همزمان با پایان بی‌نتیجه مذاکرات احیای «برجام» در دوحه، سه کشور بریتانیا، آلمان و فرانسه در آستانه نشست شورای امنیت سازمان ملل، حکومت ایران را متهم به نقض مفاد برجام، فرصت‌سوزی و جلوگیری از نظارت‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی کردند.

در بخشی از بیانیه روز پنج‌شنبه سه‌ کشور اروپایی آمده که حکومت ایران، طی سه سال گذشته، گام‌های بی‌سابقه‌ای برای سرعت بخشیدن به برنامه اتمی خود برداشته و این اقدام‌ها به‌شدت در حال افزایش است.

این سه کشور در بخش دیگری از بیانیه روز پنج‌شنبه خود اشاره کردند که گفت‌وگوهای احیای برجام در ماه مارس به نتایج قابل قبولی رسیده بود اما ایران فرصت‌سوزی کرد.

به‌نوشته دیپلمات‌های سه کشور اروپایی، ما متاسفیم که ایران تاکنون از این فرصت دیپلماتیک استفاده نکرده و همچنان به تشدید تنش‌های هسته‌ای خود ادامه می‌دهد.

به‌نوشته دیپلمات‌های سه کشور اروپایی، اقدام‌های ایران با شتاب توازن توافق‌‌هایی که ماه‌ها بر سر آن گفت‌وگو صورت گرفت را برهم زده و پنجره رسیدن به یک راه‌حل فوری دیپلماتیک را می‌بندد.

کشورهای اروپایی ضمن قدردانی از تلاش‌های فرستاده ويژه «اتحاديه اروپا» برای گفت‌وگوهای احیای «برجام» با ایران نوشتند برداشت ما از گفت‌وگوهای پایان‌یافته دوحه این است که حکومت ایران بار دیگر فرصت‌سوزی کرد و در عوض خواست‌ها و مطالبات «اضافی» و «غیرواقعی» تازه‌ای پیش کشید.

به باور دیپلمات‌های سه کشور اروپایی، تاثیر اقدامات ایران بر امنیت و رژیم حقوقی «عدم عدم اشاعه سلاح‌های هسته‌ای»، «شدید» و «طولانی‌مدت» است.

در بخش دیگری از بیانیه روز پنج‌شنبه سه‌ کشور اروپایی، علاوه بر برنامه اتمی حکومت ایران، به برنامه موشکی جمهوری اسلامی هم اشاره شده است. 

در این بیانیه، پرتاب موشک ماهواربر ذوالجناح اقدامی «تحریک‌آمیز» توصیف شده است. سه کشور اروپایی در بیانیه خود از رهبران جمهوری اسلامی ایران خواسته‌‌‌اند تا برنامه توسعه موشک‌های بالستیک خود را متوقف کنند. 

توسعه برنامه موشک‌های بالستیک ایران، مغایر با تعهدات حکومت ایران در قطع‌‌نامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است.

اهمیت بیانیه مشترک روز پنج‌شنبه سه کشور اروپایی بریتانیا، فرانسه و آلمان در این است که چند ساعت پیش از برگزاری نشست «شورای امنیت»، به‌منظور بررسی روند اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ صادر شد.

قطع‌نامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، همان قطع‌نامه‌ای است که بعد از توافق هسته‌ای ایران با اعضای گروه ۱+۵ در تیرماه ۱۳۹۴ در شورای امنیت تصویب شد و به‌دنبال آن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران برداشته شد. 

برابر مفاد توافق‌نامه «برجام»، در صورت ارجاع مجدد پرونده اتمی ایران به شورای امنیت سازمان ملل، این امکان وجود دارد که بدون رای‌گیری مجدد، یا امکان استفاده روسیه و چین از «حق وتو»، تمامی تحریم‌های سابق شورای امنیت مجددا اعمال شود.

