اگر بوریس جانسون کنار برود، چه می‌شود؟

هیئت دولت ممکن است پیش از رقابت برای انتخاب نخست‌وزیر دائمی بعدی، نخست‌وزیر موقت معرفی کند

بوریس جانسون، نخست‌وزیر بریتانیا - JUSTIN TALLIS / AFP

شب گذشته [سه‌شنبه] پس از خروج دو وزیر کابینه و نامزدهای احتمالی نخست‌وزیری از دولت، در اعتراض به عملکرد داونینگ استریت [نخست‌وزیری بریتانیا] در یک رشته رسوایی‌های اخیر، نخست‌وزیری بوریس جانسون به خطر افتاد.

پس از عذرخواهی جانسون بابت حمایت از ارتقای کریس پینچر به سمت قائم‌مقام نظارت بر عملکرد نمایندگان محافظه‌کار در مجلس عوام در ماه فوریه، علی‌رغم شکایت از سوءرفتار جنسی این نماینده تم‌ورت در مجلس در سال ۲۰۱۹، ساجد جاوید، وزیر بهداشت و ریشی سوناک، وزیر خزانه‌داری [به نشانه اعتراض] از هیئت دولت استعفا کردند.

انتظار می‌رفت که تا پایان شب، کناره‌گیری‌های بیشتری در دولت رخ دهد اما با توجه به آنکه تعدادی از وزرای وفادار از جمله نادین دوریز، وزیر فرهنگ، و دومینیک راب، معاون نخست‌وزیر و وزیر دادگستری، از ابقای جانسون در سمت نخست‌وزیری حمایت کردند، نشانه‌ای دیده نشد که او خود قصد داشته باشد به دوران خدمتش پایان دهد.

اما اگر او در چند روز آینده به این نتیجه برسد که نمی‌تواند ادامه دهد، چه رخ خواهد داد؟ اگرچه جانسون عنوان معاونت نخست‌وزیر را به راب داده است، حزب محافظه‌کار پست «نایب رئیس» ندارد.

از آنجا که اکثریت با محافظه‌کارها است و این حزب همچنان دولت را در دست دارد، هیئت دولت می‌تواند یک نخست‌وزیر موقت معرفی کند؛ پیش از آنکه این حزب رقابتی مناسب برای تعیین نخست‌وزیر برگزار کند- فرایندی که معمولا چندین هفته طول می‌کشد- و جانشین دائمی جانسون انتخاب شود. 

هر رهبر جدید ممکن است بعدا با ادعاهای اپوزیسیون روبه‌رو شود؛ مبنی بر اینکه مردم بریتانیا به شخص او مجوز اداره کشور را نداده‌اند. پس از آن، ممکن است به این نتیجه برسند که باید انتخابات عمومی برگزار شود؛ مخصوصا اگر در رقابت برای تعیین نخست‌وزیر، در اعمال اقتدار به نمایندگان مجلس مشکل ایجاد شود.

در حال حاضر تنها راه واقعی برای اینکه جانسون دفتر نخست‌وزیری را ترک کند، این است که خودش تصمیم بگیرد استعفا کند. زیرا حزب محافظه‌کار در ماه ژوئن به نخست‌وزیری او رای اعتماد داد.

او در آن رای‌گیری با اختلافی اندک پیروز شد و طبق قوانین فعلی حزب، تا ۱۲ ماه نمی‌توان رقابت دیگری برگزار کرد. البته گزارش‌هایی وجود دارد که شورشیان حزب محافظه‌کار که به جانسون رای اعتماد ندادند، قصد دارند برای تغییر قوانین، سمت‌های اجرایی کارگروه ۱۹۲۲ این حزب را به دست بگیرند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

کارگروه ۱۹۲۲ از گروهی از «بک‌بنچرهای» [backbenchers، نمایندگانی که در جلسات در قسمت پشتی میزهای دو طرف مجلس عمومی می‌نشینند و در دولت یا اپوزیسیون جایگاه رسمی ندارند و فقط در قانون‌گذاری نقش دارند] بانفوذ تشکیل می‌شود که قوانین رقابت برای نخست‌وزیری را تعیین می‌کنند.

