زیان کسب‌وکارهای آنلاین در برابر سود دولت از پست

با افزایش بهای تعرفه‌ها، برای کسب‌وکارهای مجازی دیگر «ارسال رایگان» به‌صرفه نیست

تنها عاملی که موجب شد استفاده از خدمات شرکت پست همچنان ادامه داشته باشد، تعرفه‌های به‌نسبت ارزان آن بود - انتخاب

در پی انتشار اخبار متعدد درباره افزایش هزینه‌های پست، وزارت ارتباطات جمهوری اسلامی ایران با تایید افزایش بهای تعرفه‌ها، اذعان کرد که این اقدام در جهت «حرکت به سمت سوددهی» انجام شده است. بر اساس اعلام عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات، هزینه پست‌ عادی و سفارشی برای مردم ۲۰ درصد و برای شرکت‌های حقوقی ۵۰ درصد افزایش یافته و تعرفه پست‌ ویژه و پیشتاز نیز ۴۰ درصد بیشتر شده است.

این در حالی است در حال حاضر نزدیک به ۳۵۰ هزار کسب‌وکار ایرانی در فضای مجازی فعالیت می‌کنند و به گفته رضا الفت‌نسب، عضو هیئت‌مدیره اتحادیه کشوری کسب‌وکارهای مجازی، هرگونه افزایش قیمت بر کسب‌وکارهای اینترنتی و خریداران آن‌ها تاثیرگذار است. 

عضو هیئت‌مدیره انجمن صنفی کسب‌وکارهای اینترنتی با بیان اینکه افزایش هزینه حمل‌ونقل در وهله اول بر دوش کسب‌وکار و در وهله دوم بر دوش خریدار است، گفت: «در طول سال‌های اخیر، تعرفه‌های شرکت پست طوری بود که خیلی نمی‌شد با آن رقابت کرد. بسیاری از کسب‌وکارهایی که در حوزه لجستیک کار می‌کردند، رقابت را واگذار کردند و از بین رفتند. از آن طرف، شرکت پست هم نتوانست خدمات خوبی ارائه دهد. با این تفاسیر، صرفا همان موضوع قیمت بود که توانست کسب‌وکارهای حوزه لجستیک را تقریبا از بین ببرد.»

همان‌طور که این فعال صنفی می‌گوید، تنها عاملی که موجب شد استفاده از خدمات شرکت پست همچنان ادامه داشته باشد، تعرفه‌های به‌نسبت ارزان آن بود؛ اما حالا در شرایطی که دیگر رقبا نیز از صحنه خارج شده‌اند و مردم انتخاب دیگری ندارند، وزارت ارتباطات بر افزایش بهای تعرفه‌های پستی مهر تایید زده است.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

الفت‌نسب در گفت‌وگوی خود با پایگاه خبری انتخاب، ابراز امیدواری کرد که خریداران نیز با صاحبان مشاغل آنلاین در افزایش قیمت‌ها همراهی کنند تا این چرخ بچرخد. او افزود: «کسب‌وکار سود چندانی ندارد که بخواهد هزینه ارسال را هم پرداخت کند.»

به گفته این عضو هیئت‌مدیره انجمن صنفی کسب‌وکارهای اینترنتی، در ابتدای کار که حوزه تجارت الکترونیکی در ایران شکل گرفت، بسیاری از کسب‌وکارها حتی تا به امروز هم هزینه حمل را رایگان یا کم کردند؛ اما به نظر می‌رسد که دیگر هزینه‌ها گزاف می‌شود و کسب‌وکارها هم نمی‌توانند به روال قبل فعالیت کنند. 

پیش‌تر محمود لیایی، مدیرعامل شرکت پست، گفته بود: «تعرفه‌های پستی در دی‌ماه ۱۴۰۰ در مصوبه کمیسیون تنظیم مقررات مصوب شد و ما اجازه اجرای آن‌ها را داشتیم، اما به دلیل تصمیم ستاد تنظیم بازار که بنا به دستور رئیس‌جمهوری، تا انتهای سال هیچ تعرفه دولتی افزایش پیدا نکند، اجرای این مصوبه معلق ماند و به تشکیل اولین جلسه ستاد تنظیم بازار بعد از سال جدید موکول شد.» 

حالا با مجوز رسمی ستاد تنظیم بازار که محمد مخبر، معاون اول رئیس‌جمهوری، ریاست آن را بر عهده دارد، تعرفه‌های پستی گران‌ شده‌اند تا درآمدهای دولت از بخشی که شرکت‌های خصوصی در آن فعال نیستند، افزایش پیدا کند؛ کما اینکه مدیرعامل شرکت پست گفت: «ما در حال حاضر روزانه بین ۱۰ تا ۱۵ میلیارد تومان ضرر می‌دهیم. این ضرر هم بیشتر به این خاطر است که هزینه تمام شدن قبول مرسوله، تجزیه مبادلات، رهسپاری و توزیع، تقریبا دو برابر نرخ تعرفه فعلی است. هرچقدر که ما بتوانیم جلو این ضرر را بگیریم، به سمت سوددهی می‌رویم.»

کسب‌وکارهای آنلاین که پس از همه‌گیری کرونا رونق بیشتری نیز پیدا کردند، این روزها با خطر جدی نابودی مواجه‌اند؛ اختلال در اینترنت به‌خصوص در شهرها و روستاهای کوچک و خیز دولت و مجلس برای اجرای اینترنت ملی و فیلتر کردن رسانه‌های اجتماعی مثل اینستاگرام ادامه کار مشاغل اینترنتی را تهدید می‌کند. در این بین، برخی مشاغل مربوط به زنان هم برای نمایش محصولات خود با محدودیت‌هایی مواجه‌اند. حالا در کنار همه این مشکلات، قرار است افزایش هزینه‌های پست نیز به گرفتاری‌های صاحبان مشاغل آنلاین اضافه شود تا ادامه فعالیت آن‌ها بیش از پیش به مخاطره بیفتد. 

بسیاری از صاحبان مشاغل اینترنتی زنان سرپرست خانوار و افرادی‌اند که صنایع و هنرهای ‌دستی خود را در فضای مجازی و به‌خصوص اینستاگرام می‌فروشند. تعداد زیادی از این افراد در روستاها و شهرستان‌های ایران سکونت دارند و برای اینکه بتوانند محصولات خود را بفروشند، جز استفاده از خدمات پستی، انتخاب دیگری ندارد. درصد زیادی از کسب‌وکارهای مجازی هم برای اینکه میان خریداران خود اشتیاق بیشتری ایجاد کنند، برای ارسال محصولاتشان هزینه‌ای دریافت نمی‌کنند؛ اما حالا با افزایش بهای تعرفه‌ها دیگر «ارسال رایگان» برای کسب‌وکارهای مجازی به‌صرفه نیست و آن‌ها مجبورند هزینه‌ ارسال را به قیمت محصولات خود بیفزایند و همین مسئله احتمال کاهش جدی خریداران آن‌ها را به همراه دارد. 

وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تاکنون از کسب‌وکارهای فعال در فضای مجازی آمار دقیق و مستندی ارائه نکرده است اما بر اساس اعلام فعالان مشاغل آنلاین، بین ۲۵۰ تا ۳۵۰ هزار کسب‌وکار فقط در رسانه اجتماعی اینستاگرام فعال‌اند. اغلب این صفحات متعلق به مشاغل خانگی، بومی و غیررسمی‌اند و معاش بسیاری از خانواده‌ها به ادامه فعالیت آن‌ها بستگی دارد.

بیشتر از اقتصاد