پس از گذشت بیش از ۳۰ سال از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی که زمینه را برای مهاجرت حدود یک میلیون یهودی از اروپای شرقی به اسرائیل فراهم کرد، اکنون با گسترش جنگ اوکراین، اسرائیل بار دیگر آماده پذیرش هزاران یهودی از اوکراین شده است. دولت اسرائيل به تمام مهاجرانی که یهودی‌تبار باشند به‌سرعت تابعیت می‌دهد. درست چند ماه قبل از حمله روسیه به اوکراین، آژانس یهود با همکاری چندین وزارتخانه اسرائیل، طرحی را آماده کرد که بر اساس آن هر هفته پنج هزار یهودی اوکراینی زیر نظر وزارت جذب و مهاجرت اسرائیل از اوکراین به اسرائيل منتقل می‌شوند.

این در حالی است که در «قانون بازگشت» که دو سال پس از تاسیس اسرائیل به تصویب کنست (پارلمان) رسید، گفته شده است که تمام یهودیان جهان حق مهاجرت و اقامت در اسرائیل را دارند. سپس این قانون در سال ۱۹۷۰ مورد بازنگری قرار گرفت و این حق را به تمام افراد یهودی‌تبار و همسران آن‌ها نیز اعطا کرد.

خانه‌های پیش‌ساخته برای یهودیان اوکراینی

به‌محض این‌که اولین گروه از یهودیان اوکراینی در هفته گذشته وارد فرودگاه بن‌گوریون در جنوب تل‌آویو شدند، کارت شناسایی اسرائیلی دریافت کردند و قبل از این‌که به آن‌ها مسکن دائمی داده شود، به محل اقامت موقت منتقل شدند. یوسی داگان، رئیس شورای شهرک‌سازی در شمال کرانه باختری از استقرار چهار خانواده اوکراینی در شهرک‌های اسرائیلی در جنوب نابلس خبر داد. داگان گفت: «شورا در حال آماده شدن برای یک کارزار بزرگ به‌منظور ساخت خانه‌های پیش‌ساخته در شهرک‌ها برای اسکان بیشتر یهودیان اوکراینی و همکاری برای جابه‌جایی آن‌ها در شهرک‌های یهودی‌نشین است.»

نگرانی از خطر سیاست تغییرات جمعیتی

در همین حال، فلسطینی‌ها ابراز نگرانی می‌کنند که اسرائيل سعی دارد با استفاده از جنگ اوکراین، ده‌ها هزار یهودی اوکراینی از میان ۲۰۰ هزار یهودی ساکن آن کشور را به اسرائيل منتقل کند و با جابه‌جا کردن آن‌ها در شهرک‌های ساخته شده در کرانه باختری، تعادل جمعیتی را در منطقه بین رود اردن و دریای مدیترانه به نفع یهودیان تغییر دهد.

سال گذشته، محمد آشتیه، نخست‌وزیر فلسطین در مورد تغییر بی‌سابقه جمعیتی به اسرائیل هشدار داد و خاطرنشان کرد که جمعیت فلسطینیان برای نخستین بار در سرزمین تاریخی فلسطین نسبت به جمعیت یهودیان، ۲۰۰ هزار نفر بیشتر شده است. او افزود اگر اسرائیل با تشکیل کشور فلسطین در مرزهای ۱۹۶۷ موافقت نکند، این سرزمین به مدل آفریقای جنوبی تبدیل می‌شود و اقلیت یهودی بر اکثریت فلسطینی حاکمیت خواهد کرد.

در مقابل، بنی گانتز، وزیر دفاع اسرائیل گفت: «ما برای نجات یهودیان اوکراین و انتقال آن‌ها به اسرائیل، خود را به هر فرد یهودی در اوکراین می‌رسانیم.» او خاطرنشان کرد که اسرائیل «همان ابتکاری که در دهه ۹۰ قرن گذشته انجام داد و حدود یک میلیون یهودی را از روسیه به اسرائیل منتقل کرد، بار دیگر انجام خواهد داد.» این در حالی است که از آغاز جنگ اوکراین تاکنون، بیش از سه هزار یهودی اوکراینی به تل‌آویو منتقل‌شده‌اند، سپس در شهرک‌های یهودی‌نشین کرانه باختری در مناطق نقب و جلیل جابه‌جا شده‌اند.

نفتالی بنت، نخست‌وزیر اسرائیل گفت: «ما موظف هستیم یهودیانی که از مناطق خطرناک فرار می‌کنند را پذیرایی کنیم تا احساس کنند که درها همیشه به روی آن‌ها باز و خانه همواره برای پذیرایی آن‌ها آماده و گرم است.» او متعهد شد که «مهاجران یهودی بیشتری را از اوکراین به اسرائیل منتقل کند». آژانس یهود طبق قانونی که کنست در سال ۱۹۵۲ به تصویب رساند، «از یهودیان مهاجر به اسرائیل و جذب مهاجران جدید در شهرک‌های اسرائیلی حمایت می‌کند».

سوءاستفاده از جنگ اوکراین برای توسعه شهرک‌سازی

از سوی دیگر، مجمع ملی دموکراتیک فلسطین «بهره‌برداری اسرائیل از بحران اوکراین به نفع توسعه شهرک‌سازی استعماری در فلسطین و ساخت واحدهای مسکونی جدید برای مهاجران اوکراینی در سرزمین‌های اشغالی فلسطین را محکوم کرد.» این مجمع با اشاره به این‌که «شهرک‌سازی طبق منشور رم، نقض فاحش کنوانسیون چهارم ژنو و جنایت جنگی به شمار می‌رود، افزود که اسرائیل از بحران انسانی در اوکراین برای ارتکاب جنایت جنگی بیشتر علیه مردم فلسطین سوء‌استفاده می‌کند.»

این مجمع از جامعه جهانی خواست «مواضعی اتخاذ کند که با ادعاهای حمایت از حقوق بشر و قوانین بین‌المللی سازگار باشد و اسرائیل را برای جنایت‌هایی که مرتکب می‌شود مسئول بداند و تحریم‌های شدیدی علیه آن وضع کند، درست همان‌طور که برای حفظ نظم جهانی و قوانین بین‌المللی، گام‌های متهورانه و قاطعانه علیه روسیه برداشت.»

در همین راستا، خلیل تفکچی، مدیر بخش نقشه‌ها در انجمن مطالعات عربی در قدس، گفت: «اسرائیل در حال اجرای طرحی است که در سال ۱۹۷۹ ارائه شد و هدف از آن افزایش شمار شهرک‌نشینان در کرانه باختری به یک میلیون نفر است.» او افزود «شمار شهرک‌نشینان تاکنون به حدود ۷۵۰ هزار نفر رسیده است.» تفکچی خاطرنشان کرد که اسرائیل، روسیه و اوکراین را «منبع راهبردی انسانی با قابلیت‌های علمی بسیار بالایی برای خود می‌داند که به رشد اقتصادی، علمی و فناوری اسرائیل کمک شایانی کرده است.»