قبل از این زمانی که اهل کسبه به آدم‌هایی با لباس سفید بلند و دستارهای سیاه بر می‌خوردند، آنان را ساکنان روستاها می‌دانستند و تلاش می‌کردند این افراد را به مغازه‌های خود بکشانند، زیرا آنها به یکباره مقدار زیادی خرید می‌کردند و به روستاهای خود برمی‌گشتند.

اما در نه ماه گذشته، وقتی چنین افرادی به سوی اهل کسبه نزدیک می‌شوند، همه تلاش دارند تا از آنها دوری بگیرند، زیرا این افراد نه تنها هیچ خریدی نمی‌کنند، بلکه خرید و فروش اهل کسبه را نیز مختل می‌کنند.

حالا به به کسانی با این شکل پوشش در شهرها، «ماموران امر به معروف» می‌گویند.

وبسایت خبری بی بی سی انگلیسی گزارش تازه‌ای از فعالیت‌های آمران به معروف در شهرهای بزرگ افغانستان منتشر کرده است.

به گفته بی بی سی، ماموران امر به معروف تقریبا همه روز در بازارها، و کوچه پس کوچه‌ها و حتی اگر لازم بود، داخل خانه‌های مردم می‌شوند و آنان را به زعم خود به راه راست راهنمایی می‌کنند. اما این راهنمایی بر خلاف آنچه مقام‌های امربه معروف ادعا می‌کنند، فقط توصیه نیست. اگر نیاز باشد، آنها از بدترین نوع خشونت نیز استفاده می‌کنند. ماموران مذهبی طالبان حتی لوازمی را که در داخل مغازه‌هاست جستجو می‌کنند تا مبادا بر روی این لوازم عکسی از زنی بدون حجاب وجود داشته باشد. آنان هر روزه برای مغازه‌داران در پاساژهای بزرگ در مورد اهمیت نماز خواندن و گذاشتن ریش سخنرانی می‌کنند و مغازه‌داران نیز موظف به شنیدن این سخنرانی تا آخرین کلام هستند.

یکی از این ماموران مذهبی، مولوی محمود فاتح است. جوانی ۲۵ ساله با عینک‌های گرد مد روز. او رهبری یک گروه از ماموران امر به معروف را بر عهده دارد. او با روحیه برادرانه به مغازه داران می‌گوید، گذاشتن ریش سنت حضرت محمد است و بعد با خنده می‌گوید، البته فایده‌های دیگری نیز دارد. او به همکارانش اشاره می‌کند و می‌گوید هر کدام از این افراد، دو یا سه زن دارند.

مولوی فاتح با چهار همکار خود در میان پاساژ های بزرگ و مغازه ها می‌گردد و هرازگاهی مشکلات مردم را نیز یادادشت می‌کند.

ظاهرا به این عملکرد و برخورد طالبان، واکنش و نقدی وجود ندارد. فرمان‌های تازه رهبری طالبان در مورد نحوه پوشش زنان و خروج آنان از خانه، با واکنش های زیادی رو به رو شده است. وقتی از مولوی فاتح در مورد پوشش زن‌ها پرسیده شد، او گفت:« ما در مورد مردان با مردان صحبت می‌کنیم. در مورد زنان پوسترهای لازم به در مغازه‌ها نصب شده و همه در این رابطه آگاه هستند.»

روی در چند مغازه، پوسترهایی از زنان با دو نوع پوشش نصب شده است. یکی برقع آبی رنگ و دیگری لباس کاملا سیاه با روبند.

فعالان حقوق زنان در داخل و خارج از کشور با تندی به این فرمان جدید واکنش نشان دادند. این فرمان‌ها در حالی صادر می‌شود که تقریباً همه دختران نوجوان هنوز اجازه بازگشت به مدرسه را ندارند و به بسیاری از کارمندان زن دستور داده شده است که به دفتر خود بازنگردند.

نگرانی واقعی هم دارد کم کم در دل مردم به خصوص زنان رسوخ می‌کند، زیرا هر روز دستور و قاعده سختگیرانه‌تری برای نحوه پوشش زنان مطرح می‌شود.

به تازگی وزارت امر به معروف دستور داده است که زنان مجری در رسانه‌های تصویری در کنار حجاب کامل، صورت خود را نیز با ماسک بپوشانند. این دستور واکنش‌های زیادی داشته و نهادهای بین المللی و سیاست‌مداران و فعالان حقوق بشر نسبت به آن واکنش نشان داده‌اند.

با این حال در سطح شهر، هنوز فضا به حدی تنگ نشده است که باعث وحشت زنان شود. اکثریت زنانی که در داخل شهر کابل حضور دارند، صورت‌های خود را نپوشانده‌اند. هرچند حضور زنان برقع پوش و زنانی که روبند سیاه به صورت دارند، نسبت به گذشته بیشتر شده‌اند.

مولوی فاتح می‌گوید:« ما تفاوت بین زن با حجاب و بی‌حجاب را زود احساس می‌کنیم. کسی که خواسته باشد از مرز حجاب و حیا بگذرد و از محدودیت‌ها عبور کند، ما تلاش خواهیم کرد تا سرپرست او را پیدا کرده و به وی تذکر بدهیم.»

هرچند مولوی فاتح مشخص نمی‌سازد که عبور از محدودیت‌ها چگونه است، می‌گوید:« فساد اصلی اخلاقی در صورت نهفته است. اگر صورت پنهان نشود چگونه می‌توان با فساد مبارزه کرد؟»

او می‌گوید هیچ‌گونه خشونتی در مورد افرادی که حجاب را رعایت نمی‌کنند صورت نمی‌گیرد. صرفا در آخرین مرحله سرپرست زن برای یک شب در دفتر آنان خواهد ماند و مورد نصیحت قرار خواهد گرفت. اما بسیاری این ادعای ماموران مذهبی را قبول ندارند. آنان می‌گویند که خشونت به صورت ذاتی در طالبان نهادینه شده و نسبت به هر مسئله با خشونت برخورد می‌کنند.

لیلا بسیم، از فعالان حقوق زنان در کابل، خود شاهد شیوه‌های خشونت‌بار طالبان در مواجهه با زنان بوده است.

او می‌گوید: «ماموران امر به معروف یک بار اتوبوس حامل آنان را متوقف کردند. با اینکه دو زن در میان ما برقع پوشیده و بقیه لباس مشکی داشتند و ماسک به صورت زده بودند، اما مامور امر به معروف با تندی و چپ چپ به ما نگاه می‌کرد.»

بسیم می‌گوید: «من به آنان گفتم که هیچ بی‌حجابی در میان ما نیست، اما طالب با الفاظ رکیک مرا مخاطب قرار داد و گفت که این جمهوری افغانستان نیست. امارت اسلامی است و شما که با آمریکایی‌ها کار کرده‌اید، می‌خواهید فرهنگ آمریکایی را در افغانستان پیاده کنید.»

فرمان‌های طالبان در مورد زنان روز به روز سختگیرانه‌تر می‌شود.

لیلا بسیم می‌گوید:«اگر زنان فرمان‌های تازه طالبان را بپذیرند، آنان فرمان تازه‌تری بر ضد زنان صادر خواهند کرد.»

طالبان می‌گویند در مورد ارزش‌های دینی حاضر به هیچ‌گونه مذاکره و گفتگویی با هیچ کس نیستند. شهروندان افغانستان می‌گویند طالبان بر خلاف دهه ۹۰ میلادی این بار با ملایمت آغاز کرده‌اند، اما مسیر دقیقا به سوی همان سال‌ها پیش می‌رود.