ارتقای سطح روابط اسرائیل و ترکیه؛ اماها و اگرها

برای دولت اسرائیل دشوار است مسیر روشنی برای توسعه روابط با ترکیه در آینده نزدیک ترسیم کند

تظاهرات در آنکارا علیه حملات اسرائیل به غزه در تابستان ۲۰۲۱ - ADEM ALTAN / AFP

پس از آن‌که مقام‌های اسرائیل در تل‌آویو به این باور رسیدند که ترکیه شروع به کاهش فعالیت‌های حماس علیه اسرائیل کرده است، دولت اسرائیل تصمیم گرفت به پیشنهاد رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه برای بهبود روابط بین دو کشور پاسخ دهد. بااین‌حال و همان‌گونه که یک مقام بلندپایه سیاسی در اسرائیل، گفت: تل‌آویو قصد دارد روابط با آنکارا را به طور محدود و به تدریج ارتقا دهد. منبع یادشده اظهار داشت که اسحاق هرتزوگ، رئیس‌جمهوری اسرائیل، دعوت همتای ترک خود را پذیرفته است و قصد دارد در ماه آینده برای دیدار رجب طیب اردوغان به آنکارا سفر کند. یکشنبه گذشته، ۳۰ ژانويه ۲۰۲۲، برخی طرف‌های سیاسی به روزنامه هاآرتص گفتند با توجه به پیشنه نامناسب روابط بین دو کشور و تصمیم‌های ناگهانی که آنکارا هر‌ازگاهی اتخاذ می‌کند، برای دولت اسرائیل دشوار است که مسیر روشنی برای توسعه روابط با ترکیه را در آینده نزدیک ترسیم کند.

بااین‌حال، تل‌آویو د‌ر مورد آینده روابط با ترکیه ابراز نگرانی می‌کند. در گفت‌وگوهای متعددی که در وزارت امور خارجه، دولت نفتالی بنت و سرویس‌های امنیتی اسرائیل انجام شد، مقام‌های اسرائیلی احساس می‌کنند که هدف اردوغان از بهبود روابط با اسرائیل «تلاش برای نجات کشورش از بحران شدید اقتصادی اخیر است که ترکیه با آن دست و پنجه نرم می‌کند و به محض این‌که دو کشور با اندک تنش سیاسی روبه‌رو شوند، ترکیه در تعامل با اسرائیل به همان سیاست قبلی‌اش باز خواهد گشت».

این در حالی است که نمایندگان وزارت امور خارجه، شورای امنیت ملی و سرویس اطلاعات خارجی اسرائیل (موساد) هنوز هم در‌باره اهداف واقعی رئیس‌جمهوری ترکیه شک و تردید دارند. آن‌ها به یاد دارند که به دنبال حمله کماندوهای دریایی اسرائیل به ناوگان حامل کمک‌های بشردوستانه موسوم به «ناوگان آزادی» در سال ۲۰۱۰، ترکیه با آغاز جنگ رسانه‌ای علیه تل‌آویو، با وقوع هر تحول در منطقه به اسرائیل واکنش‌های تندی نشان می‌داد. در سال ۲۰۱۸، هنگامی‌که آنکارا به بمباران نوار غزه واکنش شدیدی نشان داد، بحران سیاسی بین دو کشور آغاز شد و ترکیه سفیر اسرائیل را اخراج کرد و سفیر اسرائیل هنگام خروج از ترکیه در فرودگاه آنکارا مورد بازرسی امنیتی تحقیرآمیزی قرار گرفت.

بااین‌حال، مقام‌های اسرائیلی این واقعیت را نیز از یاد نمی‌برند که ترکیه حتی در طول سال‌های بحران سیاسی، خواستار ادامه روابط تجاری، اقتصادی و گردشگری با اسرائیل بود و پسر اردوغان نیز با شرکت کشتیرانی که مدیریت آن را در اختیار دارد، در این راستا نقش فعالی داشت و بندر حیفا را به ایستگاه اصلی تجارت خود با اردن و کشورهای عربی تبدیل کرد.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

علاوه بر آن، رفتار دوستانه ریاست‌جمهوری ترکیه در قبال ماجرای بازداشت و آزادی گردشگران اسرائیلی در ترکیه و پس از گفت‌وگوهای مثبت بین روسای جمهوری ترکیه و اسرائیل، تمایل آنکارا را به تقویت روابط با تل‌آویو نشان می‌دهد. در این اواخر روسای جمهوری ترکیه و اسرائیل، سه بار تماس تلفنی داشتند. اردوغان بار اول با رئیس‌جمهوری اسرائیل تماس گرفت و انتخابش را به ریاست‌جمهوری تبریک و بار دوم درگذشت مادرش را تسلیت گفت. البته اسحاق هرتزوگ پیش از آن، در تماس تلفنی از اردوغان برای آزادی گردشگران اسرائیلی تشکر کرد و همچنین، نفتالی بنت، نخست‌وزیر اسرائیل نیز در تماس تلفنی از رجب طیب اردوغان سپاسگزاری کرد. مولود چاووش اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه نیز با یاییر لاپید، همتای اسرائیلی خود گفت‌وگوی تلفنی داشت تا از وضعیت سلامتی او پس از ابتلا به بیماری کرونا اطمینان حاصل کند.

البته تلاش‌های جدی ترکیه برای مهار فعالیت‌های کنشگران حماس در ترکیه که در چند هفته اخیر آغاز شده است، به مقام‌های اسرائیل اطمینان بیشتری نسبت به آینده روابط با ترکیه می‌دهد. به همین دلیل، رهبران اسرائیل، اقدام اخیر ترکیه را نشانه مثبتی از جدیت اردوغان در راستای بهبود روابط با اسرائیل می‌دانند. روزنامه هاآرتص، یکشنبه گذشته، ۳۰ ژانويه ۲۰۲۲، به نقل از یک منبع اسرائیلی آگاه از تماس‌های بین اسرائیل و ترکیه در هفته‌های اخیر نوشت: «اردوغان در مبارزه با تروریسم و جلوگیری از فعالیت‌های کنشگران حماس در ترکیه، گام‌های جدی و مثبتی برداشته و این امر برای اسرائیل از اهمیت بسیاری برخوردار است، زیرا میزبانی از یک سازمان تروریستی، عمده‌ترین عاملی است که مانع بهبود روابط تل‌آویو با آنکارا می‌شود.»

هرچند اسحاق هرتزوگ، رئیس‌جمهوری اسرائیل به طور علنی در مورد دیدار نزدیک و احتمالی با اردوغان اظهار نظر نکرد، اما نفتالی بنت در پایان هفته گذشته در گفت‌وگو با روزنامه‌های اسرائیلی از برگزاری چنین نشستی حمایت کرد. با این حال، او افزود: «من هنوز هم در مورد اهداف ترکیه شک و تردید دارم و این برداشت، ناشی از توهم و گمانه‌زنی نیست، به‌ویژه این‌که ما شاهد تحولاتی بودیم که در جریان بحران غزه اتفاق افتاد، علاوه بر این‌که جنبش حماس را به‌خوبی می‌شناسیم.»

برگرفته از روزنامه الشرق الاوسط

 
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مقاله لزوماً سیاست یا موضع ایندیپندنت فارسی را منعکس نمی کند.

بیشتر از دیدگاه