طبق یک مطالعه جدید، از روی تعداد ارتباط‌های اجتماعی یک میمون واحد می‌توان اندازه نواحی مغزی مرتبط با تصمیم‌گیری اجتماعی و همدلی‌اش را پیش‌بینی کرد.

این مطالعه که روز چهارشنبه در نشریه «ساینس ادونسز» منتشر شد، نشان داد که برای ماکاک‌هایی (macaques) که «شریک تیمار» (grooming partners) بیشتری داشتند، گره‌های کلیدی در شیار گیجگاهی میانه فوقانی مغز (STS) و اینسولای بطنی – دیسگرانولار، بزرگ‌تر شده‌اند. گمان می‌رود که این بخش‌ها در تصمیم‌گیری اجتماعی و همدلی نقش ایفا می‌کنند.

دانشمندان می‌گویند این یافته‌ها به درک بهتر رفتار انسان کمک می‌کند، و نیز اطلاعاتی درباره اختلالات رشد عصبی مانند اوتیسم به ما می‌دهد.

کامیل تستارد، نویسنده ارشد مطالعه و دانشجوی دکترای دانشگاه پنسیلوانیا، در بیانیه‌ای ذکر کرد:«نخستین‌بار است که می‌توانیم پیچیدگی‌های زندگی‌ اجتماعی گروهی از نخستی‌سانان زنده را با ساختار مغز ارتباط دهیم.»

مطالعه‌های پیشین ارتباطی بین تغییر اندازه آمیگدال در افراد و تعداد دوستان فیس‌بوکی آن‌ها یافته است که به وجود رابطه شبکه‌های اجتماعی انسان با نواحی مغزی اشاره دارد.

مایکل پلات، از نویسندگان این مطالعه، توضیح داد: «اما کسب داده‌های دقیق درباره تعامل‌های اجتماعی انسانی دشوار است، چون نمی‌توانیم سراسر روز آدم‌ها را دنبال کنیم.»

دانشمندان در مطالعه اخیر روی میمون‌ها توانستند بر این مشکل غلبه کنند.

«مقاله جدید امروز در ساینس ادونسز منتشر شد!

ما چگونگی ارتباط بین اجتماعی بودن و ساختار مغز را روی گروهی از ماکاک‌های رزوس آزاد بررسی کردیم.

نویسندگان دیگر: مایکل لوئیس پلات، ژروم ساله، بخش پژوهشی زیست بانک کایو.»

آنان تعدادی از ماکاک‌های رزوس آزاد را که در کایو سانتیاگو، جزیره‌ای در سواحل پورتوریکو، زندگی می‌کردند و {پژوهشگران} بیش از یک دهه {زندگی} آن‌ها را دنبال کرده بودند، مطالعه کرده‌اند.

این پژوهشگران مشخصا روی شریک‌های تیمار متمرکز شدند که نشان‌دهنده روابط مستقیم و مهم برای ماکاک‌ها است.

دانشمندان شبکه‌های اجتماعی گسترده‌تر آن حیوانات را نیز که نمایانگر موجوداتی است که غیرمستقیم با آن‌ها تعامل‌ دارند، بررسی کردند.

پژوهشگران در بخشی از این مطالعه ارزیابی کردند که آیا شبکه‌های اجتماعی ماکاک‌ها بعد از توفان ماریا در سال ۲۰۱۷ که در این جزیره رخ داد، گسترده‌تر‌ شده یا کاهش یافته است.

آنان دریافتند که حیوانات اجتماعی‌تر شده‌اند و پذیرششان نسبت به یکدیگر افزایش یافته است و علاوه بر روابطی که پیش‌تر داشتند، روابط جدیدی شکل داده‌اند.

پژوهشگران با ثبت تعامل‌های دقیق یک گروه اجتماعی شامل ۶۸ ماکاک رزوس بالغ در جزیره و بررسی پنج عامل، مطالعه جامعی را شکل دادند.

