زرنج، مرکز استان نیمروز در جنوب غربی افغانستان، پاتوق قدیمی قاچاقبران انسان است. هزاران انسان سرگردان هر روز به دنبال نان و سرپناه از این شهر عبور می‌کنند تا به بهشت موعودشان، ایران، برسند. همراه این مسافران، شنزارهای پهناور، بادهای وحشی، کوره‌‌راه‌های بی‌آب‌وعلف و بی‌حوصلگی قاچاقبران انسان است. روزانه هزاران زن، مرد و کودک خسته و بی‌رمق و بی‌روح همچون سنگ‌ها در ماشین‌های قاچاقبران انسان در کنار هم و گاهی روی دوش هم سوار می‌شوند تا از مسیر دشواری میان مرز افغانستان و ایران عبور کنند.

حمیدالله، یک راننده در مسیر ایران و افغانستان که مسافران را همراهی می‌کند، به آژانس خبری فرانسه گفت تا قبل از فروپاشی دولت پیشین افغانستان، روزانه حدود ۲۵۰ خودرو مسافران را از افغانستان به ایران منتقل می‌کردند، اما اکنون هر روز حدود ۵۰۰۰ نفر از مسیرهای غیرقانونی از افغانستان به ایران می‌روند.

حمیدالله دلیل افزایش مهاجرت افغان‌ها به ایران را بازگشت طالبان به قدرت و افزایش بیکاری و فقر می‌داند. این سفر دشوار علاوه بر اینکه رنج‌های جسمی و روحی برای مسافران دارد، کم‌هزینه هم نیست. قاچاقبران انسان بابت هر گروهی که از مرز افغانستان به ایران منتقل می‌کنند به مرزبانان هر دو کشور پول می‌پردازند. طالبان پول می‌گیرد تا کاروان‌ها را متوقف نکند، مرزبانان ایرانی پول می‌گیرند تا رمز عبور به قاچاقبران بدهند، زیرا در غیر این صورت ممکن است در پاسگاه‌های مرزی به مسافران شلیک شود.

محسن رضایی، یک پناهجوی افغان که برای رسیدن به ایران تلاش می‌کند، گفت: «شیعه بودن در پاکستان جرم است. نمی‌توانیم از مسیر پاکستان برویم. قبلا می‌گرفتند و سر افراد را می‌بریدند. الان پول می‌گیرند و اجازه می‌دهند. فعلا از مسیری می‌رویم که دیوار دارد این‌ها [قاچاقبران] به ما دروغ می‌گویند. ما وقتی از مسیری رد می‌شویم، به ما شلیک می‌کنند.»

مهمان‌خانه‌های بی‌نظم و آلوده‌ای در مسیر وجود دارند که مسافران هرازگاهی مجبور می‌شوند شب‌ها را آن‌جا بگذرانند تا قاچاقبران با مرزبانان ایرانی تعامل کنند و اجازه عبور دریافت کنند. اما چرا شهروندان افغانستان این راه دشوار‌، پرخطر و پرهزینه را انتخاب می‌کنند؟ وحید احمد که با خانواده‌اش تلاش می‌کند به ایران پناه ببرد، گفت: «از زمانی که طالبان به قدرت بازگشتند، همه مهندسان و افرادی که شاغل  بودند، بیکار شده‌اند. ما هم گزینه‌ دیگری نداریم و مجبوریم به ایران مهاجرت کنیم.»

در حالی‌ که ایران گرفتار تورم اقتصادی، بیکاری و گرانی مواد غذایی است، هم‌اکنون میزبان بیش از سه میلیون پناهجوی افغان است و هر روز هم به این تعداد افزوده می‌شود. بسیاری از افرادی که برای رفتن به ایران تلاش می‌کنند، می‌دانند که امکان کار و دریافت دستمزد کافی در ایران مقدور نیست، اما بین فروش یا مرگ فرزندانشان در اثر گرسنگی و کار شاق با کمترین مزد، دومی را انتخاب می‌کنند.