با توجه به استعفای جاوید و سوناک پس از خروج همکارشان اولیور داودن، رهبر حزب محافظه‌کار، از دولت، معلوم نیست جانسون بتواند در رای‌گیری بعدی پیروز شود. داودن در پی شکست زیان‌بار این حزب در انتخابات فرعی در ویک‌فیلد و تیورتون و هونیتون در اوایل ماه جاری، استعفا کرد.

«در [جلسه] رای اعتماد، در مجموع ۴۱ درصد از نمایندگان از جمله نمایندگان حقوق‌بگیر از دولت که بیشتر احتمال داشت از نخست‌وزیر حمایت کنند تا شغل خود را حفظ کنند، به جانسون رای منفی دادند.»

در زمان این رای‌گیری، حدود ۱۶۰ تا ۱۷۰ نماینده یعنی نزدیک به نیمی از ۳۵۸ نماینده حزب محافظه‌کار در مجلس، در فهرست حقوق‌بگیران دولت قرار داشتند.

بعدا در روز سه‌شنبه، نایب رئیس حزب محافظه‌کار پس از آنکه گفت دیگر نمی‌تواند از نخست‌وزیر حمایت کند، استعفا کرد.

استعفای بیم افولمی، نماینده هیتچین و هارپندن در مجلس، در پی استعفای وزیر خزانه‌داری و وزیر بهداشت و بعد از عذرخواهی جانسون بابت برخوردش با جنجال ناشی از رسوایی کریس پینچر، قائم‌مقام سابق نظارت بر عملکرد نمایندگان محافظه‌کار در مجلس، رخ داد.

افولمی در برنامه میز خبر تام نیوتن-دان در تاک‌تی‌وی گفت: «(بعد از) اتهام‌ها اخیر در مورد قائم‌مقام سابق نظارت بر عملکرد نمایندگان محافظه‌کار در مجلس و سایر مواردی که در هفته‌های اخیر رخ داد، به نظر من نخست‌وزیر دیگر نه تنها از حمایت من بلکه فکر کنم از حمایت حزب و در واقع کل کشور برخوردار نیست.»

«من فکر می‌کنم به همین دلیل باید کناره‌گیری کند.»

افولمی گفت که او «احتمالا بعد از گفتن این حرف‌ها»، دیگر قائم‌مقام حزب نیست.

او با تایید استعفای خود، ادامه داد: «فکر می‌کنم چون نمی‌توانم تحت ریاست نخست‌وزیر کار کنم باید استعفا کنم و متاسفم که این حرف را می‌زنم؛ چون به نظر من این دولت کارهای بزرگی هم کرده است.»

«به نظر من نخست‌وزیر میراثی نیرومند در گستره وسیعی از حوزه‌ها به جا گذاشت اما در عین حال، فکر می‌کنم اعتماد مردم از دست رفته است و من مانند بسیاری دیگر در حزب فکر می‌کنم که نخست‌وزیر در جلسه رای اعتماد درخواست کرد به او زمان داده شود تا این اعتماد را برقرار کند.»

«اما به نظر من، به‌ویژه پس از آنکه پشتیبانی دو تن از نزدیک‌ترین همکاران خود در هیئت دولت را از دست داد، مشخص شد که زمان کنار رفتن او فرا رسیده است.»

جانسون روز چهارشنبه در جلسه پرسش و پاسخ نخست‌وزیر با کی‌یر استارمر روبه‌رو می‌شود. استارمر بعد از اینکه در جلسه قبلی، در پی پیروزی ضعیف جانسون در رای اعتماد، به از کف دادن «هدفی آسان» متهم شد، تلاش خواهد کرد حداکثر آسیب را به نخست‌وزیر وارد کند.

استارمر پیش‌تر گفته بود که دولت در حال «فروپاشی» است؛ چون جانسون «لیاقت حکومت کردن» را ندارد.

او در مصاحبه با خبرنگاران شبکه‌های تلویزیونی گفت: «بسیاری از اعضای حزب محافظه‌کار هم این موضوع را فهمیده‌اند ولی باید توجه داشته باشند که ماه‌های آزگار حامی او بوده‌اند. استعفای امروز به هیچ وجه همدستی‌ آن‌ها را در تمامی آن‌ ماه‌هایی که می‌دانستند چه جور آدمی است، نفی نمی‌کند. می‌بایست او را همان‌طوری که بود، می‌دیدند.ما باید دولت را تغییر دهیم».

© The Independent

بیشتر از جهان