این چیست که هر ساعت سه بار فوران می‌کند؟

کشف امواج رادیویی مرموز در فاصله ۴ هزار سال نوری از زمین دانشمندان را سردرگم کرده است

هیچ‌چیز شناخته‌شده‌ای در آسمان وجود ندارد که این‌گونه رفتار کند - Hajibaba Huseynov

دانشمندان شیئی «اسرارآمیز» را شناسایی کرده‌اند که هر ساعت سه بار، جریان‌های انفجاری عظیم از خود منتشر می‌کند. این شیء که در فاصله نسبتا نزدیک چهار هزار سال نوری واقع شده است، -هرچه باشد- به هیچ کدام از چیزهایی که ستاره‌شناسان تاکنون مشاهده کرده‌اند، شبیه نیست.

ناتاشا هرلی-واکر از مرکز بین المللی تحقیقات نجوم رادیویی که این پژوهش را سرپرستی کرده است، می‌گوید: «این شیء در جریان رصدهای چند ساعته ما پدیدار و ناپدید می‌شد.»

«این کاملا غیرمنتظره بود. برای یک ستاره‌شناس، این به‌نوعی ترسناک و عجیب‌وغریب بود؛ زیرا هیچ‌چیز شناخته‌شده‌ای در آسمان وجود ندارد که این‌گونه رفتار کند و اینکه واقعا این شیء نسبتا به ما نزدیک است؛ در [فاصله] حدودی چهار هزار سال نوری. این شیء در حیاط خلوت کهکشانی ما واقع شده است.»

ستاره‌شناسان حدس می‌زنند که این شیء ممکن است یک ستاره نوترونی یا یک کوتوله سفید باشد که میدان مغناطیسی فوق‌العاده قدرتمندی دارد. این شیء با سرعت زیادی در فضا در حال چرخش است؛ به طوری که ساعتی سه بار پرتوهای تابش سریع به سوی ما ارسال می‌کند و به مدت یک دقیقه در هر ۲۰ دقیقه، به یکی از درخشان‌ترین منابع رادیویی در سراسر آسمان تبدیل می‌شود.

یک دانشجوی دانشگاه کورتین، به نام تایرون اودورتی، نخستین کسی بود که با استفاده از تلسکوپ آرایه مورچیسون وایدفیلد (MWA) در آوت‌بَک صحرای غربی استرالیا، این شیء را شناسایی کرد. این شیء از زمان کشف تاکنون ستاره‌شناسانی که آن را مطالعه می‌کنند، سردرگم کرده است.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

اودورتی که در حال حاضر در حال تحصیل در مقطع دکترا در کورتین است، می‌گوید: «این هیجان‌انگیز است که منبعی که من سال گذشته شناسایی کردم، چنین شیء منحصربه‌فردی است.»

«میدان دید وسیع آرایه مورچیسون وایدفیلد (MWA) و حساسیت شدید آن برای بررسی کل آسمان و شناسایی موارد غیرمنتظره عالی است.»

در فضا، طیف گسترده‌ای از اشیاء مختلف که روشن و خاموش می‌شوند، وجود دارد که به آن‌ها [اصطلاحا] «گذرا» گفته می‌شود. چنین چیزی معمولا از مرگ ستارگان عظیم یا از بقایای سوسوزننده‌ای ناشی می‌شود که با وقوع این رخداد [یعنی مرگ ستارگان] به جا می‌ماند.

این [روشن‌وخاموش شدن‌ها] ممکن است سریع باشند -مانند یک ستاره نوترونی که تپ‌اختر نامیده می‌شود و می‌تواند به صورت میلی‌ثانیه‌ای پرتو خاموش‌وروشن‌شونده ساطع کند- یا می‌توانند مانند آنچه طی چند روز در ابرنواخترها رخ می‌دهد، آهسته باشند؛ اما چیزی مابین این‌ها، مانند این شیء جدید، بسیار غیرمعمول است. 

در مورد این شیء همچنان رازهای بیشتری وجود دارد. فوق‌العاده درخشان، اما کوچک‌تر از خورشید است و امواج رادیویی بسیار قطبیده بیرون می‌دهد. این نشان می‌دهد که این شیء میدان مغناطیسی بسیار قدرتمندی دارد.

این‌طور به نظر می‌رسد که این ویژگی‌ها در مجموع با مشخصات جسمی که به عنوان «مگنتار با دوره بسیار طولانی» (ultra-long period) شناخته می‌شود، همخوانی دارند. اما چنین شیئی در واقع هرگز پیش از این مشاهده نشده بود و شگفتی‌ساز شد.

[مگنتار با دوره بسیار طولانی (ULP) به گروهی از ستاره‌های نوترونی با میدان مغناطیسی قدرتمند و با چرخش آهسته‌تر از سایر ستاره‌های نوترونی گفته می‌شود که نامزدی برای توضیح فوران‌های رادیویی سریع (FRBs) محسوب می‌شوند]

دکتر هرلی-واکر می‌گوید: «این نوعی ستاره نوترونی است که به‌آرامی در حال چرخش است و وجود آن از نظر تئوری، پیش‌بینی شده بود.»

«اما هیچ‌کس انتظار آشکارسازی مستقیم چیزی مشابه آن را نداشت؛ زیرا ما انتظار نداشتیم آن‌ها تا این حد روشن باشند.»

«این شیء در مقایسه با هر آنچه پیش از این مشاهده کرده بودیم، انرژی مغناطیسی را به شکل کارامدتری به امواج رادیویی تبدیل می‌کند.»

دانشمندان اینک به امید روشن شدن دوباره آن به‌دقت در حال رصد آن ناحیه‌اند. در این صورت آنان قادر خواهند بود به امید دانستن چیزهای بیشتر، تلسکوپ‌ها را به سویش نشانه بروند.

آن‌ها همچنین آرشیو رصدهای آرایه مورچیسون وایدفیلد (MWA) را بررسی خواهند کرد تا ببینند آیا نمونه‌های دیگری از چنین اجرامی وجود دارد که در گذشته از دید آن‌ها دور مانده باشد یا خیر. دکتر هرلی-واکر می‌گوید: «کشف‌های بیشتر به ستاره‌شناسان خواهد گفت که آیا این یک رخداد نادر است یا یک دسته گسترده‌اند [از ستاره‌های نوترونی] که ما پیش از این هرگز متوجه آن نشده بودیم.»

 مقاله‌ای که این پژوهش را شرح می‌دهد [با عنوان] «گذر رادیویی با گسیل دوره تناوبی که به طور غیرمعمول آهسته است» امروز (پنجشنبه) در مجله نیچر (Nature) منتشر شده است.

© The Independent

بیشتر از علوم