برهان کایا ترک، عضو پیشین مجلس ملی ترکیه، رئیس کمیسیون اقتصادی حزب عدالت و توسعه و از بازرگانان صاحب‌نام ترکیه، اوضاع افغانستان را از نزدیک دنبال می‌کند. کایا ترک سه دوره نماینده استان وان و یک دوره نماینده آنکارا در مجلس ملی ترکیه بوده است و اکنون ضمن رهبری کار و بار شخصی‌اش که مجموعه‌ای از شرکت‌های تجارتی است، مسئولیت کمیسیون اقتصادی حزب عدالت و توسعه که حزب حاکم در ترکیه است را نیز به عهده دارد.
برهان کایا ترک در صحبت با ایندیپندنت فارسی گفت آنچه در بیشتر از چهار ماه گذشته در افغانستان اتفاق افتاد، ناخوشایند و ناامیدکننده است. به باور او، طالبان با جهان خوب حرف می‌زند، اما در داخل افغانستان بد عمل می‌کند.
درحالی‌که دولت ترکیه پس از فروپاشی دولت پیشین افغانستان، تماس و تعامل با گروه طالبان را افزایش داد و اکنون برای سهیم شدن در مدیریت پنج فرودگاه بزرگ افغانستان تلاش می‌کند، برهان کایا ترک گفت: «اگر طالبان به ارزش‌ها و پیش‌شرط‌های جهان احترام نگذارد و تضمین‌های امنیتی لازم برای کارکنان خارجی و داخلی فرودگاه‌ها به دست نیاید، این تفاهم به نتیجه‌ای نمی‌رسد.»
برهان کایا ترک معتقد است طالبان به هیچ‌یک از پیش‌شرط‌های جهان اعتنا نکرده است و اگر این گروه برنامه‌ای برای تعامل با جهان دارد، باید پیش‌شرط‌های جامعه جهانی را بپذیرد.
بااین‌حال کایا ترک می‌گوید باید به طالبان شانس بیشتری داده تا با جهان وارد تعامل شود.
او گفت: «طالبان ۳۰ سال برای آنچه اکنون در اختیار دارد جنگیده است. برای آنان دشوار است که به‌آسانی با جهان و پیش‌شرط‌های کشورها تعامل کنند. بخشی از طالبان را افراد شدیدا تندرو تشکیل می‌دهند و اگر رهبران این گروه بدون موافقت آنان به زنان اجازه کار و فعالیت دهند، به دختران اجازه آموزش دهند و آزادی‌های اجتماعی را نیز رعایت کنند، رادیکال‌ها می‌پرسند، ما در این ۳۰ سال چرا جنگیدیم؟»
این فعال سیاسی ترک معتقد است که طالبان در شرایط دشواری قرار دارد و نمی‌تواند به‌آسانی با کشورهای جهان و ارزش‌های آنان کنار بیاید.
هیئت بلندپایه گروه طالبان در ماه مهر به ترکیه سفر کرد و در دیدار با مقام‌های ترکیه به آنان اطمینان داد که هیچ تهدیدی از افغانستان متوجه کشورهای منطقه نیست و طالبان خواهان روابط خوب با همه کشورها، به‌ویژه کشورهای اسلامی است. این نخستین سفر یک هیئت از رهبران طالبان به ترکیه بود و پس‌ازآن گمانهزنیهایی مبنی بر اینکه ممکن است ترکیه به دلیل علاقه‌مندی در به عهده گرفتن مسئولیت پنج فرودگاه افغانستان، دولت طالبان را زودتر از بسیاری از کشورها به رسمیت بشناسد مطرح شد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
برهان کایا ترک در این مورد گفت: «ترکیه برای به رسمیت شناختن طالبان عجله ندارد و مطمئنا نخستین کشوری نخواهد بود که طالبان را به رسمیت می‌شناسد. ترکیه در این زمینه همگام با کشورهای جهان عمل می‌کند. پیش‌شرط‌های ترکیه برای به رسمیت شناختن طالبان همان پیش‌شرط‌هایی است که بسیاری از کشورها مانند بریتانیا، آمریکا، آلمان و دیگر کشورها مطرح کرده‌اند.»
