خصوصیات اروپایی‌های مدرن به «سه قبیله» در ده‌هزار سال گذشته برمی‌گردد

«هیچ‌گونه شاهد و مدرکی وجود ندارد که نشان دهد اروپا از گوناگونی ژنتیکی بیشتری نسبت به قاره‌های دیگر برخوردار بوده است»

پژوهشگران از رنگ چشم و مو گرفته تا الگوی خواب و زمان نخستین قاعدگی و میزان مصرف قهوه را ردیابی کرده‌اند - Sameer Al-DOUMY / AFP

بنا به یک پژوهش جدید در زمینه نیاکان انسان، امروزه اروپایی‌ها می‌توانند میراث خود را در تنها سه «قبیله» در طول ۱۰ هزار سال گذشته ردیابی کنند. این که اضافه وزن دارید یا خوب می‌خوابید یا قهوه دوست دارید همه می‌تواند به داشتن ژن‌های شکارچیان اولیه، چوپانان فلات‌های وسیع یا قبایل کشاورز آناتولی مرتبط باشد.

عامل آمیختگی [ژن‌ها] خصوصیاتی همچون ساختار جسمی، وضعیت سلامتی و نحوه زندگی را که امروز در خودمان مشاهده می‌کنیم، تعیین کرده است. قدبلند و بدن قوی، لگن خاصره پهن‌تر و خط کمر نشان از میراث چوپانان فلات‌های مسطح را نشان می‌دهد. کلسترول بالای خون نیز بیشتر در این گروه مشاهده می‌شود درحالی‌که این عارضه در افرادی که ژن شکارچیان اولیه را دارند، کمتر است.

پرفسور لوکا پاگانی، استاد دانشگاه پادوای ایتالیا و مولف ارشد این پژوهش می‌گوید: «یافته‌های ما نشان می‌دهد که جوامع باستانی به‌ اندازه کافی با یکدیگر فرق داشته‌اند که خصوصیاتشان بر فیزیولوژی و ظاهر اروپایی‌های امروز تاثیر بگذارد.» آن‌ها هزاران سال از یکدیگر جدا بوده و مسیرهای تکاملی متفاوتی را پیموده‌اند، در گروه‌های بزرگ نقل‌ مکان کرده‌اند و در میان خود آمیخته‌ شده و بخش اعظم ساختار ژنتیکی ما را شکل داده‌اند.

نخستین «لایه» میراث اروپایی پیش از عصر یخبندان، ۴۰ هزار سال پیش با شکارچیان بومی شکل گرفت؛ اما هفت هزار سال پیش آن‌ها با ورود مهاجران خاورمیانه که کشاورزی را با خود به همراه آوردند، پراکنده شدند. سپس حدود پنج هزار سال پیش، چوپانان موسوم به «یامنایا» از فلات شرقی اوکراین امروز و روسیه از راه رسیدند. این سوارکاران که با فن فلزکاری آشنا بودند احتمالا با خود زبان‌های هند و اروپایی را هم وارد اروپا کردند. امروز خانواده این زبان بخش اعظم زبان‌هایی است که در اروپا صحبت می‌شود. 

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

تحلیل‌های پیشین به اطلاعات موجود در ساختار ژنتیکی گذشتگان یعنی الگوی انسانی موجود در هسته هر سلول بدن متکی بود. این داده‌ها برخی خصوصیت‌های بیولوژیکی مثل هضم شیر، بلندی قد و رنگ پوست، مو و چشم را توصیف می‌کرد.

اما دکتر داوید مارنتو، استاد دانشگاه تارتوی استونی و رهبر این مطالعات می‌گوید: «ما در عوض در این مطالعات این سوال را مطرح می‌کنیم که چگونه فیزیولوژی و ظاهر اروپایی‌های معاصر تحت تاثیر خصوصیات باستانی قرارگرفته که ردپای آن هنوز در ساختار ژنتیک آن‌ها مشخص است.» 

این یافته‌ها بر اطلاعات [ژنتیکی] ۵۰ هزار داوطلب استوار است که «دی‌ان‌ای» خود را در اختیار بیوبانک استونی گذاشته‌اند. دکتر مارنتو گفت: «ما به‌ ویژه ارزیابی کردیم که آیا داشتن خصوصیاتی مشخص مثل کلسترول بالا با به ارث بردن شاخص‌های دیگری از نیاکانی خاص دقیقا با همان «دی‌ان‌ای» مناطقی که در میزان کلسترول اثر گذاشته همراه است یا خیر.» 

این تیم بین‌المللی پژوهشگران همچنین تفاوت‌های چشمگیر – از رنگ چشم و مو گرفته تا الگوی خواب و زمان نخستین قاعدگی و میزان مصرف قهوه را ردیابی کرده‌اند. آن‌ها این پژوهش را با تمرکز روی تاثیرات نامحسوس و تضاد در جهش‌های خاص انجام داده‌اند.

تیم کارشناسان این پروژه تایید می‌کند که تعبیر این الگوها در اروپا تنها بر اساس یک قبیله و بدون در نظر گرفتن عوامل تکاملی و محیطی ساده‌ انگارانه است. پرفسور میت متسپالو، یکی از مولفان این گزارش از دانشگاه تارتو می‌گوید: «افزون بر این، مهم است بگوییم که ارتباط میان یک خصوصیت و میراث به معنی آن نیست که یک خصوصیتدر یک جامعه خاص کهن غالب بوده یا در سایر گروه‌ها وجود نداشته است.»

تمرکز [کارشناسان] روی جوامع استونی و اروپایی تنها به دلیل وجود میزان داده‌های موجود در مورد آن‌ها در مقایسه با دیگر اقوام است. دکتر مارنتو می‌گوید: «هیچ‌گونه شاهد و مدرکی وجود ندارد که نشان دهد اروپا از گوناگونی ژنتیکی بیشتر و میراث پیچیده‌تری نسبت به قاره‌های دیگر برخوردار بوده است». بسیار لازم است که مقادیر بیشتری نمونه از سراسر جهان پوشش داده شود تا درک ما را نسبت به این نکته عمیق‌تر کند که چگونه تاریخ بشر به تنوع ویژگی‌هایی که انسان‌های معاصر نشان می‌دهند، رسیده است.

© The Independent

بیشتر از علوم