مواضع نماینده آمریکا در نشست شورای امنیت

ریچارد میلز، معاون نماینده آمریکا در سازمان ملل، روز پنج‌شنبه در نشست «شورای امنیت»، با اشاره مستقیم به شکست مذاکرات اخیر احیا «برجام» در دوحه گفت، حکومت ایران همچنان موضوع‌‌های خارج از «برجام» را پیش می‌کشد و هنوز هیچ اقدام فوری برای نهایی کردن توافق انجام نداده است.

به گفته میلز، دولت جو بایدن، رئيس‌جمهوری آمریکا، همچنان متعهد به «بازگشت متقابل به اجرای کامل توافق‌نامه برجام» است.

به گفته نماینده آمریکا، از ماه مارس گذشته، امکان دست‌یابی به یک توافق وجود داشت؛ اما آمریکا تنها زمانی می‌تواند توافق را امضا کند که حکومت ایران از طرح خواست‌های فرابرجامی خود دست بردارد.

حذف نام سپاه پاسداران از فهرست سازمان‌های تروریستی ایالات متحده، از خواست‌های اصلی حکومت ایران در جریان مذاکرات غیرمستقیم خود با آمریکا است. 

به گفته نماینده آمریکا، حذف دوربین‌ها و سایر تجهیزات نظارتی «آژانس بین‌المللی انرژی اتمی»، امکان بازگشت به توافق هسته‌ای «برجام» را دشوار کرده است.

برابر توافق‌نامه برجام، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، به عنوان نهاد ناظر اجرای توافق‌نامه معرفی شده است.

مواضع نماینده بریتانیا در نشست شورای امنیت

باربارا وودوارد، نماینده بریتانیا در نشست شورای امنیت نیز اقدامات حکومت ایران را باعث تشدید تنش‌‌های هسته‌ای و تهدیدی برای «صلح» و «امنیت بین‌المللی» توصیف کرد.

به‌گفته نماینده بریتانیا در «شورای امنیت» مهم این است که واضح بگویم برنامه هسته‌ای حکومت ایران هرگز به اندازه امروز پیشرفته نبوده و تشدید تنش هسته‌ای ایران، تهدیدی برای صلح و امنیت بین‌المللی به‌شمار می‌رود.

به‌گفته نماینده بریتانیا، حکومت ایران از طریق توسعه، نصب و بهره‌گیری از سانتریفیوژهای پیشرفته جدید، برنامه غنی‌سازی اورانیوم خود را ادامه داده و بر حجم ذخایر اورانیوم ۲۰ و ۶۰درصدی خود افزوده است.

به‌گفته باربارا وودوارد، با سرعت فعلی روند غنی‌سازی، حکومت ایران احتمالا تا پایان سال جاری میلادی، مواد لازم برای ساخت چندین «وسیله هسته‌ای» در اختیار خواهد داشت.

مواضع نماینده جمهوری اسلامی ایران در شورای امنیت

در برابر، مجید تخت‌روانچی، نماینده جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل روز پنج‌شنبه گفت حکومت ایران خواهان ضمانت‌های قابل راستی‌آزمایی از دولت آمریکا است تا مجددا از توافق هسته‌‌ای خارج نشود.

به گفته تخت‌روانچی «واقعیت این است که تحریم‌ها همچنان پابرجا هستند و ایران از منافع اقتصادی آن‌طور که در توافق وعده داده شده بود، بهره نمی‌برد.»

نماینده جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل سه کشور اروپایی بریتانیا، آلمان و فرانسه را متهم کرد که تعهدات و وعده‌های پذیرفته شده در توافق «برجام» را نادیده گرفتند و ایران را ناچار به اقدام متقابل و تعلیق تعهداتش کردند.

به‌گفته تخت‌روانچی، ایران در حال حاضر، به‌دنبال به دست آوردن تضمین‌های برای «لغو موثر» و «قابل راستی‌آزمایی» همه تحریم‌های است.