به باور برهان کایا ترک، مهم‌ترین پیش‌شرط‌های ترکیه برای به رسمیت شناختن طالبان، تامین حق آموزش دختران، تامین حق کار زنان و سهیم شدن همه اقوام در ساختار دولت افغانستان است. او گفت، رعایت این موارد می‌تواند ثبات و امنیت را در افغانستان تامین کند. این عضو ارشد حزب عدالت و توسعه، عملکرد طالبان در بیشتر از چهار ماه گذشته در افغانستان را ناامیدکننده دانست و گفت: «ما و همه کشورها به عمل طالبان نگاه می‌کنیم، نه به سخنانشان.»
اگر افغانستان بد مدیریت شود، مهاجران بیشتری به مرزها هجوم می‌برند
آمار دقیقی از شمار مهاجران افغان در ترکیه وجود ندارد، اما از میان حدود پنج میلیون مهاجر از کشورهای مختلف جهان در ترکیه، افغان‌ها سومین جمعیت را تشکیل می‌دهند. پس از فروپاشی دولت پیشین افغانستان و مسلط شدن طالبان بر آن کشور، هزاران نفر برای فرار از کشور به مرزها هجوم بردند و اکنون نیز با وجود سرما و مراقبت امنیتی در مرزهای ایران و پاکستان، روزانه هزاران نفر از افغانستان خارج می‌شوند. مقصد بسیاری از مهاجرانی که وارد ایران می‌شوند، ترکیه است.
برهان کایا ترک می‌گوید پس از تحول اخیر در افغانستان، شمار مهاجران افغان در ترکیه افزایش یافته است و اگر اوضاع افغانستان بد مدیریت شود، شمار بیشتری از افغان‌ها به مرزهای کشورهای منطقه ازجمله ترکیه هجوم خواهند برد. باوجود آنکه ترکیه با ایجاد دیوار بتنی و احداث جاده امنیتی در مرز آن کشور با ایران، تلاش کرد از ورود مهاجران غیرقانونی به ترکیه جلوگیری کند، اما این کار فقط از شمار مهاجران کاسته، اما هرگز باعث نشده است تا روند ورود مهاجران متوقف شود.
برهان کایا ترک گفت: «کسانی که برای فرار از افغانستان، خودشان را از هواپیما آویزان می‌کنند، از دیوار به‌آسانی بالا می‌روند. دیوار بتنی در مرز میان ترکیه و ایران و تدابیر شدید امنیتی در مرزهای ترکیه، توانسته از شمار کسانی که می‌خواهند به گونه غیرقانونی وارد ترکیه شوند بکاهد، اما کاملا مانع ورود مهاجران نشده است.»
بااین‌حال او می‌گوید ترکیه و بسیاری از کشورهای غربی و اروپایی به مهاجران نیاز دارند و نباید ورود مهاجران به کشورها متوقف شود.
کایاترک افزود: «من شخصا با این ایده مخالفم که می‌گویند باید مانع ورود مهاجران به ترکیه شد. ما باید دلیل مهاجرت افغان‌ها، سوری‌ها و مردمان بقیه کشورها را درک کنیم. اگر یک افغان در کشور خودش می‌توانست در آرامش و صلح زندگی کند، هیچ‌گاه به ترکیه نمی‌آمد.»
این فعال سیاسی ترک معتقد است که همه دولت‌ها باید صادقانه در رسیدگی به بحران مهاجرت میلیون‌ها انسان باهم کار کنند و حل این مشکل در توان یک یا چند کشور نیست. به گفته برهان کایاترک، کشورهای مرفه ازجمله ترکیه تنها به مهندس، دکتر و پروفسور نیاز ندارند، بلکه به کارگر ساختمانی، چوپان و معدنچی نیز نیاز دارند و ازاین‌رو باید از نیروی مهاجران در زمینه‌های مختلف استفاده شود.
رئیس کمیسیون اقتصادی حزب حاکم ترکیه می‌گوید، دیدگاه‌های تبعیض‌آمیز در باره مهاجران در همه کشورها ازجمله در ترکیه وجود دارند، اما مسئولیت اصلی در رسیدگی به مهاجران متوجه دولت‌ها است و باید همه دولت‌ها ازجمله ترکیه به مهاجران به بهترین وجه رسیدگی کنند، چون همه مهاجران در هر جای جهان باید از حقوق انسانی برخوردار باشند.
