ادامه بن‌بست سیاسی عراق را در باتلاق جنگ داخلی فرو خواهد برد

قوی‌ترین گزینه احتمالی پس از پایان ضرب‌الاجل برگزاری دوباره انتخابات است

نگرانی از فرو رفتن عراق در ورطه درگیری‌های داخلی به‌شدت افزایش یافته است - AFP

با نزدیک شدن به پایان ضرب‌الاجل مقتدی صدر، رهبر جریان صدر، به جناح‌های «چارچوب هماهنگی» به‌منظور تشکیل دولت جدید در بغداد، عراق به مرحله حساس و خطرناک دیگری وارد می‌شود که پیش‌بینی عواقب آن بی‌نهایت دشوار است.

مقتدی صدر اواسط ماه مه اعلام کرد که جریان صدر در اقدامی تازه، باهدف برون‌رفت از بن‌بست سیاسی، دست‌کم به مدت ۳۰ روز به اپوزیسیون ملی می‌پیوندد تا مسیر دشوار تشکیل دولت جدید عراق هموار شود. او از ائتلاف‌های دیگر مجلس خواست برای عبور از بن‌بست سیاسی به‌طور جدی وارد عمل شوند تا بتوانند در مدت تعیین‌شده دولت تشکیل دهند؛ در غیر این صورت، جریان صدر ناگزیر می‌شود تصمیم دیگری اتخاذ کند.

اکنون با نزدیک شدن به پایان ضرب‌الاجل یادشده و با توجه به تشدید وخامت اوضاع به دلیل تداوم بن‌بست سیاسی و اوج‌گیری تنش بین گروه‌های مختلف عراقی، نگرانی از فرو رفتن این کشور در ورطه درگیری‌های داخلی به‌شدت افزایش یافته است؛ به‌ویژه اینکه همه طرف‌های درگیر در این بحران سلاح در دست دارند و گروه‌های شبه‌نظامی وابسته به خارج نیز برای بقا و حفظ نفوذ و سلاح‌هایی خود در انتظار فراهم شدن فرصتی‌اند تا به گروه‌های مخالفشان حمله کنند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

با این حال، تلاش‌های داخلی انجام‌شده در این زمینه تاکنون به راه‌حل مناسبی که موردپذیرش همه باشد، منجر نشده و ضرب‌الاجل مقتدی صدر هم در آستانه پایان است. برخی از ناظران براین باورند که طرح‌ها و ابتکار‌های منطقه‌ای ممکن است در آینده نه‌چندان دور، به بن‌بست سیاسی در عراق پایان دهد.

اثیر الشرع، پژوهشگر سیاسی، در گفت‌وگو با اسکای‌نیوز عربی، گفت: «یکی از عمده‌ترین سناریوهایی که با پایان قریب‌الوقوع ضرب‌الاجل مقتدی صدر مطرح می‌شود، ادامه کار روسای فعلی قوای سه‌گانه است که جناح‌های چارچوب هماهنگی آن را مطرح می‌کنند و انتظار می‌رود کردها نیز به ابتکار چارچوب هماهنگی، طرحی مشابه ارائه دهند؛ به‌ویژه اینکه در حال حاضر هیچ راه‌حل‌ دیگری برای برون‌رفت از بحران وجود ندارد.»

 الشرع افزود: «در این اواخر، الینا رومانوسکی، سفیر ایالات متحده در عراق، با مارک برایسون ریچاردسون، سفیر بریتانیا، و جنین هنیس پلاسخارت، فرستاده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد در امور عراق، دیدارهای متعددی داشت که هدف از آن‌ها یافتن راهی برای خروج از بن‌بست سیاسی در عراق بود. از این‌رو ممکن است تلاش‌های بازیگران خارجی بتواند در متقاعد کردن احزاب و گروه‌های مختلف عراقی برای عبور از بحران کنونی تاثیر بگذارد.»

اثیر الشرع معتقد است با توجه به وخامت روزافزون اوضاع عراق، شاید بهترین سناریو حفظ دولت مصطفی‌الکاظمی و ابقای برهم صالح در سمت ریاست‌جمهوری باشد تا زمینه برای برداشتن گام بعدی فراهم شود.

کتاب المیزان، پژوهشگر سیاسی عراقی، در مصاحبه‌ با اسکای‌نیوز عربی، درباره اقدام‌های احتمالی مقتدی صدر در صورت پایان ضرب‌الاجل تعیین‌شده، گفت: «قوی‌ترین گزینه احتمالی پس از پایان ضرب‌الاجل برگزاری دوباره انتخابات است؛ به‌ویژه اینکه در چند روز اخیر اغلب جناح‌های سیاسی به این گزینه اشاره می‌کنند.»

او افزود: «در صورت پایان یافتن مهلت و ادامه بن‌بست روند تشکیل دولت، مقتدی صدر ممکن است هواداران خود را به راه‌اندازی تظاهرات فراخواند تا گروه‌های مخالف و دولت فعلی عراق بیشتر تحت‌فشار قرار گیرند و ناگزیر شوند راه‌حل‌های مطرح‌شده برای تشکیل دولت جدید را بپذیرند.»

بنابراین در صورت دست نیافتن به راه‌حلی برای پایان دادن به بن‌بست سیاسی، بعید نیست که عراق با توجه به حضور گسترده گروه‌های شبه‌نظامی و وضعیت امنیتی شکننده‌اش، به جنگ داخلی شدیدی که پیش‌بینی عواقب آن نامشخص و دشوار است، وارد شود.

بیشتر از جهان