هزاران ناسیونالیست اسرائیلی روز یکشنبه، ۲۹ مه، دست به راهپیمایی در محله مسلمان‌نشین اورشلیم (بیت‌المقدس) زدند، در حالی که بسیاری از آنان شعار «مرگ بر عرب» سر می‌دادند. ناظران نگرانند که این تحرکات که از طرف جریان‌های دست‌راستی در اسرائیل رهبری می‌شود، به درگیری‌های تازه‌ای در اسرائیل، و بین برخی یهودی‌های این کشور و فلسطینی‌ها بینجامد. طبق تخمین نشریه «تایمز اسرائیل»، بیش از ۵۰ هزار نفر در این تظاهرات شرکت کردند. 

بیشتر شرکت‌کنندگان مردان یهودی جوان و ارتدوکس بودند و برای بزرگداشت «روز اورشلیم» به خیابان آمدند. این روز در اسرائیل تعطیل رسمی، و جشن فتح محله قدیمی و مقدس اورشلیم در جریان جنگ شش روزه ۱۹۶۷ است. این محله که شامل مسجد الاقصی و دیوار ندبه یهودیان است، تا پیش از آن جنگ در اختیار اردن بود. سال گذشته همین تظاهرات از جمله عواملی بود که منجر به جنگ ۱۱ روزه با حماس در غزه و درگیری‌های گسترده میان یهودیان و فلسطینی‌ها در شهرهای اسرائيل شد. تظاهرات امسال نیز از سوی فلسطینی‌ها و اردن، که همچنان نقش کلیددار مسجد الاقصی را دارد، محکوم شد.

اسرائیل اعلام کرده بود که هزاران نیروی پلیس و امنیتی را برای این روز به میدان آورده است تا از درگیری‌های خشن جلوگیری شود. 

حدود ۴۰ درصد از ساکنان اورشلیم که بیشتر در مناطق شرقی آن زندگی می‌کنند، فلسطینی‌اند و اکثریت قریب به اتفاق آن‌ها شهروند اسرائیل نیستند. اکثریت تقاضاهای آن‌ها برای دریافت این شهروندی در ۲۰ سال گذشته، به دلایل مختلف پذیرفته نشده است. 

در آغاز راهپیمایی، گروه‌های جوانان یهودی ارتدوکس در بیرون باب نابلس، از میدان‌های اصلی گردهمایی فلسطینی‌ها در اورشلیم، گرد آمدند و به اقدام‌هایی همچون تکان دادن پرچم اسرائیل، خواندن ترانه‌های مذهبی و ناسیونالیستی، و شعار «ملت یهودی زنده است» پرداختند. آن‌ها سپس وارد محله مسلمانان شهر شدند. یکی از گروه‌های بزرگ جمعیت شعار می‌داد:‌ «مرگ بر عرب‌ها» و «روستایت آتش بگیرد».

گروهی از نوجوانان فلسطینی با تغییر بخشی از کتاب مقدس یهودیان، آواز خواندند:‌ «من به خاطر هر دو چشمم از فلسطین انتقام می‌گیرم —لعنت به آنان.» در کتاب مقدس، سامسون ترانه‌ای مشابه درباره «فلیسطی‌ها» می‌خواند که گروهی تاریخی‌اند. 

از شعارهای دیگری که در فیلم‌های تظاهرات می‌شنویم: «دفعه بعدی که دیدی عرب‌ها فرار می‌کنند، پاهایت را دراز کن و بندازشان زمین.»

پلیس، فلسطینی‌ها را از منطقه دور کرده بود. با این حال، پهپادی با پرچم فلسطینی بر فراز تظاهرات پرواز کرد که پلیس آن را ضبط کرد. 

نفتالی بنت، نخست‌وزیر اسرائیل، پیش از این تظاهرات گفته بود: «برافراشتن پرچم اسرائیل در پایتخت اسرائیل امری بدیهی است.» اما این چهره راست‌گرا همچنین از تظاهرات‌کنندگان خواسته بود رفتاری «مسئولانه و محترمانه» داشته باشند. 

