اردوغان برای حمله به سوریه منتظر چراغ سبز ایران و روسیه است

سران سه کشور روسیه، ترکیه و ایران روز سه‌شنبه در تهران، درباره سوریه مذاکره می‌کنند

GABRIEL BOUYS, Mikhail Metzel/ AFP/ Iranian Presidency / Sputnik

در وضعیتی که جنگ در اوکراین همچنان ادامه دارد، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، روز سه‌شنبه، ۲۸ تیر، به تهران می‌رود تا با همتایان ترکیه‌ای و ایرانی خود درباره مناقشه سوریه گفت‌وگو کند.

روسیه، ترکیه و ایران طی سال‌های اخیر در «فرایند صلح آستانه» درباره مناقشه سوریه ملاقات و مذاکره کرده‌اند تا به ۱۱ سال درگیری در این کشور عربی پایان دهند.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، هر سه کشور در وضعیت کنونی سوریه نقش دارند؛ روسیه و ایران از رژیم دمشق در برابر مخالفان حمایت می‌کنند و ترکیه نیز حامی مخالفان دولت این کشور است.

نشست روز سه‌شنبه در تهران در شرایطی برگزار می‌شود که رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، به‌تازگی تهدید کرد حمله جدیدی علیه شبه‌نظامیان را در شمال سوریه آغاز خواهد کرد.

جمهوری اسلامی ایران نیز در واکنش به این تهدید هشدار داد که هرگونه اقدام نظامی ترکیه در سوریه می‌تواند به بی‌ثباتی منطقه منجر شود.

نشست سران سه کشور روسیه، ترکیه و ایران در تهران از جنبه‌ دیگری نیز اهمیت دارد؛ زیرا برای اردوغان فرصتی ایجاد می‌کند تا نخستین بار پس از حمله نظامی روسیه به اوکراین با پوتین حضوری دیدار کند.

رئیس‌ جمهوری ترکیه از ماه‌ها پیش پیشنهاد ملاقات با پوتین برای حل تنش‌های جهانی را مطرح کرده بود.

ناظران بر این باورند که نشست تهران از چند جهت اهمیت ویژه‌ای دارد؛ ولادیمیر سوتنیکوف، تحلیلگر روس، معتقد است که زمان برگزاری این نشست تصادفی نیست: «ترکیه می‌خواهد در سوریه عملیات ویژه انجام دهد. همان‌طور که روسیه در حال اجرای عملیات ویژه در اوکراین است.»

ترکیه از سال ۲۰۱۶ حملات خود به سوریه را آغاز کرد؛ در پاسخ به این حمله‌ها، شبه‌نظامیان کرد سوری، گروه‌ داعش و حامیان بشار اسد نیز حملاتی را به ترکیه تدارک دیدند. هدف اصلی اردوغان گروه‌های مبارز کردی‌اند که آنکارا آنان را «تروریست» می‌نامد.

بر اساس گزارش خبرگزاری فرانسه، گروه‌های کرد شامل نیروهای دموکراتیک سوریه (YPG)اند که بخش مهمی از ائتلاف بین‌المللی علیه گروه داعش در سوریه را تشکیل می‌دهند.

آنکارا بیم دارد که حضور پرقدرت کردها در نواحی مرزی با سوریه «حزب ممنوعه کارگران کردستان» را جسورتر کند؛ حزبی که دهه‌ها مبارزه با دولت ترکیه را سازماندهی کرده و طبق ادعای این کشور، ده‌ها هزار نفر را کشته است.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

دولت سوریه تهدیدهای اخیر ترکیه برای سازمان‌دهی عملیات جدید را محکوم کرده است. سینان اولگن، پژوهشگر اندیشکده کارنگی، گفت که آنکارا قبل از آغاز عملیات جدید، می‌خواهد از حمایت ایران و روسیه مطمئن شود. او افزود: «این موضوع از آن جهت مهم است که دو منطقه هدف بالقوه در کنترل روسیه‌اند و ترکیه می‌خواهد عملیات خود را با استفاده از حریم هوایی انجام دهد که خطرات را کاهش دهد.»

به گفته این پژوهشگر، در سوی دیگر ماجرا هم ایران قرار دارد که از طریق شبه‌نظامیان تحت کنترل خود، در منطقه حضوری غیرمستقیم دارد. او تاکید کرد که اردوغان دنبال این است که از روسیه و ایران برای حمله به سوریه چراغ سبز بگیرد.

روسیه پیش‌تر ابراز امیدواری کرده بود که ترکیه از حمله به سوریه اجتناب کند. حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، نیز در سفر اخیر خود به آنکارا گفت: «ما درک می‌کنیم که برای رفع کامل نگرانی‌های ترکیه ممکن است عملیات ویژه‌ای لازم باشد.»

او سپس به دمشق رفت و در آنجا گفت که حمله ترکیه به سوریه به بی‌ثباتی در منطقه منجر می‌شود. حسین امیرعبداللهیان پس از سفر به سوریه، در توییتی نوشت: «بخشی از سفر من به سوریه در چارچوب تقویت ثبات، صلح و امنیت منطقه‌ای بین سوریه و ترکیه است.»

در آستانه برگزاری نشست سران سه کشور، مظلوم عبدی، فرمانده ارشد نیروهای دموکراتیک سوریه، وابسته به یگان‌های مدافع خلق کرد، از روسیه و ایران خواست ترکیه را مهار کنند. او گفت: «ما امیدواریم حمله‌ای صورت نگیرد و کردها در جریان مذاکرات سران کشورها به حال خود رها نشوند.»

نیروهای دموکراتیک سوریه هشدار داده‌اند که حمله آنکارا تلاش‌هایی را که در شمال شرق سوریه برای مبارزه با داعش انجام شد، تضعیف می‌کند. در همین زمینه، ‌نیکلاس هراس از اندیشکده «نیولاینز» مستقر در پنسیلوانیای آمریکا گفت که ایران و روسیه در تلاش‌اند مانع از حمله نظامی ترکیه به سوریه شوند.

او افزود: «ایران در حال گسترش حضور خود در شهر حلب و اطراف آن است و روسیه نیز برای تحقق اهدافش، زمین‌هایی را در سراسر سوریه به ایران واگذار می‌کند.»

آخرین حضور پوتین در تهران به سال ۱۳۹۷ و دوران ریاست‌جمهوری حسن روحانی بازمی‌گردد. او در این سال، به قصد حضور در نشست سه‌جانبه سران ایران، ترکیه و روسیه به تهران رفت. نشست سران سه کشور قرار بود در سال‌های بعد نیز برگزار شود اما به دلایلی همچون همه‌گیری کرونا، به تعویق افتاد.