تلاش آمریکا و ناتو برای رمزگشایی از مذاکرات روسیه و اوکراین

ترکیه می‌گوید توافق صلح قریب‌الوقوع است اما آمریکا و فرماندهی ناتو اصلا از وضعیت مذاکرات بی‌خبرند 

ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌ جمهوری اوکراین- Handout / UKRAINIAN PRESIDENTIAL PRESS SERVICE / AFP

در حالی که ترکیه مدعی است که رسیدن به توافق صلح بین روسیه و اوکراین قریب‌الوقوع است، مقامات آمریکا و سایر کشورهای ناتو از این بابت مطمئن نیستند و نتوانسته‌اند از آخرین وضعیت مذاکرات مطلع شوند. 

شبکه «سی‌ان‌ا‌ن» روز یکشنبه ۲۹ اسفند به نقل از چند منبع مطلع گفت مقامات آمریکا و ناتو باور دارند که ولادیمیر پوتین، رئیس‌ جمهوری روسیه، هنوز از خواست‌های اولیه خود کوتاه نیامده است. این مقامات رویکرد بدبینانه‌ای به مذاکرات دارند و مطمئن نیستند که روسیه واقعا قصد رسیدن به توافق داشته باشد. مهم‌تر اما این‌ نکته است که به گفته این مقامات، آنان موفق به دریافت اطلاعات دقیق در مورد آخرین دور از مذاکرات نشده‌اند. 

مولود چاووش‌اوغلو، وزیر خارجه ترکیه، که دومین ارتش بزرگ ناتو است، گفته بود رسیدن به توافق صلح بین روسیه و اوکراین «نزدیک» است. آقای چاوو‌ش‌اوغلو گفت ترکیه نقش «میانجی و تسهیل‌کننده» را در مذاکرات بین دو کشور ایفا کرده است و باور دارد که این مذاکرات در مسیر خوبی قرار دارند. او که روز یکشنبه، ۲۰ مارس، در نشستی حزبی در آنتالیا صحبت می‌کرد، گفت آنکارا سخت برای رسیدن به صلح در تلاش است و می‌خواهد توافقی انجام شود که استقلال اوکراين در آن به رسمیت شناخته شود. 

ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌ جمهوری اوکراین، اخیرا گفته بود که حاضر است دادن برخی امتیازها به روسیه را در ازای پایان جنگ بپذیرد. او از جمله گفته است که نوعی سیاست بی‌طرفی را قبول می‌کند، به شرط این ‌که همراه با ضمانت‌های امنیتی باشد. اما معلوم نیست دقیقا چه نوع پیشنهادهایی در مذاکرات مسکو و کی‌یف مطرح شده‌اند. روزنامه «گاردین» روز یکشنبه گزارش داد که از جمله پیشنهادهای مطرح‌شده این است که اوکراین با تغییر قانون اساسی خود، خواست پیوستن به ناتو را کنار بگذارد، اما پنج عضو دائم شورای امنیت (آمریکا، روسیه، چین، بریتانیا و فرانسه) به اضافه ترکیه و آلمان، ضامن هرگونه توافق باشند. 

آقای زلنسکی صبح یکشنبه در گفت‌وگوی اختصاصی با فرید زکریا، مجری معروف «سی‌ان‌ان»، گفت: «من آماده مذاکرات با پوتین هستم. در دو سال گذشته هم آماده بوده‌ام. و به نظرم بدون مذاکرات نمی‌توانیم به این جنگ خاتمه دهیم.» او همچنین هشدار داد که شکست خوردن مذاکرات می‌تواند به معنی ادامه جنگ و رقم خوردن «جنگ جهانی سوم» باشد.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

از زمان آغاز جنگ، مذاکره‌کنندگان مسکو و کی‌یف چهار بار با یکدیگر دیدار کرده‌اند؛ به اضافه دیدار اخیر آقای چاووش‌اوغلو که  در چند روز گذشته به روسیه و اوکراین سفر کرده بود تا نقش میانجی را بازی کند. ترکیه و اسرائيل از معدود کشورهایی هستند که روابط مستحکمی هم با مسکو و هم با کی‌یف دارند، و احتمالا از همین رو ایفای نقش میانجی‌گری آن‌ها میسر شده است.

وزیر خارجه ترکیه در سخنان خود با یادآوری اشغال شبه‌جزیره کریمه به دست روسیه در سال ۲۰۱۴، گفت: «ما در سال ۲۰۱۴ قویا به الحاق کریمه به خاک روسیه اعتراض کردیم. اگر جهان پاسخ درستی به الحاق کریمه داده بود، امروز در این وضعیت نبودیم.»

طبق آخرین گزارش سازمان ملل، پس از گذشت چهار هفته از جنگ حداقل ۹۰۲ شهروند غیرنظامی در آن کشته شده‌اند. رقم واقعی احتمالا بسیار بیش‌تر است. 

سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، روز شنبه، ۱۹ مارس، در نشستی مطبوعاتی در مسکو از احتمال این‌که اوکراین بی‌طرفی را بپذیرد، سخن گفت. 

او گفت:‌ «من امیدوارم عملیات ما در اوکراين با امضای توافقی جامع در مورد مسائلی که مطرح کردم خاتمه یابد؛ یعنی مسائل امنیتی و وضعیت بی‌طرفی اوکراین به همراه ضمانت امنیت این کشور.»

اما به گزارش «سی‌ان‌ان»، آمریکا و بیشتر کشورهای ناتو خبری از آخرین وضعیت مذاکرات روسیه و اوکراین ندارند. یکی از مقامات دفاعی اروپا گفت این مذاکرات «در حال حاضر در پشت پرده‌ای از تاریکی» صورت می‌گیرند.

یک منبع آگاه به «سی‌ان‌ان» گفت دولت بایدن نشانه‌ای از تغییر در رفتار پوتین ندیده است و در نتیجه، واشنگتن نسبت به دور کنونی مذاکرات زیاد خوش‌بین نیست. این منبع اما افزود که آمریکا در ضمن بر اوکراین برای پذیرش یا رد موارد مشخص فشار نمی‌آورد و درگیر روند مذاکره نیست. 

شورای امنیت ملی آمریکا هنوز واکنشی به گزارش «سی‌ان‌ان» نشان نداده است.

بیشتر از جهان