ادای احترام به گریبایدوف یا دهان‌کجی به مردم ایران

سکوت معنادار وزارت امور خارجه در برابر رفتار تحقیرآمیز سفیر روسیه در تهران

سفیر روسیه هفته گذشته به نشانه احترام مقابل بنای یادبود الکساندر سرگئی ویچ گریبایدوف ایستاد و عکس گرفت - توییتر سفارت روسیه در تهران

یک هفته پس از انتشار عکس ادای احترام سفیر روسیه در تهران به بنای یادبود گریبایدوف، روزنامه جمهوری اسلامی از وزارت امور خارجه به دلیل «سکوت» و «بی‌عملی» به این موضوع انتقاد کرد و خواستار پاسخگویی به «گستاخی» روس‌ها شد.

این روزنامه با «نامتعارف» خواندن اقدام سفیر روسیه در تهران نوشت: «از سال ۱۲۰۷ که سال وقوع ماجرای خیانت گریبایدوف و قتل او به دست مردم تهران است، این اولین بار است که سفیر روسیه به خود اجازه می‌دهد ادای احترام به او را رسانه‌ای کند و به رخ مردم ایران بکشد.»

حساب توییتر سفارت روسیه در تهران در روز پنجشنبه، ۲۱ بهمن‌ماه، عکسی منتشر کرد که ادای احترام سفیر این کشور به بنای یادبود گریبایدوف را نشان می‌داد. این عکس واکنش‌های زیادی را در پی داشت و برخی از سیاست‌مداران نیز به آن اعتراض کردند؛ اما مقام‌های وزارت امور خارجه با وجود گذشت یک هفته همچنان درباره این موضوع سکوت کرده‌اند.

روزنامه جمهوری اسلامی در یادداشتی که روز دوشنبه، ۲۵ بهمن، منتشر شد، این اقدام سفارت روسیه را نوعی «گستاخی» نامید که نمونه‌های آن در ماه‌های اخیر هم در شکل‌های مختلف دیده شده است.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

الکساندر سرگئی ویچ گریبایدوف که سفیر روسیه هفته گذشته به نشانه احترام مقابل بنای یادبود او ایستاد و عکس گرفت، فردی است که در انعقاد قطعنامه‌های ترکمانچای و گلستان نقش داشت و به رفتارهای نامناسب با ایرانیان شهرت دارد. در نتیجه عهدنامه ترکمانچای که بین گریبایدوف و عباس میرزا، ولیعهد وقت ایران امضا شد، بخش‌های زیادی از خاک ایران به روسیه ضمیمه شد و ایران ۲۰ میلیون روبل به روسیه غرامت پرداخت کرد. انتقال نسخه‌های خطی کتابخانه شیخ صفی‌الدین اردبیلی به روسیه نیز تنها بخشی از پیامدهای امضای این قرارداد برای ایران بود و از همین رو است که همواره از آن به‌عنوان «قراردادی ننگین» یاد می‌شود.

دستاورد این قرارداد برای گریبایدوف این بود که به «سفیر کبیر روسیه» در تهران ارتقا مقام یافت و زمانی که می‌خواست از تبریز به تهران بیاید، جنایت‌هایی علیه مردم ایران مرتکب شد. درشت‌خویی، رفتار همراه با تحقیر و توهین و ستم‌ گریبایدوف او را به شخصیتی منفور در نگاه ایرانیان تبدیل کرد. او سرانجام روز در نهم بهمن سال ۱۲۰۷ در تهران، هنگامی‌که قصد داشت دو زن ارمنی را که مسلمان شده بودند، به روسیه بازگرداند، به دست گروهی از معترضان کشته شد.

لارنس کلی در کتاب «دیپلماسی و قتل در تهران» درباره رفتار توهین‌آمیز و همراه با خشونت گریبایدوف با مردم ایران نوشته است: «رفتار او با ایرانیان طوری بود که حتی الکسی پترویچ یرمولوف، فرمانده قوای پیروز روس (که خود شخصی خونریز، ظالم، بی‌رحم و غارتگر بود)، در برابر ایران به او توصیه کرد نباید مردمان مغلوب را خانه‌خراب کرد؛ هرچند گریبایدوف پاسخ داده بود که ایرانیان فقط در برابر قدرت خاضع‌اند.»

ادای احترام سفیر روسیه به بنای یادبود فردی که درباره ایرانیان چنین دیدگاهی‌ داشت و سکوت مقام‌های وزارت امورخارجه تردیدها درباره این را که دوره جدیدی از قدرت یافتن روسیه بر ایران آغاز شده است، تقویت می‌کند. این موضوع را برخی سیاستمداران نیز تایید کرده‌اند. حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، نماینده سابق مجلس، در واکنش به انتشار عکس سفیر روسیه در توییتی نوشت: «سفیر روسیه نماینده یک رابطه حقارت آمیز با کشور ما است. از یادآوری کنفرانس ننگین تهران تا ادای احترام به گریبایدوف یکی از پلیدترین بازیگران تاریخ مظلومیت ایرانیان. کار از احضار و اخراج این عنصر نامطلوب گذشته؛ باید این رابطه حقارت‌آمیز را اصلاح کرد.»

روز چهارشنبه ۲۱ مرداد ۱۴۰۰ نیز عکسی از سفیر روسیه و سفیر بریتانیا بر پله‌های سفارت روسیه در تهران منتشر شد که با بازسازی عکس مشهور کنفرانس تهران، روی صندلی استالین و چرچیل نشستند و صندلی روزولت را خالی گذاشتند. کنفرانس تهران در سال ۱۳۲۲، با حضور رهبران وقت روسیه، بریتانیا و آمریکا در تهران برگزار شد و پس از آن، رضا شاه از مقام خود کناره‌گیری کرد و تبعید شد. انتشار این عکس نیز انتقاد بسیاری از ایرانیان را به دنبال داشت.