آقای بنت با صدور بیانیه‌ای از پلیس خواسته بود «هیچ تحملی» در برابر گروه‌های نژادپرست نشان ندهد. نخست‌وزیر گفته بود که این گروه‌ها «اقلیتی‌اند که آمده‌اند کل منطقه را آتش بزنند» و وعده داد که دست به تعقیب قضایی رفتارهای خشونت‌آمیز بزند؛ کاری که در تاریخ اسرائیل سابقه چندانی ندارد. یائیر لاپید، وزیر خارجه لیبرال اسرائيل، نیز گروه‌های نژادپرست را «مایه شرم» خواند. 

در آستانه این تظاهرات بیش از ۲۶۰۰ یهودی اجازه ورود به «کوه معبد» را یافتند که به گفته رسانه‌های عبری‌زبان، تعدادی کم‌نظیر است. طبق توافق موجود بین طرفین، یهودی‌ها اجازه دیدار از این منطقه را دارند، اما اجازه ندارند در آن نیایش کنند. پلیس گفت تعدادی را به دلیل زیرپا گذاشتن این قوانین دستگیر کرده است. 

در سال گذشته، مقام‌های اسرائیل در دولت وقت بنیامین نتانیاهو، مسیر گردهمایی را در آخرین لحظه عوض کردند تا از محله مسلمانان عبور نکند. اما دیگر زیادی دیر شده بود. حماس در پاسخ به راهپیمایی دست به موشک‌باران به سمت اورشلیم زد. نتیجه، ۱۱ روز جنگ خونین بود.

راهپیمایی روز یکشنبه در پی افزایش تنش‌ها می‌آید. پلیس اسرائیل در ماه‌های گذشته بارها با تظاهرات‌کنندگان فلسطینی که سنگ پرتاب می‌کنند، درگیر شده است و با گلوله‌های پلاستیکی و نارنجک دودافزا به آن‌ها حمله کرده است. 

همچنین، شاهد حمله‌های تروریستی در خاک اسرائیل و در کرانه غربی اشغالی بوده‌ایم که طی آن ۱۹ اسرائیلی کشته شده‌اند. عملیات متقابل اسرائیلی‌ها در کرانه غربی نیز باعث کشته شدن بیش از ۳۵ فلسطینی شده است که شماری از آنان کودک بوده‌اند. یکی از فلسطینی‌هایی کشته شده شیرین ابوعاقله، خبرنگار مشهور شبکه «الجزیره» است که طبق برخی یافته‌ها، عامدانه از سوی تک‌تیراندازان اسرائیلی‌ها هدف گرفته و کشته شده است. 

با این حال، دولت اسرائیل به راهپیمایی امسال اجازه داد از مسیر معمول خود که از محله مسلمانان می‌گذرد، عبور کند. پیش از تظاهرات، شاهد درگیری بین جوانان یهودی و فلسطینی بودیم. جوانان فلسطینی به سوی طرف مقابل صندلی و بطری پرتاب کردند و فریاد «الله اکبر» سر دادند. برخی از تظاهرات‌کنندگان هم با گاز فلفل به فلسطینی‌ها و به روزنامه‌نگاران حاضر حمله کردند. در یکی از فیلم‌هایی که در رسانه‌های اجتماعی پخش شده است، یک مرد جوان یهودی را می‌بینیم که با لگد و اسپری به پیرزنی فلسطینی حمله می‌کند و او را به زمین می‌اندازد. در صحنه‌ای دیگر گروهی از جوان‌های اسرائیلی یک پرچم فلسطین را مقابل باب نابلس پاره می‌کنند. 

پلیس نیز با گلوله‌های پلاستیکی، باتوم، و گاز فلفل به فلسطینی‌ها حمله کرد. به گفته هلال احمر فلسطین، ۱۵ نفر به دست پلیس اسرائیل مصدوم، و چهار نفر آنان بستری شده‌اند.