فرانسه در میانجی‌گری بین تهران و واشینگتن به دنبال امتیاز است

ابهام در مورد نقش پاریس در پرونده روح‌الله زم

عکس از ایرنا

نشریه فرانسوی فیگارو نوشته که روح‌الله زم، بنیانگذار آمدنیوز که اخیر از سوی اطلاعات سپاه بازداشت شده، احتمالا با مداخله یک زن جوان از پاریس به اردن و سپس برای ملاقات با آیت‌الله سیستانی به نجف رفته بود و باوجود اینکه دولت فرانسه می‌توانست از خروج زم از این کشور جلوگیری کند، مانع سفر او، نشد.

خبر سفر زم از پاریس به امان و سپس بغداد را مهسا رازانی، همسر او نیز در گفتگو با ایران‌وایر تایید کرده است. به گفته او روح‌الله زم بعدازظهر جمعه از فرودگاه شارل دوگل پاریس به امان پرواز کرده و حدود یک بامداد شنبه ۲۰ مهر، هواپیمای حامل او در فرودگاه بغداد به زمین نشسته است.

فیگارو در ادامه گزارش خود به این نکته اشاره می‌کند که وزارت کشور فرانسه تایید کرده وظیفه حفاظت از روح‌الله زم به عنوان یک پناهنده سیاسی را بر عهده داشته و اینگونه نتیجه‌گیری می‌کند که به همین دلیل پاریس می‌توانست از سفری که احتمالا تهدیدی برای امنیت زم به شمار می‌رفت، جلوگیری کند. پاریس هنوز در مورد این گزارش موضع‌گیری رسمی نداشته است.

اطلاعات سپاه روز دوشنبه اعلام کرد که در عملیاتی پیچیده و با فریب سرویس‌های امنیتی خارجی، روح‌الله زم را به ایران هدایت و بازداشت کرده است. چند ساعت بعد ویدئویی ۹۰ ثانیه‌ای منتشر شد که زم را در حال اعتراف به اشتباهات خود نشان می‌داد.

همزمان با انتشار خبر بازداشت روح‌الله زم، گمانه‌زنی‌های متعددی در مورد زمان، مکان و نحوه بازداشت او منتشر شد. از سوی دیگر از آنجایی که در بیانیه سپاه، پیام‌های قدردارنی مسئولان عالی‌رتبه نظام از عملکرد سپاه و بخشی از اظهارات زم پس از دستگیری به نام فرانسه و سرویس‌های امنیتی این کشور اشاره شده بود،‌ تردید‌هایی نیز در مورد نقش پاریس در بازداشت زم مطرح شد.

پاریس از سویی برای به نتیجه رساندن یک توافق جدید بین ایران و آمریکا تلاش می‌کند و از سوی دیگر خواستار آزادی فریبا عادلخواه، شهروند ایرانی- فرانسوی بازداشت شده در ایران است. تلاش امانوئل مکرون، ‌رئیس‌جمهور فرانسه، برای ایفای نقش واسطه بین تهران و واشینگتن، علاوه بر علاقه او به ارتقاء چهره فرانسه به عنوان یک میانجی موفق در عرصه دیپلماسی جهانی،‌ می‌تواند به دغدغه‌های او در امتیاز‌گیری از تهران از جمله بازگرداندن زندانیان فرانسوی در ایران مربوط باشد. 

فیگارو در ادامه گزارش خود به یک تبعه دوم فرانسوی اشاره می‌کند که از تابستان گذشته در ایران بازداشت است.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

نام رولاند مارشال قبلا در برخی اخبار مربوط به فریبا عادلخواه،‌ استاد دانشگاه بازداشت شده در ایران، مطرح شده بود،‌ اما اغلب پوشش‌های رسانه‌ای به بازداشت عادلخواه و نه مارشال مربوط می‌شد. فیگارو به نقل از منابع خود می‌گوید که مارشال در ایران بازداشت است و این نکته می‌تواند روند تلاش‌های فرانسه برای کاهش تنش‌ها بین تهران و واشینگتن را پیچیده‌تر کند .

با این حال فیگارو به نقل از یکی از نزدیکان به مارشال نوشته که دیپلمات‌های فرانسوی موفق به ملاقات با او شده‌اند و مارشال را به یک سلول استاندارد منتقل کرده‌اند.

در همین حال رویترز هم به نقل از دو منبع آگاه تایید کرده که رونالد مارشال، محقق دانشگاه فرانسوی در ایران بازداشت شده است.

در گزارش‌های قبلی مارشال، همکار فریبا عادلخواه معرفی شده بود که از خردادماه جاری در ایران بازداشت است. دولت فرانسه بارها درخواست آزادی عادلخواه را مطرح کرده، اما ایران می‌گوید تابعیت دوگانه را به رسمیت نمی‌شناسد و بر اساس قوانین جمهوری اسلامی برای یک تبعه ایرانی، روند پرونده طی خواهد شد.

اما در شرایطی که دولت فرانسه به شهروندان خود توصیه می‌کند با توجه به ریسک سفر به ایران و احتمال بازداشت، سفرهای شخصی یا حرفه‌ای خود به ایران را به تاخیر بیاندازند، بازداشت روح‌الله زم پس از خروج از فرانسه و گزارش فیگارو که می‌گوید فرانسه با عدم ممانعت از خروج او، دست سپاه را برای دستگیری‌اش باز گذاشته، به تردید‌ها در مورد پشت‌پرده نقش پاریس دامن می‌زند.

فیگارو پیش‌تر در گزارشی نوشته بود که یکی از دلایل احتمالی  بازداشت فریبا عادلخواه، این است که مقام‌های جمهوری اسلامی قصد دارند او را با یک ایرانی زندانی در فرانسه مبادله کنند. به گزارش این نشریه فرانسوی، جلال روح‌الله‌‌نژاد حدود هشت ماه قبل در فرانسه بازداشت شد و اتهام او نقض تحریم‌های آمریکا علیه تهران است و دستگاه قضایی فرانسه با درخواست آمریکا برای استرداد او به واشینگتن موافقت کرده است.

این در حالی است که جمهوری اسلامی در مبادله زندانیان در چارچوب توافق‌ها با کشورهای غربی سابقه‌ای طولانی دارد. نمونه اخیر آن توافق هسته‌ای است که به آزادی تعدادی از زندانیان ایرانی در آمریکا در مقابل آزادی زندانیان دوتابعیتی ایرانی-آمریکایی از ایران منجر شد که یکی از چهره‌های شناخته شده در بین آنها جیسون رضائیان بود.

دو هفته قبل هم  ایران در مقابل آزادی رضا دهباشی -متهم به دور زدن تحریم‌های آمریکا- از استرالیا و استرداد نگار قدس کنی - با اتهام مشابه- از آمریکا، زوج بلاگر-جهانگرد استرالیایی را آزاد کرد. جولی کینگ و مارک فرکین که به ایران سفر کرده بودند، در تیرماه سال جاری به اتهام به پرواز درآوردن پهپاد برای تصویربرداری در حوالی جاجرود بازداشت شدند. 

بیشتر از