پدیده اسلام هراسی یا ترس از اسلام، بار دیگر چهره زشت و نفرت انگیز خود را در بریتانیا آشکار کرد. بر اساس گزارش‌ها، روز نهم آوریل، گروهی از هواداران حزب محافظه‌کار قصد داشتند به آقای سجاد جاوید، وزیر کشور مسلمان تبار کشور بریتانیا حمله کنند. یک روز پس از این حادثه، اعلام شد که دولت بریتانیا آقای راجر سکرتن، وزیر مشاور در امور مسکن را، به دلیل انکار پدیده اسلام هراسی و صحبت‌های ضد یهودی، از کار برکنار کرده است.
هنگامی که بحث از احساسات افراط گرایانه از سوی راست گراهای تندرو، مانند اقدام به حمله به وزیر کشور می‌شود، باید تلاش کنیم تا مسئولین دولت و توده‌های راست گرا به پذیرش خطر این گونه اندیشه‌ها متقاعد شوند.
از زمان حمله تروریستی در شهر کرایس چرچ نیوزیلند، ده‌ها مسجد و مرکز اسلامی در بریتانیا مورد حمله قرار گرفته است. افرادی خشمگین با چکش‌های سنگین به افراد حاضر در گردهمایی‌های اسلامی حمله ور شده‌اند. بسته‌های مشکوک در مقابل ورودی مساجد و مراکز اسلامی جا گذاشته شده است. برخی از این مراکز تخریب شده و نسخه‌هایی از قرآن سوزانده شده است. در یکی از این موارد در استان سوری، شماری از مسلمانان مورد آزار و اذیت افراد نژاد پرست و ضد مسلمان قرار گرفتند و در این میان یک جوان مسلمان جان خود را از دست داد. به گفته پلیس، این حمله از اندیشه‌های گروه‌های راست افراطی الهام گرفته است.
بی تردید، این رویدادها، نمونه‌ای از حوادث مشابه بی شماری است که در این اواخر در بریتانیا به وقوع پیوسته است. البته برای من و سازمان "جان ترست" که در آن کار می‌کنم و از سال‌ها پیش در زمینه عوامل گسترش افراط گرایی و اسلام هراسی تحقیق می‌کنیم، افزایش ناگهانی اسلام هراسی در بریتانیا، به ویژه از زمان حمله تروریستی در نیوزیلند، تعجب آور نیست. اما متأسفانه، خطر تروریسم راست افراطی، هرگز جدی گرفته نشده است.
اقدامات تهدید آمیز راست افراطی، پدیده جدیدی نیست. ما بارها قربانی انتقاد جناح‌های راست افراطی شده‌ایم. در جریان سه سال گذشته من و مرکز حمایت از حقوق زنان در منطقه هارنگی، مورد شکنجه و آزار نژادپرستی قرار گرفتیم و مرکز ما را به آتش زدن عمدی تهدید کردند. چند بار تماس‌های تلفنی تهدیدآمیزی دریافت کردیم. افرادی ما را تهدید می‌کردند که گلوی شما زنان مسلمان را پاره خواهیم کرد. شمار زیادی از خانم‌های مسلمان از ماجراهای سختی که پیش از سال ۲۰۱۹ با آن ها روبرو شده بودند، صحبت می‌کردند. این زنان می‌گفتند: «افرادی که بسیار خشمگین بودند با پرتاب تکه‌های گوشت خشک شده خوک به طرف ما، می‌گفتند به کشور خود بر گردید.» برخی دیگر حجاب زنان مسلمان را در مقابل چشم مردم از سر آنها بیرون می‌کشیدند و تف به روی آنها می‌انداختند و بطری‌های شیشه‌ای را به سمت آنها پرتاب می‌کردند.
یک خانم با حجاب جوان از تجربه تلخ خود در سال ۲۰۱۷ صحبت می‌کرد که گروهی از مردان در شهر لیدز و در روشنی روز به صورت فیزیکی به او حمله کردند و او را مورد آزار و اذیت قرار دادند.
در بررسی‌هایی که در زمینه جرائم ناشی از نفرت در جامعه داشتیم، تجارب اغلب خانم‌هایی که مورد آزار و اذیت قرار گرفته بودند، نشان می‌داد بیشتر این حوادث در وسایل حمل و نقل عمومی صورت گرفته است.
