«تلقین منفی»، عامل بسیاری از نشانه‌های پس از تزریق واکسن‌ کرونا

افراد ممکن است به اشتباه علائم روزانه و معمول قبلی خود را به واکسن ربط دهند

همان‌طور که به دلیل تاثیر دارونما، حال فرد پس از مصرف دارویی که خاصیت درمانی ندارد، مانند قرص قند یا سرم نمکی، بهبود می‌یابد، در تلقین منفی افراد پس از مصرف همان دارو عوارض جانبی ناخوشایندی احساس می‌کنند-Asif HASSAN / AFP

یک مطالعه جدید نشان می‌دهد نزدیک به دوسوم عوارض جانبی گزارش شده برای واکسیناسیون علیه کووید-۱۹ مانند سردرد و خستگی، می‌توانند به دلیل اثر «تلقین منفی» -نسخه منفی تاثیر مثبت دارونما- باشند.

محققان مرکز پزشکی بت اسرائیل دیکونس (BIDMC) در ایالات متحده می‌گویند که همان‌طور که به دلیل تاثیر دارونما، حال فرد پس از مصرف دارویی که خاصیت درمانی ندارد، مانند قرص قند یا سرم نمکی، بهبود می‌یابد، اثر تلقین منفی زمانی رخ می‌دهد که افراد پس از مصرف همان دارو، با عوارض جانبی ناخوشایندی مواجه شود.

این محققان داده‌های به دست آمده از ۱۲ کارازمایی بالینی واکسن‌های کووید-۱۹ را ارزیابی کردند و میزان عوارض جانبی را که شرکت‌کنندگان واکسن‌زده گزارش کرده بودند، با میزان عوارض جانبی افرادی که به آن‌ها دارونما تزریق شده بود، مقایسه کردند.

بر اساس این مطالعه که روز سه‌شنبه در «جاما نتورک اوپن» (JAMA Network Open) منتشر شد، در حالی که تعداد قابل توجهی از افرادی که واکسن تزریق کرده بودند، عوارض جانبی گزارش کردند، تقریبا یک‌سوم شرکت کنندگان آزمایش که دارونما زده بودند، هم حداقل یک عارضه جانبی گزارش کردند.

محققان می‌گویند که در ۱۲ کارازمایی، ۲۲ هزار و ۵۸۷ نفر از کسانی که دارونما زدند و ۲۲ هزار و ۸۰۲ نفر از آن‌هایی که واکسن زدند، عوارض جانبی گزارش کردند.

بیش از ۳۵ درصد از کسانی که دارونما زده‌ بودند، گفتند علائمی داشته‌اند که کل بدن را تحت‌تاثیر قرار داده است، مانند تب با سردرد و خستگی که به ترتیب با ۱۹.۶ درصد و ۱۶.۷ درصد شایع‌ترین بوده‌‌اند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

محققان خاطرنشان کردند ۱۶ درصد کسانی که دارونما زده بودند، حداقل یک عارضه موضعی مانند درد، قرمزی یا تورم در محل تزریق را گزارش کردند.

آن‌ها گفتند که از نظر مقایسه‌ای، ۴۶ درصد آن‌هایی که واکسن زده‌ بودند، پس از اولین تزریق حداقل یک عارضه منفی سیستمی و دو سوم آن‌ها دست‌کم یک عارضه موضعی گزارش کردند.

محققان گفتند اگرچه این گروه واکسن واقعی تزریق کرده بودند، دست‌کم برخی از عوارض جانبی‌ که گزارش کرده‌اند به علت اثر تلقین منفی بوده، زیرا بسیاری از همین عوارض در گروهی که  دارونما زده بودند نیز بروز کرده است.

این تحقیق نشان داد اثر تلقین منفی می‌تواند علت بروز بیش از سه‌چهارم تمام عوارض جانبی در گروه واکسن واقعی و تقریبا یک‌چهارم تمام عوارض موضعی (در هر دو گروه) باشد.

تد جی کاپچوک، نویسنده ارشد این مقاله، پزشک و استاد دانشکده پزشکی هاروارد، در بیانیه‌ای اعلام کرد: «علائم غیراختصاصی مانند سردرد و خستگی -که نشان دادیم به‌ویژه از اثر تلقین منفی متاثرند- در بسیاری از جزوه‌های اطلاع‌رسانی، در زمره شایع‌ترین عوارض جانبی پس از واکسیناسیون کووید-۱۹ فهرست شده‌اند.»

دکتر کاپچوک افزود: «شواهد نشان می‌دهد که این نوع اطلاعات ممکن است باعث شود افراد به اشتباه وضعیت‌های جسمی پس‌زمینه‌ای روزانه و معمول خود را به واکسن ربط دهند یا به بروز اضطراب و نگرانی در آنان منجر شود و بدین ترتیب ممکن است به حس‌های بدن خود زیادی هوشیار باشند و خیال کنند عارضه جانبی دارند.»

تحلیل‌ها نشان داد که پس از تزریق دوز دوم به گروه دارونما، عوارض جانبی کاهش یافت و ۳۲ درصد آنان عوارض سیستمی و ۱۲ درصد اثرات موضعی گزارش کردند.

در مقابل، پژوهشگران گفته‌اند شرکت‌کنندگانی که واکسن واقعی زدند، عوارض جانبی بیشتری داشتند؛ به طوری که ۶۱ درصد‌ عوارض جانبی سیستمی و ۷۳ درصد عوارض جانبی موضعی گزارش کردند.

این مطالعه تخمین زد که اثر تلقین منفی می‌تواند عامل حدود نیمی از عوارض جانبی پس از تزریق دوز دوم باشد.

در این پژوهش، دلیل این کاهش نسبی اثرات تلقین منفی پس از دوز دوم نسبت به نوبت اول تایید نشد اما محققان گمان می‌کنند که بالاتر بودن نرخ عوارض جانبی در گروه واکسن پس از دوز اول ممکن است باعث شده باشد شرکت‌کنندگان پیش‌بینی کنند که پس از دوز دوم، این عوارض بیشتر می‌شود.

با این حال این محققان همچنین توصیه کردند در تفسیر این نتایج جانب احتیاط رعایت شود. آنان گفتند کم بودن نسبی تعداد کارازمایی‌های گنجانده شده در این تحلیل و ناهمگونی شدید این کارازمایی‌ها از محدودیت‌های این پژوهش‌اند.

مثلا در برخی کارازمایی‌های این پژوهش برای ارزیابی عوارض جانبی در بیمارانی که علائم متفاوتی داشتند، چک‌لیست‌های مختلفی به کار رفته است. همچنین در این آزمایش‌ها، انواع مختلف واکسن کووید-۱۹ ام‌آر‌ان‌ای پروتئین‌بنیان و مبتنی بر ویروس تغییریافته استفاده شده است.

در حالی که پژوهشگران معتقدند یافته‌های مربوط به تلقین منفی شدید همچنان برای کارهای بهداشتی و درمانی هر روزه به درد می‌خورد، اما اعلام کردند برای بررسی بیشتر نقش علل این عوارض جانبی که در این تحقیق آمده، فرا-تحلیل‌های گسترده‌تری نیاز است.

دکتر کاپچوک در پایان گفت «بر اساس یافته‌هایمان، می‌توانیم بگوییم آگاهی‌بخشی عمومی درباره احتمال بروز واکنش تلقین منفی می‌تواند در کاهش نگرانی‌ها درباره واکسن کووید-۱۹ موثر باشد و ممکن است تردید در واکسیناسیون را کاهش دهد.»

© The Independent