این پنج مورد عبارتند از موقعیت اجتماعی، تعداد شریک تیمار، فاصله فیزیکی با میمون‌های دیگر، ارتباط با میمون‌های محبوب در شبکه اجتماعی، و آنچه پژوهشگران «میان‌داری» (betweenness) یا توانایی کنش به منزله پلی میان بخش‌های جداشده از شبکه اجتماعی نامیدند.   

همچنین، دانشمندان روی هر میمون در گروه اجتماعی، از جمله ۳۵ ماکاک نوجوان و نوزاد، اسکن مغزی انجام دادند.

آنان دریافتند که هرچه میمون‌ها شریک تیمار بیشتری داشته باشند، «اس‌تی‌اس» میانی و اینسولای ونترال-دیسگرانولار آن‌ها بزرگتر است.

ژروم ساله، یکی دیگر از نویسندگان این مطالعه، گفت: «یافتن این بخش‌ها بسیار جالب بود، چون اهمیت‌شان برای درک اجتماعی در انسان شناخته‌شده است.»

دکتر ساله گفت:«درضمن ناحیه اس‌تی‌اس میانی را در مطالعه دیگری شناسایی کردیم که نشان می‌دهد فعالیت این بخش با پیش‌بینی پذیری رفتار دیگران تعدیل می‌شود.»

پژوهشگران می‌گویند این تفاوت‌ها در ساختار مغزی ماکاک‌ها مادرزادی نیست، بلکه این تغییرات با رشد پدید آمده‌اند.

«ما دریافتیم که اندازه شبکه اجتماعی، اس‌تی‌اس میانی و حجم اینسولا- دو ناحیه مغز را که به ترتیب در تصمیم‌گیری اجتماعی و همدلی نقش دارند، پیش‌بینی می‌کند. این یافته‌ها از میمون‌هایی که در محیط‌های طبیعی زندگی می‌کنند، پژوهش‌های آزمایشگاهی قبلی را در مورد همبستگی‌های عصبی اجتماعی بودن تایید می‌کند.»

پلات گفت: «چیزهایی درباره مهارت‌های ایجاد و حفظ بسیاری از دوستی‌ها لازم است که آن‌ها را از والدین می‌آموزیم. فکر می‌کنیم از بدو تولد در مغزمان حک شده است، اما به نظر می‌رسد که بیشتر از الگوها و تعامل‌هایی که داریم، پدید می‌آید.»

او افزود:«شاید به این معنا باشد که اگر مادرتان فردی اجتماعی باشد و قابلیت اجتماعی بودن داشته باشید، مغزتان به گونه‌ای مشابه با یافته‌هایی که ما کشف کرده‌ایم، به بلوغ می‌رسد. این حیرت‌آور است.»

«در نهایت، چشم‌انداز اجتماعی و وضعیت مادر، تنوع در ساختار مغز نوزادان را پیش‌بینی نکرد. این نشان می‌دهد که تفاوت‌های مرتبط با اجتماعی بودن ماکاک‌ها در معماری مغز بعدا در جریان رشد ظاهر می‌شود، زیرا نوزادان جز مادرشان با شرکای دیگری نیز به صورت مستقیم تعامل دارند.»

اما پژوهشگران اضافه می‌کنند که محیط‌های اجتماعی این تعدیل را «شاید بیشتر از استعداد ذاتی ما» هدایت می‌کنند.

دانشمندان بر این باورند که این یافته‌ها برای رفتار انسان و به ویژه برای درک اختلالات رشد عصبی مانند اوتیسم، نتایج و پیامدهایی داشته باشد.

دکتر پلات گفت: «این پدیده‌ای آزمایشگاهی نیست. این زندگی واقعی است، دنیای واقعی.»

او افزود:«این کار مبنایی برای درک نحوه مسیریابی این حیوانات فراهم می‌کند. واقعا هیجان‌انگیز و خوشحال‌کننده است که این کار در زمینه کار هم‌افزایی که ما زمانی طولانی در آزمایشگاه به آن مشغول بوده‌ایم، انجام شده است.»