آیا وقوع این حوادث برای پلیس یا اداره حمل و نقل لندن کافی نبود تا مانع از سوء استفاده گروه‌های راست افراطی از وسایل حمل نقل عمومی بشود؟ آیا برخورد با این رویدادها با سرعت عمل صورت گرفت؟ اگر این حوادث، الهام گرفته از داعش بود، آیا واکنش به همین شکل بود؟ و تا این حد از دید نظارت و کنترل دور نگه داشته می‌شد؟
با این که برخی از سیاستمداران، موسسات و رسانه‌ها به این مسئله توجه کردند و در قبال این گونه حوادث نژاد پرستانه و یا اسلام هراسی واکنش نشان دادند، اما متأسفانه به سرچشمه این رویداد‌های نفرت پراکنی و عاملان آنها توجهی نشد.
واکنش‌های سیاسی در برابر این جریانات، انسان را به یاد همان شعار “در جامعه ما جایی برای نفرت و انزجار وجود ندارد." می‌اندازد. ولی متأسفانه، مدت‌ها است که جامعه ما دچار وحشت فکری شده و لازم است به واقعی بودن این پدیده اعتراف شود تا برخورد مناسب با آن صورت گیرد.
پدیده اسلام هراسی از سوی سیاستمداران محلی و ملی، نهادها، رسانه‌های بزرگ و شبکه‌های اجتماعی به شدت مورد حمایت قرار دارد. برخی از رسانه‌ها به منظور تشویق به اسلام هراسی و کم اهمیت جلوه دادن پیامدهای آن، با موج شدیدی از انتقادات روبرو شدند.
آقای بورسی جانسون، وزیر پیشین امور خارجه، در صحبتی که سال گذشته داشت، طرز لباس پوشیدن برخی از زنان مسلمان را مستقیما به استهزاء گرفت. همچنین شماری از مشاوران حزب محافظه کار، صحبت‌ها و نظرات متعدد نژاد پرستانه و مرتبط به اسلام هراسی ابراز داشتند.
به‌رغم این که مؤسسات و نهادهای رسانه‌ای به خاطر حذف نکردن مطالب افراطی انتشار یافته از سوی گروه‌های راست رادیکال مورد انتقاد قرار گرفتند، اما به نظر نمی‌رسد این تهدیدات جدی گرفته شود. زیرا این نهادها خود را ملزم به رعایت این سیاست‌ها و تلاش برای مقابله با این پدیده نمی‌دانند.
در جریان حمله تروریستی کرایس چرچ، شبکه اجتماعی «فیس بوک» این حمله خونین را به مدت ۱۷ دقیقه به صورت زنده پخش کرد و سپس اقدام به جلوگیری از انتشار و حذف آن کرد. این عملکرد در مغایرت کامل با سیاست حذف تمامی مطالب مرتبط به سازمان داعش از شبکه‌های اجتماعی است.
چرا برخورد شدیدی که با افراط گرایی اسلامی می‌شود با افراط گرایی راست رادیکال نمی‌شود؟ چرا هیچ گاه واکنش و جدیت لازم علیه افزایش رفتارهای راست افراطی صورت نمی‌گیرد؟
جامعه بشری شاهد حوادث خشونت آمیز بی شماری از سوی گروه‌های راست افراطی است. اما متأسفانه شیوه برخورد با مسئله اسلام هراسی، به گونه مستقیم و یا غیر مستقیم به شکلی بوده که وضعیت رقت بار کنونی را به وجود آورده است.
همین سخنان طعنه آمیز، جوک ها و ویدیوهای کنایه آمیزی، که در ظاهر به بهانه سرگرمی پخش می‌شود، در واقع محرک و انگیزه اصلی سیاست‌های راست افراطی است، که سرانجام جامعه را با جنبش و ایدئولوژی خشمگین "برتری نژاد سفید" روبرو کرده است. اکنون این مسئله، تبدیل به پدیده‌ای طبیعی شده است که افراد بی گناه قربانی آن می‌شوند.
البته وقوع حملات تروریستی، همچون حمله به مسجد فینزبری یا قتل عام کرایس چرچ، نه تنها مانع عقب نشینی و یا تجدید نظر از اندیشه‌های افراط گرایی نمی‌شود بلکه برای افرادی که چنین افکاری دارند بیشتر الهام بخش و تشویق کننده است.
جریانات تلخی که تا کنون صورت گرفته است، نه آغاز حملات افراط گرایی و نه متأسفانه پایان آن است. به این ترتیب اگر همین گونه نظاره گر بنشینیم، شمار این حوادث ناگوار بیشتر شده و افراد بی شماری را قربانی خواهد کرد.
ساجده مغل
------------------------------------------------------
خانم ساجده مغل، مدیر اجرایی بنیاد خیریه "جان ترست" در بریتانیا است. این بنیاد خیریه به مسائلی از جمله، آموزش و پرورش، توانمند سازی جوانان مسلمان و افرادی که از تبار مردم آسیا و یا آفریقا بوده و پناهندگانی که از اقلیت‌های قومی هستند، می پردازد.
