند و از فناوری برای شناسایی، ردیابی، کنترل و بهره‌برداری از قربانیان استفاده می‌کنند.»
دبیر کل سازمان ملل در پیام خود تاکید کرد: «برای اجلاس سران آینده در سال ۲۰۲۳، یک قرارداد جهانی دیجیتال را پیشنهاد کرده‌ام تا حساسیت جهانی را به حکمرانی و مدیریت صحیح در فضای آنلاین جلب کنم.»
زنان و دختران؛ بیش از ۶۰ درصد قربانیان قاچاق انسان
غاده والی، مدیر اجرایی دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد (UNODC) نیز به مناسبت روز جهانی مبارزه با قاچاق انسان پیامی منتشر کرد. در پیام این مسئول سازمان ملل آمده است: «قاچاق انسان جرمی است که از آسیب‌پذیری، ناامیدی و اعتماد مردم سوءاستفاده می‌کند و در شرایط فعلی، قاچاقچیان از رسانه‌های اجتماعی و دیگر رسانه‌های آنلاین برای شناسایی قربانیان بهره می‌برند.»
غاده والی با تاکید بر اینکه بیش از ۶۰ درصد قربانیان قاچاق انسان در ۱۵ سال گذشته زنان و دختران بوده‌اند که بیشتر آن‌ها برای بهره‌کشی جنسی قاچاق شده‌اند، افزود: «لازم است که برای محافظت از مردم در فضاهای دیجیتال کاری انجام دهیم. مشارکت با شرکت‌های فناوری و بخش خصوصی می‌تواند قاچاقچیان را از شکار اقشار آسیب‌پذیر بازدارد و مانع از انتشار محتوای آنلاینی شود که به قاچاق انسان دامن می‌زند و رنج قربانیان را تشدید می‌کند.»
ایران؛ ناموفق در مبارزه با قاچاق انسان
انتشار این پیام‌ها در شرایطی است که پیش از این نیز گزارش‌های بسیاری درباره قاچاق گسترده انسان، به‌ويژه در برخی کشورها با شرایط خاص منتشر شده بود. وزارت خارجه ایالات‌متحده در گزارشی که روز سه‌شنبه ۲۸ تیر (۱۹ ژوئیه) منتشر کرد، ایران و روسیه را در فهرست کشورهایی قرار داد که از کودک سربازان در نیروهای مسلح بهره‌کشی می‌کنند، افراد را به کار اجباری وامی‌دارند و برای مبارزه با پدیده قاچاق انسان برنامه راهبردی و موثری ندارند.
بر اساس گزارش وزارت خارجه آمریکا، علاوه بر ایران و روسیه، کره شمالی، افغانستان، چین و میانمار نیز در مبارزه با پدیده قاچاق انسان و با بهره‌کشی از کودکان، عملکرد ناموفقی داشته‌اند. بر اساس این گزارش، جمهوری اسلامی ایران برای جلوگیری از قاچاق انسان کمترین استانداردها را رعایت نمی‌کند و با وجود اینکه همه‌گیری کرونا پدیده قاچاق انسان را تحت تاثیر قرار داد و به کاهش آن منجر شد، باز هم ایران برای مبارزه با این پدیده تلاش موثری انجام نداد.
با وجود تکذیب و انکار مسئولان ایرانی، گزارش اخیر وزارت خارجه آمریکا و دیگر مستندات بین‌المللی آشکار می‌کند که جمهوری اسلامی نه تنها در مبارزه با پدیده قاچاق انسان و بهره‌کشی از کودکان اقدام موثری انجام نمی‌دهد، بلکه افرادی نزدیک به حاکمیت، با اغماض یا حتی دست داشتن در این پدیده، آن را تشدید کرده‌اند. نمونه بارز آن نیز استفاده از کودکان زیر ۱۸ سال برای عضویت در بسیج و نیروی سپاه قدس است.
