سال تحصیلی مدارس افغان‌ـ‌ترک در افغانستان از ۱۲ بهمن (اول فوریه)، مطابق سال تحصیلی بین‌المللی، آغاز شد. در نخستین روز سال تحصیلی جدید، از ۲۰ مدرسه دخترانه و پسرانه بنیاد معارف ترکیه در هشت استان افغانستان، فقط در دو استان بلخ و هرات، دختران در کلاس‌ها ‌شرکت کردند.

در حالی که سال تحصیلی در افغانستان در دوم فروردین آغاز می‌‌شود، هنوز تصمیم نهایی طالبان در مورد تحصیل دختران مشخص نیست. اما بنیاد معارف ترکیه سال تحصیلی جدید مدرسه‌های دخترانه و پسرانه افغان-‌ترک در سراسر افغانستان را آغاز کرده است. هرچند بر اساس تصمیم بنیاد معارف ترکیه، دختران و پسران باید هم‌زمان سال تحصیلی جدید را آغاز کنند، طالبان در استان‌های کابل، ننگرهار، جوزجان، هلمند، قندهار و میدان‌وردک که مدارس افغان‌ـ‌ترک در آن‌ها فعالیت می‌کنند، اجازه بازگشایی مدارس دخترانه را نداده‌اند. فقط در هرات و مزارشریف، مدارس دخترانه و پسرانه افغان-ترک هم‌زمان بازگشایی شدند و دانش‌آموزان روز سه‌شنبه سر کلاس‌های درس حاضر شدند.

یکی از مسئولان بنیاد معارف ترکیه در افغانستان، که به شرط فاش نشدن نامش با ایندیپندنت فارسی صحبت کرد، با اشاره به تعطیلی مدارس دخترانه افغان‌‌ـ‌ترک در شش استان دیگر افغانستان، گفت: «مدارس افغان-ترک در مورد برخی قوانین تابع دولت پیشین افغانستان بود و اکنون نیز از دستورات طالبان پیروی می‌کنند. پس تا زمانی که مدارس دخترانه دولتی در استان‌ها اجازه فعالیت نداشته باشند، مدارس افغان-ترک نیز مجبورند از این قاعده پیروی کنند و فقط به گشایش مدارس پسرانه اکتفا کنند.»

بر اساس بیانیه بنیاد معارف ترکیه، در حال حاضر مدارس دخترانه فقط در شهرهای هرات و مزارشریف به روی دختران گشوده شده است. این در حالی است که در مزارشریف، مدارس دخترانه دولتی نیز فعال بودند که اکنون در تعطیلات زمستانی به‌ سر می‌برند. اما در هرات، مدارس دخترانه پس از یک هفته فعالیت در ماه نوامبر، به دستور طالبان، دوباره تعطیل شدند و مشخص نیست چه زمانی به‌ روی دانش‌آموزان باز می‌شوند.

با این حال، صالح ساغر، رییس بنیاد معارف ترکیه، در پیامی ویدیویی، با اعلام آغاز سال تحصیلی جدید، از تعهد این نهاد به ادامه فعالیت‌های آموزشی در افغانستان تحت هر شرایطی سخن گفت. او تاکید کرد: «مدارس افغان‌ـ‌ترک فعالیت‌های آموزشی‌اش را در سال تحصیلی جدید و سال‌های پیش‌رو با بهترین کیفیت در افغانستان ادامه خواهد داد. این خدمات برای دختران و پسران یکسان است.» رییس بنیاد معارف ترکیه در ادامه افزود در سال‌های آتی، مدرسه‌های جدیدی در استان‌های ننگرهار، قندهار، هلمند و جوزجان ایجاد خواهند شد.

رییس بنیاد معارف ترکیه همچنان از آغاز دوباره روند صدور ویزای ترکیه خبر داد و تصریح کرد دانشجویانی که از طریق بورسیه تحصیلی ترکیه در دانشگاه‌های این کشور پذیرفته شده‌اند، اکنون می‌توانند برای دریافت ویزای ترکیه اقدام کنند. او در ادامه افزود: «در سال تحصیلی پیش‌رو نیز آزمون دریافت بورسیه تحصیلی دانشگاه‌های ترکیه در افغانستان برگزار خواهد شد.»

در حال حاضر، ۲۰ مدرسه دخترانه و پسرانه افغان-ترک در استان‌های مختلف افغانستان فعالیت دارند که نزدیک به ۸ هزار دانش‌آموز در آن‌ها به تحصیل مشغول‌اند. در وب‌سایت بنیاد معارف ترکیه آمده است در پنج سال آینده، ده مدرسه دیگر به مدارس این نهاد در افغانستان افزوده خواهد شد. 

مدارس افغان-ترک تا قبل از کودتای سال ۲۰۱۶ در ترکیه که به فتح‌الله گولن نسبت داده شد، آزادانه و بی‌سروصدا فعالیت داشتند؛ اما پس از کودتا، فعالیت‌های این مدارس نیز به جنبش فتح‌الله گولن نسبت داده شد و دولت ترکیه خواهان تعطیلی این مدارس شد. در چندین مورد، پس از کودتای نافرجام در ترکیه، مدارس افغان‌ـ‌ترک در شهرهای گوناگون افغانستان به محاصره نیروهای امنیتی دولت پیشین افغانستان درآمد و تنش‌هایی میان نیروهای امنیتی و آموزگاران و دانش‌آموزان این مدارس رخ داد. سرانجام، دولت ترکیه با تاسیس بنیاد معارف ترکیه، در توافقی با دولت پیشین افغانستان، مسئولیت مدارس افغان-ترک را به بنیاد معارف ترکیه واگذار کرد.

مدارس افغان-ترک از سه دهه پیش به این‌سو، از معتبرترین مدارس افغانستان به شمار می‌آیند. سالانه هزاران دانش‌آموز در آزمون ورودی این مدارس شرکت می‌کنند و فقط عده‌ای معدود می‌توانند این فرصت آموزشی همراه با امکانات را به دست آورند.